نشریه خط

هیوا پاشایی هنرمند فعال عرصه تجسمی مدتی قبل در فرهنگسرای نیاوران چهره (پرتره) ۱۵ تن از مشاهیر موسیقی ایران همچون شهرام ناظری، لوریس چکناواریان، جلال ذوالفنون، محمدرضا لطفی، حسین علیزاده، کیهان کلهر و... را که به شیوه ای ابداعی در قالب هنر «تکستایل آرت» با روبان های رنگی خلق شده بود، به نمایش گذاشت.

اکنون این هنرمند در تجربه‌ای دیگر به سراغ چهره‌های آشنای سینما و تئاتر ایران رفته، تا به گفته‌ی خودش چهره کسانی که به زندگی ما گرما بخشیده‌اند را با شیوه‌‌ای جدید به تصویر بکشد. پاشایی درکنار یک تیم شورایی و با حضور تعداد زیادی از هنرمندان، پس از برگزاری یک ورک شاپ آموزشی با استفاده از دانه‌های تسبیح و مهره‌های رنگی آثاری را در ابعاد ۵۰×۳۵ سانتی متر تا ۱.۵×۱ متر از چهره‌ی مشاهیر سینما و تئاتر خلق کرد.

آنچه که به گفته‌ی پاشایی ویژگی این آثار به حساب می‌آید، استفاده از عناصر ایرانی درقالبی مدرن است؛ ویژگی‌ای که در پرتره‌نگاری ۱۵ تن از مشاهیر موسیقی ایران نیز به جهت الهام از بافت و گره قالی ایرانی مشهود بود. این‌بار هرچند مهره‌های تسبیح نمی‌توانند به اندازه‌ی تجربه گذشته پاشایی حس ایرانی بودن را القا کنند، اما به جهت وجه نمادین‌شان به نوعی بیانگر عرصه پاک و ملکوتی هنر هستند و جایگاه رفیع هنر و اهل هنر را در طول تاریخ ایران یادآور می‌شوند.

نمایشگاه «پرتره‌نگاری مشاهیر سینما و تئاتر ایران» پنج‌شنبه ۲۷ آبان ماه در گالری آریانا به کار خود پایان داد، اما هیوا پاشایی و حسن مطهری به عنوان مدیر هنری و مدیر روابط عمومی این نمایشگاه قصد دارند تا در ادامه ساخت پرتره‌های مشاهیر ایران، به سراغ شخصیت‌های ورزشی نیز بروند، از همین رو به زودی فراخوانی به منظور شرکت علاقمندان در ساخت پرتره‌های ورزشی ایران منتشر خواهد شد.

پروژه جهانی هنر «کوچ‌رو» از کره جنوبی آغاز شد و امسال در ۱۵ آذر ماه هفتمین دورۀ این پروژه پس از کشورهای کره، هند و آفریقای جنوبی، در ایران و در روستای سلخ جزیره قشم آغاز به کار کرد، تا در این فرصت مغتنم ۱۱ هنرمند ایرانی در کنار ۹ هنرمند دیگر از کشورهای لیتوانی، کره، آلمان، فرانسه، سویس، هلند و اسلواکی به صورت فی البداهه و با ابزاری که طبیعت در اختیارشان می‌گذارد آثار هنری مطابقت با محیط خلق نمایند.

احمد نادعلیان هنرمند برجستۀ هنرهای محیطی کشورمان و چهره‌ای شناخته شده در سطح جهانی است، که در بیش از 40 کشور دنیا به خلق آثار محیطی پرداخته و از همین رو به عنوان دبیر پروژۀ جهانی «هنر کوچ‌رو» در سال ۲۰۱۶، مدیریت این برنامه را در کشورمان عهده‌دار بوده است. به گفتۀ نادعلیان نام «کوچ‌رو» به این سبب برای چنین رویدادی انتخاب شده که کوچ‌رو‌ها در طبیعت حرکت و سفر می‌کنند اما با ترک محیط آن را تخریب نمی‌نمایند.

آثار هنری خلق شده در هنر محیطی نیز عمدتاً متأثر از نیروهای طبیعی مثل باد، باران، صاعقه و... هستند، به طوری که حتی گاهی این آثار در مسیر احیا و باز آفرینی محیط‌های آسیب دیده قرار می‌گیرند. از این رو آثار هنر محیطی «کوچ‌رو» با هدف معرفی و شناخت فرهنگ بومی، در کنار زندگی معاصر و با پیام پایداری محیط و جلوگیری از تخریب، تحت تأثیر یک رویکرد زیست محیطی و با کمترین دخالت در محیط اجرا می شوند.

