نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۳۹ مطلب با موضوع «هنرهای مفهومی» ثبت شده است

چیدمان بزرگ شهری / فرزانه وزیری تبار

تاریخ نشر : سه شنبه / ۲۰ بهمن ۱۳۹۴

«بازی فرم و فضا» تجربه‌ شهری متفاوتی است؛ چرا که هنرمند سعی نکرده صرفاً به سمت خلق یک مجسمه‌ برود و اثرش در عین بهره گیری از برخی ویژگی‌های مجسمه‌سازی، از قدرت تخیل و داستان‌پردازی هنر چیدمان هم سود برده است. 

«بازی فرم و فضا» با توجه به محل نصب آن که در بین دو اتوبان اصلی شهر تهران قرار دارد، طعنه‌ای به زندگی پر هیاهو در کلان‌شهرها به حساب می‌‌آید. فرزانه وزیری‌تبار، اهل یزد است و با الهام از زندگی آرام و بی هیاهوی مردم آن‌ شهر توانسته اثری را بیافریند که در میان شلوغی شهر در پی القاء آرامش باشد. این اثر با استفاده از سه فرم اصلی شبه جاده که تا حدی نیز یادآور اتوبان‌های پر پیچ و خم تهران هم هست، با فضای پیرامونی خود ارتباط گرفته و در این میان سایر عناصر همچون دوچرخه سوارها، درخت‌ها و خانه، با قرار گرفتن بر روی این سه فرم اصلی، یک چیدمان بزرگ هنری را ایجاد کرده‌اند. 

این سازه هنری در ضلع جنوبی میدان هنگام نصب شده و به ناظرانی که از سمت جنوب یا شمال در حال حرکت‌اند، تجربه دیداری متفاوتی را می دهد، که همین سبب ایجاد فضایی پویا و روان شده است. این اثر هنری با ورق‌های آهن به اندازه‌ی ۱۲۰۰ ×۹۰۰×۵۰۰ سانتی متر ساخته شده و از ۵ درخت، ۶ دوچرخه و ۴ قطعه دیوار تشکیل شده است.

فرزانه وزیری‌تبار، متولد ۱۳۶۶ و فارغ التحصیل رشته مجسمه‌سازی در دوره کارشناسی از دانشگاه تهران و فارغ التحصیل کارشناسی ارشد پژوهش هنر از همین دانشگاه است. او به طور حرفه‌ای در دو حوزه مجسمه و کاریکاتور به فعالیت مشغول است و تاکنون موفق به کسب جوایز بسیاری از جشنواره‌های معتبر هنری در داخل و خارج شده است.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۰ بهمن ۹۴ ، ۰۸:۰۴
زهرا اردکانی

شعر پسلرزه / فرهاد فزونی

تاریخ نشر : چهارشنبه / ۲ دی ۱۳۹۴

بعضی معتقدند که هنر غریب یا هنر عجیب، با هنر زیبا تفاوت دارد و غربت و نو بودن را ویژه‌گی هنر قرن اخیر می‌دانند. هنری که ابتدایش حیرت است و انتهایش بسته به هدف هر هنرمندی متفاوت است. معمولا این آثار به میزانی که هوش‌مند بوده و پس از تعلیق ابتدایی‌شان مخاطب را به میزانی از فهم برسانند موفق ارزیابی می‌شوند.
نمایش‌گاه «شعر پسلرزه‌»‌ی فزونی به دنبال القای حس مورد نظر او به هر طریق ممکن است. او تصویرسازی، مجسمه، ویدیو، نور و صدا را برای این هدف خود به کار گرفته تا جمله‌ی شاعرانه‌ی خودش را به دو زبان فارسی و انگلیسی و در قالب یک هنر غریب به مخاطب‌ش منتقل کند. فزونی که متخصص استفاده از تایپوگرافی در پوستر است،‌ این بار یک بعد به آثار همیشه‌گی خود اضافه کرده و فضای سه بعدی موزه را برای اجرای اینستالیشنی از تایپوهای خود انتخاب کرده است. این که فزونی تا چه میزان به هدف‌ خود رسیده را باید از مخاطبین این نمایش‌گاه پرسید، اما به هر حال تلاش او برای تبدیل لغات به مجسمه‌هایی معنادار تلاشی جالب توجه است.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۲ دی ۹۴ ، ۱۰:۳۸
فرزین خاکی

نخل ماتم

تاریخ نشر : سه شنبه / ۱۰ آذر ۱۳۹۴

تداوم برگزاری عزادارای محرم از همان سال‌های پس از واقعه عاشوار تا به امروز موجب شکل‌گیری نوعی فرهنگ شده که با توجه به آداب و سُنن هر کشور یا شهر اسلامی، به نوعی بروز و ظهور پیدا کرده که در بسیاری از موارد نیز دارای مشابهت‌های فراوانی است. 

