نشریه خط

نماد حجمی میدان انقلاب چه برای آنهایی که انقلاب را درک کرده و در آن دوره حضور داشتند، و چه نسل جدید گویای خاطرات آن زمان و روایتی تصویری از گذشته ای نچندان دور است.

این نماد با طراحی ایرج اسکندری و اجرای فریدون صدیقی در سال 61 در میدان انقلاب جای گرفت. ابتدا این طرح به منظور ساخت نقش برجسته ای به طول صد متر برروی دیوار ارائه شد. این نقش برجسته حالتی روایتگونه داشته و بیننده با نگاه به بخش بخش آن میتوانست شاهد اتفاقات آن زمان باشد. نقوش این  اثرنمایش دهنده نقش اقشار مختلف مردم  در جریان انقلاب و تظاهرات ها بود. نشان دادن حضور و نقش زنان و اقوام مختلف با فیگورهایی رئال و اندکی اغراق در فرم دستها؛ خصوصا در طرح امام که اشاره به نقش امام و حمایت ایشان از مردم در جریان انقلاب داشت.

بعد از آن به روایت هشت سال جنگ تحمیلی و رهبری امام خمینی (ره) در این سالها پرداخته شده است.

 با تصمیم مسئولین وقت این طرح تبدیل به مجسمه ای مارپیچ شد ودر میدان انقلاب قرار گرفت. نتیجه این تغییر در اجرای طرح گم شدن بخشی از وقایع نقش  در میان پیچ و تاب اثر شد.

در سال 86 به دلیل ساخت مترو در این مکان تصمیم گرفته می شود که این مجسمه ازمیدان برداشته شده و پس از اتمام پروژه به جای خود برگردد. اما به دلیل موقعیت جدید این میدان و وزن زیاد اثر این اتفاق نمی افتد. و اکنون تنها ماکتی ازآن در ضلع غربی میدان جای گرفته است  .

درست است که قرار گرفتن این طرح در میدان از ابتدا تصمیمی شتابزده بود ، ولی حذف ناگهانی این نماد بعد از سی سال مستلزم تمهیداتی است، از جمله انتخاب جایگزینی مناسب جهت قرار گیری در یکی از میدان های مهم شهر. درحالی که  بعد از گذشت پنج سال شاهد تصمیم جدی از طرف مسئولین در این زمینه نیستیم .

مجسمه های فضای شهری یکی از بارز ترین نمود ارتباط هنر با مخاطب عام است. 

هرکس تا کنون گذرش به پارک لاله افتاده باشد مجسمه هایی را در آن می بیند که یکی از این مجسمه ها تندیس خیام است.

این تندیس آنقدر مهجور و بی نام و نشان است که به ذهن خطور هم نمی کند یکی از آثار ابوالحسن صدیقی، استاد مجسمه سازی ایران در ضلع شمال شرقی پارک لاله قرار گرفته باشد، زیرا هیچ شناسنامه ای از اثر و خالق آن مشاهده نمی شود.

ابوالحسن صدیقی یکی از بهترین شاگردان کمال الملک بوده و از جمله آثار وی می توان به مجسمه نادر شاه در باغ نادری مشهد، مجسمه های ابن سینا در همدان و فردوسی در میدان فردوسی اشاره کرد. وی تندیس خیام را در سال 1351 در ایتالیا از سنگ مرمر کارارا ساخته است.

نکته ای که در نمایش آثار فاخر قابل توجه است انتخاب فضای مناسب جهت نمایش و البته نحوه حفظ و مرمت این آثار است. قرار گرفتن این اثر در فضای باز و نبود مراقبت های لازم از آن باعث آسیب دیدن بیشتر مجسمه خیام شده است، که اهتمام به نگهداری بهتر و مناسب تر از آن را می طلبد.

