نشریه خط

گاهی برخی موضوعات  آن‌قدر بین ما مورد حساسیت‌های بی‌جا قرار می‌گیرند که هنرمندان برای پیاده‌سازی مقوله‌های آشنا و شناخته‌شده محتاط می‌شوند، این شاید مانع روشنگری و شناخت در عرصه‌های فرهنگی شود.

گروه هنری "کفشدوزک "چنین ترسی را کنار گذاشته و به تولید مجسمه و جاسوییچی‌های فانتزی "چادر زری" پرداخته است.

از آنجا که چادر بخشی از فرهنگ ما بوده و هست، گروه هنری "کفشدوزک" در کنار تزیین فضای خانه‌هایمان، به کارکرد چادرزری برای جاسوییچی هم فکر کرده تا نگاه متفاوت و ساده تری به چادر داشته باشیم. البته این نکته را باید در نظر گرفت که گاهی مرز بین فانتزی و تمسخر بسیار باریک می شود و این گونه بازنمایی‌های تصویری ظرافتی دارد که باید مورد تفکر و دقت قرار بگیرد.

امسال در طرح استقبال از بهار، ۱۰۰ اثر هنری (المان) جدید در سطح شهر مشهد نصب شد، که ۲۴ تای آن ها به صورت ویژه در اطراف حرم مطهر و ورودی های شهر، از جمله راه آهن، پایانه مسافربری و فرودگاه جانمایی شدند و ۶ عدد نیز بعد از ایام فاطمیه نصب گردید.
در ساخت آثار نوروزی امسال موضوعاتی چون توجه ویژه به منطقه ثامن(محدوده اطراف حرم مطهر)، ترویج بهار فاطمی و مفاهیم روز اجتماعی از قبیل اقتصاد مقاومتی و جمعیت، مورد نظر مسئولان فرهنگی شهرداری مشهد بود. این محدودیت موضوعی سبب شد تا شاهد کارهایی به مراتب کم مایه تر نسبت به سال های قبل باشیم؛ زیرا دست هنرمندان برای کپی کاری از روی آثار خارجی بسته بود و زمان کافی نیز برای رسیدن به ایده ای مقبول و قابل اجرا وجود نداشت. در واقع مشارکت پایین هنرمندان و تغییرات دیر هنگام حوزه معاونت فرهنگی هنری شهرداری مشهد نیز مزید بر علت شدند تا همه کاسه ها بر سر یک نفر نشکند!
در کل، آثار هنری نوروز ۹۴ نتوانستند هیجان سال های قبل را بین زائران زنده کنند و این عدم ارتباط با مخاطب، نقطه ضعف اصلی کارهای امسال بود که به دلیل تعداد محدود آثار و اجرای نه چندان دلچسب برخی از آن ها ایجاد شده بود.
البته ویژگی بارز کارهای سال های گذشته را می توان در بزرگ سازی اشیاء خلاصه کرد؛ چرا که این آشنایی زدایی موجب جلب توجه گردشگران می شد. اگر مسئولین فرهنگی هنری شهرداری مشهد، محتوای مورد نظر خود را با ظاهری جذاب تر و خلاقانه تر همراه سازند مسلما شاهد آثاری قوی تر و حرفه ای تر نسبت به سال های قبل خواهیم بود. به هر جهت مشهد با سابقه ای چهار ساله پیشرو در ساخت المان های نوروزی به حساب می آید و به همین دلیل انتظارات از پایتخت معنوی کشور بیش از این ها است.

"همیشه ابزار و یک گوله خمیر در کیف دارم. در خانه، کافه، کتاب فروشی و اتوبوس و هر جا که وقت داشته باشم کار می‌کنم، معمولا هم‌زمان که کار می‌کنم، شخصیت‌ها شکل می‌گیرند و از قبل به آن‌ها فکر نمی‌کنم.
به جزییات چهره‌ی آدم‌ها علاقه‌مند هستم و فرم‌های مختلف صورت‌ها جذبم می‌کند. در خیابان بیشتر از همه چیز به آدم‌ها دقت می‌کنم؛ به فرم لباس ها، راه رفتن‌ها و کلا حالات مردم. همیشه در حال عکس گرفتن از آدم‌ها در خیابان هستم. این عکس‌ها به من ایده می‌دهند. ولی این طور نیست که آدم‌های خیابان را ببینم و همانند آن را اجرا کنم. سعی می‌کنم شخصیت‌های مختلفی را خلق کنم، در واقع مجسمه‌های من وجود خارجی ندارند، فقط نشان دهنده تیپ‌های شخصیتی هستند که ما روزانه آنها را می‌بینیم و از کنارشان می‌گذریم.
بیشتر با گل و خمیر مجسمه کار می‌کنم ولی کارهای جدید که رنگی هستند، با خمیر بازی معمولی که ویژه کودکان است، می‌سازم."
این روایت "هانا اصلانی" است از ساخت مجسمه‌های کوچک و خلاقانه‌اش. او که تنها ١٨ سال دارد در گیرودار تغییر رشته از رشته‌ی تجربی است. جسارت این مجسمه‍‌ساز جوان که در سال سوم دبیرستان مشغول تحصیل است‌و ساخت مجسمه، بدون آموزش آکادمیک و شرکت در کلاس‌های آموزشی این رشته، قابل توجه و البته در خور تحسین است.