مراسم نخل گردانی یا نخل برداری نیز از جمله رسوم مردمان مختلف ایران اسلامی است که با تأثیر از شرایط فرهنگی و اقلیمی خاص هر منطقه، اجرا می‌شود. مناطق کویری ایران خاستگاه اصلی برگزاری این مراسم اند؛ از جنوب خراسان گرفته تا سمنان، دامغان، خمین و نواحی قم، کاشان، ابیانه، اردستان، نائین و... . در این بین بیش‌ترین، گسترده‌ترین و شاخص‌ترین نخل‌ها مربوط به استان یزد است، به گونه‌ای که هیچ شهر و آبادی نیست که یک یا چند نخل امام حسین(ع) در آن یافت نشود.

این مراسم نمادین در روز عاشورا و با مفهوم تشییع پیکر سیدالشهدا انجام می‌گیرد. نخل در واقع اتاقکی چوبی و حجیم به شکل مکعب مستطیل است و به اصطلاح تابوت‌واره‌ای است که آن را بر دوش می‌کشند و هیچ ارتباط و شباهتی با درخت خرما ندارد.

پیشینه مراسم نخل گردانی به قبل از صفویه می‌رسد. معمولا نخل را در نخستین دهه ماه محرم و پیش از تاسوعا می‌بندند، چرا که آراستن و بستن نخل حداقل یک هفته زمان می‌برد. بستن نخل نیاز به مهارت و سلیقه خاصی دارد که خادمان میدان، شیوه‌های آن را از پدران و اجداد خود آموخته‌اند. هرچند با گذر زمان هر ساله نخل ها با تزئینات کمتری دیده می‌شوند و به همان سیاه پوش کردن و آذین‌بندی ساده بسنده می‌شود، اما نخل گردانی همچنان آئین باشکوهی است که با عظمت خاصی برگزار می‌گردد. شکوه این مراسم به حدی است که حتی به خارج از مرزهای ایران نفوذ کرده و در کشورهایی همچون جزایر کارائیب، پاکستان و در هندوستان نیز با نام «تعزیره» اجرا می‌شود.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۰ آذر ۹۴ ، ۱۲:۱۴
زهرا اردکانی

اربا اربا / سارا اکبری و علی اکبر

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۳۰ مهر ۱۳۹۴

حماسه‌ی تاریخی عاشورا و فداکاری‌های یاران و اهل بیت امام حسین (ع)، چیزی نیست که حرارت‌ش به آسانی از دل شیعیان بیرون رود. در این میان اما داستان عجیب شبیه‌ترین افراد به پیام‌بر (ص) است که راوی کربلا درباره‌ی‌ او گفته است : «فَقَطَّعوهُ بِسُیوفِهِمْ ارْباً ارْباً» ... این جمله و روایاتی که از احوالات حضرت علی اکبر (ع) در نیم‌روز عاشورا به دست ما رسیده است، آغاز ایده‌ای بود برای یک اثر چیدمانی به نام ارباً اربا. علی اکبر و سارا اکبری با کمک گروهی ده نفره از دوستان هنرمند خود، این اینستالیشن را در سوگ‌واره‌ی ۹۳ هیئت هنر اجرا کردند. اجرای آثار مفهومی با موضوعات دینی-تاریخی کار جدیدی است که هیات هنر در مراسم‌های سال گذشته‌، با اختصاص چندین قابِ مخصوص در خیمه‌ی هیات، پیش‌رو آن بوده است. اثر مربوط به حضرت علی اکبر جزو کارهای دائمی این مجموعه بود که در قسمت ورودی خیمه‌ و در مقابل چشم عابران قرار گرفت. بسیاری از افراد در برخورد اول جذب این کار می‌شدند و در مقابل آن توقف می‌کردند، چرا که می‌توانستند حجمی معنادار را تنها از طریق انتزاع  در فضای خالی میان نخ‌ها درک کنند.
طراحان با عبور نخ‌های نامرئی در جهات مختلف و تاباندن نور، از اثر انعکاسی آن برای تشبیه به برق شمشیر در حال حرکت استفاده کرده‌اند. شمشیرهایی که غیر قابل شمارش و از هر سو بر بدنی که دیگر نیست فرود آمده‌اند. عروج، دیگر کلمه‌ی مهمی بود که اثر روی آن تاکید داشته است. بالا رفتن از پله‌ها که از جای پای سرخ بر روی آن پیدا است و در پله‌ی سوم اثری از آن نیست، عروج از زمین به آسمان را مراد کرده است. پیش‌زمینه‌ی سیاه اثر برای نمایش به‌تر حجم اصلی در نظر گرفته شده،‌ اما شاید با ایده‌پردازی بیش‌تر، می‌توانست نقش مهم‌تری در تکمیل کار ایفا کند. نکته‌ی مهم دیگر،‌ انحصار این کار هنری در موضوعِ پیش‌فرض است و این سوال مطرح است که اگر این کار در فضایی غیر از یک هیات مذهبی و بدون نام به نمایش در می‌آمد باز هم در رساندن مفهوم خود موفق بود؟