گفتنی است هفتمین دوره پروژه‌ی جهانی هنر «کوچ‌رو» در سال ۲۰۱۶، عصر روز یک‌شنبه ۲۸ آذر ماه طی مراسمی با حضور مسئولین و شرکت‌کنندگان داخلی و خارجی در موزه هنرهای معاصر تهران به کار خود پایان داد.

هیئت عزاداری امام حسین (ع) هرکجا باشد و با هر شمایلی متعلق به ایشان است و میزبان عزاداران عاشق حضرت. آنچه که در ایام سوگواری ماه محرم اهمیت زیادی دارد رسیدن به شعور و معرفت حسینی است. هیئت هنر که متشکل از دانشجویان و دانش آموختگان هنر و دیگر عاشقان اباعبدالله است با این تفکر که به میهمانانشان معرفت حسینی هدیه کنند، دست به نوعی فضاسازی متفاوت زده و با طراحی هنرمندانه ی تک تک اجزاء و فضاها و انتشار مطالب مربوط به واقعه ی عاشورا به سبکی جدید، هیئتشان را زینت داده اند. قرار دادن آثار هنری مربوط به ماه محرم در راهروی ورودی هیئت، نظر عزاداران را جلب کرده و آن ها را به تفکر وا می دارد. طراحی هنرمندانه ی لباس خادمین و فضاسازی داخلی خیمه ی عزاداری نوعی احترام به میهمانان را در خود گنجانده است و نیز فضاسازی محوطه باعث ایجاد حس نزدیکی عزاداران با تنهایی و مظلومیت خانواده ی امام حسین (ع) شده است.
هنر های تجسمی در هیئت هنر دست به دست هم داده اند تا بزرگترین وظیفه ی خود یعنی جلب عامه ی مردم به ارزش های اسلامی و بالابردن شعور و معرفت دینی را انجام دهند.

شاید کمتر نام ویدئو مپینگ به گوشتان خورده باشد اما حتما فیلم‌ها و تصاویر جذاب مربوط به این هنرنمایی را از تلویزیون یا سایر رسانه‌های مجازی دیده‌اید. بازی حیرت انگیز نور و رنگ که می‌تواند اندک فاصله میان حقیقت و واقعیت را در هم‌ ‌شکند و دروازه تخیل آدمی را بگشاید. 

در واقع «ویدئو مپینگ» یا «پروجکشن مپینگ» ترکیبی از نور و تصویر همراه با موسیقی است؛ که به واسطه آن می‌توان احجام و سطوح نا‌متعارف هم‌چون سازه‌های صنعتی، یا نمای ساختمان‌ها و حتی پیکر افراد را به سطوح نمایش ویدئویی تبدیل کرد و با ارائه تصاویر و طرح‌های سه بعدی، همراه با موسیقی مناسب، نمایش متفاوتی از ایجاد عمق و توهمات نوری-حرکتی را به اجرا درآورد. 

چند سالی است که در ایران نیز اجرا «ویدئو مپینگ» رواج یافته است؛ امسال هم به مناسبت عید غدیر خم و گرامی‌داشت هفته دفاع مقدس، سازمان زیباسازی شهر تهران در قالب برنامه «جاودانه‌ها» با دعوت از ارکستر سمفونیک تهران به رهبری مجید انتظامی و  با صدای سالار عقیلی، قطعاتی از موسیقی فیلم‌های آژانس شیشه‌ای، از کرخه تا راین و همچنین سمفونی کارون را به اجرا درآورد. در این میان اجرای ویدیو مپینگ بر روی عمارت قزاقخانه نیز از جمله اتفاقات جالب توجه این برنامه بود. زیرا از آن جا که موسیقی نقش به‌سزایی در میزان اثر گذاری این تکنیک ایفا می‌کند، ادغام یک برنامه موسیقایی زنده همراه با اجرای یک ویوئو مپینگ مرتبط با انقلاب اسلامی، نقش موثری در جذب مخاطبان و به ویژه نسل جوان ایران امروز دارد.