تقارن نوروز ۹۴ با ایام فاطمیه، مشهد الرضا را نیز عطر و رنگی دیگر بخشید؛ به طوری که در بخش های خاصی از شهر، همچون درگاه های قطار شهری، شاهد گل آرایی هایی مزین به نام حضرت فاطمه (س) بودیم. و دیگر المان های مذهبی همچون ضامن آهو در میدان شریعتی و یا طاقچه مانندهایی با پنجرهای رنگی و مزین به قاب عکس شهدا با حال و هوایی قدیمی که عطر خوش روزهای دفاع مقدس را با خود داشتند، در ابتدا برخی از خیابان ها نصب شده بودند.
مسلماً ساخت یک اثر هنری مذهبی کار آسانی نیست، اما با توجه به سابقه مشهد در ساخت المان های نوروزی، انتظار زیادی می رفت که امسال شاهد آثار مذهبی ارزشمندی باشیم. البته آن چه که اجرا شد خالی از لطف نبود اما سادگی بیش از حد برخی از آثار و البته کم تعداد بودن کارها، نتوانست همچون سال های قبل نگاه مسافران نوروزی را به خود جلب نماید. با توجه به شهرت مشهد در المان سازی های نوروز، هر نوع عقب گردی برای آن مستلزم تبعات منفی بیشتری در مقایسه با سایر شهرها است.

فضایی هنری به معنای واقعی کلمه و نزدیک به آنچه که از یک دانشگاه هنر انتظار می رود.محوطه ای همچون سرزمین عجایب که برخی دانشجویان پیشکسوت آن را پارک ژوراسیک می نامند. عجیب، خارق العاده و خاص، به طوری که نگاه هر تازه واردی را به خود معطوف می سازد.
آثار هنری دانشجویان دانشگاه هنر اسلامی تبریز، در جای جای دانشگاه به چشم می آیند و بیش از همه در حیاط پشتی دانشگاه؛ محوطه ای پارک مانند که به جای گل و سبزه و درخت از آن مجسمه روئیده یا بهتر است بگوییم در آن مجسمه های دانشجویان کاشته شده است. آثاری از جنس گچ، سفال و فلز که به خاطر حضور دائمی در فضای باز، دستخوش تغییراتی شده اند و به نوعی با محیط خود عجین گشته اند و با وجود زنگ زدی ها و آسیب های دیگر، به بخشی از هویت بصری دانشگاه هنر اسلامی تبریز بدل شده اند.
همان طور که دانشجو بخشی از اعتبار و شخصیت علمی خود را مدیون دانشگاه می باشد، دانشگاه نیز به همان مقدار از اثرات و فعالیت های دانشجویان و فارغ التحصیلان خود تأثیر و اعتبار کسب می نماید، به طوریکه هر دو بر یکدیگر موثرند. خوشبختانه این امر به میزان قابل ملاحظه ای در دانشگاه هنر اسلامی تبریز به وقوع پیوسته اما خلاء جدی و اساسی آن در سایر دانشگاه های هنری کشور به وضوح دیده می شود.

نیاز شرح خواستن ها و گاه نتوانستن ها است، که این بار به دست داریوش فرهادی ساخته شده و به تازگی پارک پروین اعتصامی تبریز، میزبانی این اثر هنری را عهده دار شده است. سه انسان با کاسه ای در دست و سرهایی به سوی آسمان، در حال راز و نیاز با معبود خویش اند و این کلیتی است از مفهوم  نمادین نیاز که در بردارنده نگاه متعالی هنرمند نیز هست.  «نیاز» با بهره گیری از فلز و به شیوه جوش کار شده و در حاشیه بوستان پروین اعتصامی نصب گردیده است.
مجسمه ها هر چند ظاهر و ماهیتی سخت و سرد دارند اما در حقیقتِ خود دارای وجوه ارزشمندی هستند؛ یعنی با سود بردن از بعد سوم، ببیننده را با حس لذت بخش دیدن و لمس کردن یک اثر هنری آشنا می کنند و شاید بیش از سایر هنرها قادر به برقراری ارتباط نزدیک با مخاطب باشند؛ پس چه بهتر که به این هنر کمتر دیده شده در شهرهای مان بیشتر بپردایم تا علاوه بر زیباسازی فضای شهری، حال شهروندان با دیدن این مجسمه ها بهتر شود.

هنرمندی با چهار ضلع پر قدرت! جمله ای است که  به خوبی محمد علی بنی اسدی را توصیف می کند؛ نقاش، مجسمه ساز، طراح گرافیگ و تصویرساز، چهار بعد از ابعاد هنری این هنرمند است. 

او جزو معدود هنرمندانی است که آنچه در زندگی اش آموخته را با قدرت تمام به کار می برد. حضور در هنرستان مجسمه سازی، رشته نقاشی و بعد ها سفرش به عالم تصویرسازی در تشکیل این چهار ضلع نقش داشته اند. در مجموعِ آثار متنوع و بی شمار او شاید مجسمه هایش کمتر شناخته شده باشند با وجود آنکه آثاری در خور توجه اند.

مجسمه های او در واقع بروزی آنی تر و بداهه تر از سایر آثارش به نظر می آیند؛ مجسمه هایی با تکنیک پاپیه ماشه که از ترکیب سیم، کاغذ و چسب به راحت ترین صورت ممکن ایجاد شده اند. این راحتی را در شخصیت، اجرا و رنگ گذاری این مجسمه ها می توان مشاهده کرد. در واقع مجسمه های او نسخه حجمی شده عناصر و شخصیت هایی است که وی عموما در آثارش استفاده می کند. شاید در نگاه نخست این مجسمه ها را احجامی بی مفهوم و انتزاعی بیابیم اما با کمی دقت از زوایای مختلف از اسرار آنها سر در خواهیم آورد.