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۰ مهر ۹۴ ، ۱۱:۳۷
فرزین خاکی

حج در هنر مدرن / موزه بریتانیا

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۲۶ شهریور ۱۳۹۴

اوایل سال ۲۰۱۲، موزه بریتانیا در لندن یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های دنیا را با عنوان "حج: سفر به قلب اسلام" برگزار نمود. بخشی از این نمایشگاه نیز با موضوع هنر مدرن، میزبان آثار پنج هنرمند مسلمان از ملیت‌های مختلف بود.
مها ملوح هنرمند معاصر عربستانی، در اثر خود «راه مکه»، سعی دارد تا به نوعی تجارب متضاد سفر حج در گذشته و امروز را به تصویر بکشد. اثر او با تکنیک فتوگرام ساخته شده و در پس‌زمینه آن پوشش کعبه دیده می‌شود.
اثر دیگر با تکنیک رنگ روغن روی بوم و مربوط به قادر عطیه، هنرمند الجزایری الاصل است. «مکعب سیاه» نشان‌گر پیوند انسان با خدا، به عنوان مرکز عالم است. 
«جاذبه» یکی از آثار متفاوت این نمایشگاه نیز ساخته احمد ماتِر عربستانی است. او ده‌ها هزار براده‌ی آهن را در میدان مغناطیسی دو آهن ربا قرار داده تا جلوه‌ای از جاذبه معنوی حج را نشان دهد. براده‌های آهن در واقع تداعی‌گر تنه‌ی واحد و یک‌ پارچه مسلمانان در طی مراسم حج‌اند،  که همه از فقیر و غنی در آن برابر هستند.
دیگر اثر این نمایشگاه، در قالب چیدمان هنری، «هفت مرتبه» اثر ادریس‌ خان هنرمند انگلیسی است. ۴۹ مکعب در ردیف‌ها هفت‌گانه، که اشاره‌ به هفت دور طواف دارند. این مکعب‌ها از فولاد سندبلاست می‌باشند که روی آن‌ها لایه‌هایی از خط نوشته‌های عربی کار شده است.
اثر دیگر ادریس خان نیز که به طور ویژه برای این نمایشگاه ساخته شد، «تو و تنها تو» نام دارد. این اثر متشکل از مجموعه‌ای نوشته‌ است که به صورت مستقیم بر روی دیوار چسبانیده شده‌اند. هر یک از این نوشته‌ها بخشی از تجربه زائرین حج است و چیدمان آن‌ها به صورت موجی از انرژی نشان‌گر گام‌های هر فرد به سوی مکه است که سرانجام به ایجاد جنبش قدرتمند و متراکم طواف می‌‌انجامد.
آخرین اثر نیز مربوط به هنرمند عراقی ولید سِتی است. «مکعب سفید» مکعبی شفاف است که در مرکز تصویر قرار دارد و در اطراف آن دوایری رسم شده‌اند که در داخل‌ آن‌ها اشکالی شبه حروف نوشته شده است.
از آن نظر که هیچ غیر مسلمانی اجازه ورود به مکه و شرکت در مراسم حج را ندارد. این نمایشگاه فرصت ارزشمند و متفاوتی را در اختیار بازدیدکنندگان خود قرار داد تا به تجربه‌ای نو دست‌ یابند.