صُلح، هم‌معنای واژه آشتی که در مقابلِ معنای جنگ قرار می گیرد. این مفهوم یک آرمانِ جهانی محسوب می‌شود و از این رو هنرمندان زیادی دل مشغولیش را داشته اند. لئون تولستوی از جمله هنرمندانی بود که با ذهن و قلم خود اثر مکتوبی را با عنوان "جنگ و صلح" خلق می‌کند. این کتاب یکی از بزرگ ترین آثار ادبیات روسی و از مهم ترین رمان‌های جهان به شمار می‌رود.
فاطمه آهن کار، دانشجوی ارشد رشته گرافیک، در دوسالانه هنر معاصر که از اول مرداد به مدت ده روز برگزار شد، اثری را با خوانشی متفاوت از این کتاب ارائه کرده است. او درباره‌ی ایده‌ی کار چنین می‌گوید:
"عنوان نمایشگاه، صلح روی کاغذ بود، پس هر هنرمندی که قرار بود اثرهنری برای این فراخوان ارسال کند باید به متریال کاغذ فکر می‌کرد. کاغذ، متریالی که ممکن است زود از بین برود یا پاره شود در مقابل اثرِی قرار گرفت که بنا بود ماندگار باشد. کنکاشِ هنرمند با موضوع صلح و کاغذ می توانست ایده های جالب و نویی را به مخاطب عرضه کند. ایده این اثر نیز به دنبال متریال کاغذ که کتاب با آن ساخته می‌شود در ذهن من شکل گرفت... و حالا انتخاب چه کتابی؟ کتابی که جهانی باشد، همه نام آن را یک بار هم که شده شنیده باشند، و هر فردی که این کتاب و اثر هنری را می بیند بلافاصله مفهوم صلح را از آن دریافت کند.
در مورد کتاب جنگ و صلح تولستوی بسیار شنیده بودم. واژه های غربیی که حتی در کنارِ هم استرس و آرامش را همزمان تداعی می کردند. من صلح را می خواستم. پس تصمیم گرفتم مطالب مرتبط با جنگ را با استفاده از لاک غلط گیر در این کتاب سانسور کنم."
با همه‌ی این‌ها این سوال را باید پرسید، که رسیدن به صلح نهایی چگونه است؟ با غلط‌گیر گرفتن جنگ؟ یا چشم گشودن به روی حقایق و دیدن دست مستکبران جنگ‌طلب؟

امسال، ایران برای اولین بار در بخش مسابقه‌یِ دوسالانه‌یِ معماریِ ونیز  شرکت کرد؛ که از ۸ خرداد به نمایش درآمد و تا ۷ آذر ماه نیز پابرجا خواهد بود. طراحی غرفه‌ی ۳۶ متر مربعی ایران، در این دوسالانه به رقابت گذاشته شد. از میان ۱۴۸ اثر ارسالی، ۵ اثر به بخش پایانی راه یافت که در نهایت، طرح بهزاد اتابکی و پرشیا قره‌گوزلو برای اجرا، برگزیده شد. طرحِ اتابکی و قره‌گوزلو قرار بود «گزارشی از خط مقدم» باشد؛ عبارتی که توسط پائولو باراتا، رئیسِ دوسالانه، به عنوان شعار انتخاب شده بود. 

قره‌گوزلو در مورد ایده‌ی اصلی طرح می‌گوید: «فضای اصلی غرفه، بر اساسِ بازنمایی الگوهای تراکمی بافت‌هاست که درحرکتی معکوس، از سقف به دیوارِ روبه‌رو و بخشی از کف کشیده شده است. ضمن این که این بازنمایی، استعاره از روندِ معکوس و بازگشتِ زندگی به بافت‌ها و محلات (با روی‌کردِ عدمِ بازگشت به گذشته) می باشد. پیوندِ نهایی گروه‌های مردمی مختلف، برای به مشارکت گذاشتن شکست‌ها، موفقیت‌های به دست آمده و پیش‌روی‌های هرچند کوچک، در ارتقای کیفیت زندگی است. »

اگرچه طرحِ غرفه، از لحاظ سناریویی که برای آن طراحی شده و استعاره‌ای که از زبانِ معمارانِ آن شنیدیم، جالب به نظر می‌رسد؛ اما به نظر نمی‌‌آید که این مفهومِ انتزاعی، با دیدن تصاویرِ غرفه یا حتی حضور کوتاه در آن قابل فهم باشد. به علاوه این که دیواره‌ی تعاملی و بخشی که با تکنولوژی دیجیتال طراحی شده است، سناریوی بازدید را تا حدودی شلوغ کرده و همچنین به نوعی منجر به فهم ناقص طرح نیز شده است!