مترو تهران ﻣﻮزه ای ﺑﺰرگ از ﻫﻨﺮ ﻣﻌﺎﺻﺮ، دﮐﻮراﺗﯿﻮ و ﻋﺎﻣﻪ ﭘﺴﻨﺪ اﺳﺖ.ایستگاه تجریش، یکی از بزرگترین و عمیق ترین ایستگاه های مترو تهران محسوب می شود؛ به طوریکه فاصله ورودی، تا رسیدن به قطارها، مسافت زیاد و چند طبقه ای را شامل می شود، که حدود 6 دقیقه زمان می برد. در این میان تالارهای بزرگ ایستگاه تجریش، فرصت خوبی را برای نمایش آثار هنری فراهم آورده اند. نمونه بارز این امر را باید دو تابلو بزرگ سرتاسری دانست که از جنس سفال و به شیوه نقش برجسته کار شده اند. سایر کارها نیز در اندازه هایی معمول و با استفاده از موادی چون، سفال، سرامیک، فلز و مس هستند، که به شیوه های مختلف و با موضوعاتی چون، تهران قدیم، دفاع مقدس، قدس شریف و امامزاده صالح بن موسی(ع)، اجرا شده اند.

به عنوان یک مخاطب، برخورد با چنین فضایی بسیار جالب توجه است. اما ای کاش مسئولان مربوطه هم، کمی خوش سلیقگی را چاشنی کار ارزشمندشان می کردند و فرصت بزرگی را که تالارهای مترو تجریش برایشان فراهم آورده مغتنم می شمردند. نورپردازی و نصب شناسنامه آثار، از جمله ابتدایی ترین اقداماتی است که بهتر بود انجام  می گرفت؛ تا هم ارزش هنری آثار حفظ شود و هم ارتباط بهتر و موثرتری میان مسافران و آثار شکل گیرد. 

مدتی است که پارک ملت تهران، میزبان آثار منتخب ششمین سمپوزیوم بین المللی مجسمه سازی تهران است. 

در این سمپوزیوم یا به عبارت ایرانی شده اش، مهمانی بزرگ مجسمه سازان، 173 هنرمند مجسمه ساز از 163 کشور در برج میلاد تهران حضور پیدا کردند تا ضمن خلق آثاری هنری به تعامل و تبادل تجربه بپردازند. اما پایان این مهمانی بزرگ به برج میلاد ختم نمی شود، بلکه تازه به پارک ملت تهران می رسد. یک امتیاز ویژه که مختص مجسمه سازان داخلی صورت پذیرفته، تا نه فقط آثارشان فرصت زیستِ با مردم را به دست می آورند، بلکه به گفته مسئولین مربوطه، به هنرمندان برگزیده، سفارش ساخت و نصب مجسمه در شهر نیز داده می شود.

خوب است که حال شهرهای مان را به مدد این مجسمه ها بهتر کنیم و به چشم های مان بیاموزیم که هنر را ببینند، حتی اگر کنار خیابان باشند.

بازی چوگان که از سرگرمی های شادی آفرین در میان ایرانیان بوده و هست، سابقۀ تاریخی کهنی دارد. توصیفات فردوسی از چوگان بازی پادشاهان باستانی در شاهنامه، خود شاهدی بر این موضوع است. این بازی به ویژه در مراسم نوروزی و جشنهای ملی جایگاه ویژه ای داشته است. خاطرات شیرین این بازی که به عنوان یکی از ورزش های باستانی یادآور رسوم پهلوانی و جوانمردیست، در آثار هنری ایرانیان به صورت نقش و نگار دیده می شود. در آثاری از قبیل نگارگری ها، ظروف قلم زنی و میناکاری، زیورآلات، پارچه های قلم کار، نقاشی های قهوه خانه ای و ... می توان ردپای این بازی را در پیوند میان هنر، ورزش و ادبیات، در فرهنگ ایرانی مشاهده کرد. 
بخشی از این تصاویر برگرفته از نشریه ی اجلاس بین المللی میراث فرهنگی ناملموس است که با موضوع چوگان در مهرماه سال 93در اصفهان برگزار شد.