۲ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۲۶ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۱۹
زهرا اردکانی

فروشگاه جدید سوره مهر

تاریخ نشر : يكشنبه / ۱ شهریور ۱۳۹۴

گرافیک محیطی حوزه‌ای است که در ایران از طرف شرکت‌ها و فروشگاه‌ها همیشه مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد و شاید اصلا به آن فکر نمی‌شود. 
باید دانست که یکی از نیازهای اولیه ایجاد محیط علمی و فرهنگی- که بقای آن در ارتباط با آدم‌ها شکل می‌گیرد-گرافیک محیطی یا طراحی (دیزاین) فضا است.
زیبایی‌شناسی با زبان گرافیک محیطی- درواقع خواندنی ‌های پیرامون ما هستند- بر فرهنگ و سلامت ذهنی مردم تاثیر مستقیم دارد. 
سوره مهر در جدیدترین فروشگاهش در حوالی میدان انقلاب با طراحی فضایی آرام‌بخش، سعی در ایجاد محیطی تعلیق‌آور برای مردمی کلافه از شتاب غیرقابل تحمل میدان انقلاب کرده و آنها را به خواندن حتی چند صفحه  کتاب دعوت می‌کند.
رنگ‌بندی سفید و افزون بر آن راهروهای پهن حس قرار و آرامش برای خوانندگان فراهم آورده است.
پیگیری‌های ما برای معرفی شرکت طراح و مجریان دکور فروشگاه جدید سوره مهر نتیجه‌ای دربرنداشت و نتوانستیم نامی از این دو شرکت بیابیم.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۱ شهریور ۹۴ ، ۱۲:۳۰
سارا شمعی

نقش برجسته‌های قرآنی / اصفهان

تاریخ نشر : شنبه / ۲۴ مرداد ۱۳۹۴

مدتی است که در شهر تاریخی اصفهان نقش برجسته‌هایی ملهم از داستان‌های قرآنی نصب گردیده‌‌اند. این آثار هر کدام به صورت مجزا در ۵ تابلو برجسته فلزی در ابعاد ۵×۳ متر کار شده‌اند، به‌طوری‌که هر اثر نشانگر برشی تصویری از زندگی پیامبرانی چون حضرت یوسف، ابراهیم، یونس و نوح می‌باشد؛ که با همکاری سازمان زیباسازی و شهرداری منطقه ۲ اصفهان اجرا گردیده است.

هرچند این اتفاق در نوع خود قابل تقدیر است؛ اما استفاده از جنسی سخت و خشن هم‌چون فلز می‌طلبد طراح به سمت استفاده از گرافیکی جذاب‌تر با فرم‌هایی منعطف‌تر برود تا از خشکی اثر بکاهد و بر جذابیت‌های فرمی و حتی رنگی کار بیافزایند. مسئولین اجرایی این پروژه، اگر چه در مرحله انتخاب و هدف‌گیری موضوع خوب عمل کرده‌اند ولی ساده از مرحله اجرا عبور کرده‌ و سریع‌ به نتیجه رسیده‌اند. به همین سبب نتوانسته‌اند با قوت بخشیدن به بُعد هنری کار انتظارات را برآورده نمایند و این مجموعه را به عنوان الگویی مناسب جهت ترویج اقداماتی از این دست مطرح سازند. 

«راه نجات»، «ذکر»، «برای خدا»، «اعجاز» و «حسادت» نام این ۵ اثر می‌باشند، که به ترتیب بر اساس آیات ۳۰ سوره مؤمنون، ۸۷ سوره انبیاء، ۱۰۷ سوره صافات،۱۰۱ سوره اسراء و ۷ سوره یوسف طراحی و اجرا شده اند. این آثار با تکنیک ساده بُرش و جوش ورق‌های فلزی انجام پذیرفته و در خیابان شهدای شهر اصفهان نصب گردیده اند.

۲ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۲۴ مرداد ۹۴ ، ۱۵:۴۲
زهرا اردکانی
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود