نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۴۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «معماری ایرانی» ثبت شده است

طراحی نما در بافت تاریخی/ گروه فرآیند منطقی

تاریخ نشر : شنبه / ۲۱ فروردين ۱۳۹۵

 اگرچه یکی از وظایف مدیران شهری ایجاد ضوابط برای طراحی نما در بافت های تاریخی است، اما وجود چنین ضوابطی و پایبندی به آن ها در بافت های تاریخی ما مشاهده نمی شود. در شرایط فعلی که ضوابطی الزام آور برای طراحان وجود ندارد، شاید بتوان گفت تنها تعهدات اخلاقی آن ها می تواند ملاحظاتی را برای طراحی در بافت تاریخی ایجاد کند. خانۀ بیدآباد جزء معدود خانه هایی است که چنین ضوابطی را قائل بوده و رفتاری متفاوت با سایر ساختمان های امروزی از خود نشان داده است و با رعایت سادگی در طرح، دقت در انتخاب مصالح، طرز جانمایی بازشوها و رعایت ابعاد آن ها، به خوبی توانسته  با بافت خود همخوانی پیدا کند. 

معماران این بنا، احسان حسینی و الهام گرامی زاده، توانستند با این طرح جایزۀ رتبۀ دوم مسکونی جایزۀ معمار را از آن خود کنند. آن ها ایدۀ دیگری نیز به کار گرفته اند که نباید از آن چشم پوشی کرد، با ایجاد اغراق د انتخاب رنگ آجری برای مشخص کردن مکان راه پله و قرار دادن آن در زمینه ای متضاد، جلوه خاصی به بنا در بافت داده اند. این ساختمان ضمن اینکه در مواجهه با بافت، رفتار هماهنگی داشته، اما جلوه ای متفاوت نیز دارد که حاکی از تفاوت آن با بناهای پیرامونی است. این تضاد همچنان که به مخاطب نو بودن و اختلاف زمانۀ بنا با بافت را نشان می دهد، سبب درک هماهنگی به وجود آمده نیز خواهد شد. اگر این تضاد در بنا وجود نداشت و بنا کاملا با سبک و سیاق بناهای گذشته نماسازی می شد، چنین فهمی برای مخاطب به آسانی پیدید نمی آمد و به دنبال آن درک نحوۀ تعامل آن با بافت تاریخی هم مقدور نبود.  

 از طرف دیگر جانمایی های نامناسبی از بازشوها در نما دیده می شود که گویی این بازشوها به نما الصاق شده و تناسبی با ترکیب اجزای نما ندارند، اما جانمایی این بازشوها از آنجا که از کلیت طرح و ویژگی پلکان دوار آن تبعیت می کنند، قابل دفاع هستند؛ اگر چه می توانستند با رعایت ظرایفی دلچسب تر به نما متصل شوند.   

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۱ فروردين ۹۵ ، ۰۰:۱۷
مرضیه اصلانی

کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران/ مهندسین مشاور پیرراز

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۱۲ فروردين ۱۳۹۵

اگر تا به حال در فضای کتابخانۀ ملی حضور پیدا کرده باشید، حتماً متوجه تفاوت این فضا با سایر مکان های   عمومی بزرگ شده اید. قطعاً دلایل گوناگونی را می توان برای وجود این تفاوت ذکر کرد، اما شاید مهمترین دلیل آن وجود کیفیتی به نام تخلخل فضایی باشد. این کیفیت که در بناهای گذشتۀ ما نیز وجود داشته، درارتباط با سلسله مراتب فضاهای باز و نیمه باز و بسته ایجاد می شود. در واقع معمار از به کاربردن توده های پر و یکنواخت در بنا پرهیز می کند و در میانۀ آن با قراردادن فضاهای توخالی در سطوح مختلف، نوعی اشراف به فضاهای دیگر ایجاد می کند. 

به عنوان مثال آنچه که در محوطۀ کتابخانه مشاهده می شود، تکرار احجام پر و خالی در سطوح مختلف است، به طوری که دائماً  فاصلۀ میان آسمان و طبقات پایینی قابل درک است. این اتفاق یادآور سلسله مراتب فضای باز و نیمه باز در محوطه است. 

برای درک این کیفیت در فضای کتابخانه، تصور کنید، پس از عبور از فضاهای مسقفی که از سه طرف بسته هستند (نیمه باز)، به فضاهای باز و یا فضاهایی که گشودگی در سقف خود دارند می رسید و مسیرهای حرکتی شما در نقش پلی ظاهر شده که با گذر از روی حیاط های طبقات پایین تر، به بخش های مختلف راه دارد.     

 اما حیاط ها که به عنوان فضای باز، عاملی اساسی درایجاد تخلخل فضایی به شمار می آیند، در مکان کتابخانه تفاوت عمده ای با بناهای گذشته پیدا کرده اند. این ویژگی به دلیل عدم توجه به مرکز گرایی در تقسیمات فضایی است که شیوه ای متداول در سازماندهی فضای باز در بناهای گذشته بوده و سبب می شده تا حیاط های طبقات مختلف با برخورداری از نور کافی از کیفیت تقریباً مشابهی برخوردار باشند. درصورتی که در این بنا حیاط طبقۀ زیرین با قرار گرفتن در زیر برخی از بخش های طبقۀ فوقانی، تاریک و به نظر بی استفاده شده است که با قرار گرفتن پوششی از فضای سبز در آنها، این ناکارآمدی تا حدی کاهش یافته و به فضایی رمز آلود و ترغیب کننده تبدیل شده است.

۲ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۲ فروردين ۹۵ ، ۱۸:۱۰
مرضیه اصلانی

گالری شهری در بدنۀ مسجد عتیق اردبیل/ استودیو معمار

تاریخ نشر : چهارشنبه / ۲۶ اسفند ۱۳۹۴

حفاظتی که همراه با سهیم کردن بنای تاریخی در زندگی امروز ما باشد، بسیار اهمیت دارد؛ چرا که این بناها رازهای پنهانی از شخصیت فرهنگی و ملی ما را در خود دارند. چنین اتفاقی در طراحی موزه و بدنۀ شهری مسجد جامع عتیق اردبیل توسط استودیو معمار با طراحی محسن نوروزوند و نگار سریع اطلاق‌فر به شکلی خلاقانه رخ داده است و این اثر را تبدیل به طرح تقدیر شدۀ فرهنگی در خاورمیانه و اثر برتر پنجاه و ششمین دوسالانۀ معماری ونیز کرده است. 

می‌توان چنین تصور کرد که طراحی این بدنۀ شهری با در نظر گرفتن سه هدف عمده صورت گرفته است؛ نخست، حفاظت از تپۀ تاریخی منطقه که برای این منظور سازۀ نگهبانی طراحی شده است؛ دوم، ارج نهادن بر ارزش های معماری سنتی که به منظور حفظ روح حاکم بر سایت تاریخی، نماسازی با مصالح بومی انجام شده؛ سوم، توجه به جنبه‌های فرمی که برای هماهنگی با اشکال زمینۀ پیرامونی، از ایدۀ برج و باروهای شهرهای کوهستانی الهام گرفته شده است.  

این سه راهکار، به علاوۀ نصب تابلوهایی بر بدنۀ شهری، بنای تاریخی مسجد جامع را برای مردم خواندنی‌تر کرده است. این بدنۀ صد متری توانسته گفتگویی را از طریق این گالری شهری با عابرین برقرار سازد و علاقه‌مندان را برای مطالعۀ تابلوها به مقابل خود فرابخواند. 

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۶ اسفند ۹۴ ، ۰۷:۳۴
مرضیه اصلانی

ساخت مصلی اصفهان از سال ۱۳۷۵ آغاز و تا کنون ادامه دارد. این مجموعه شامل ۸ مناره، گنبد و فضاهای وابسته و همچنین فضاهای خدماتی گسترده ای است.این بنای عظیم، از طرفی مورد تمجیدهای فراوان طرفداران معماری مدرن و ار طرف دیگر مورد انتقاد دوست داران معماری ایرانی- اسلامی مساجد و به خصوص مساجد ساخته شده در مکتب اصفهان قرار گرفته است. منتقدان، ناهمگون بودن سبک معماری مصلی با معماری مساجد اصفهان ، که منجر به شکل گیری پروژه ای با رویکرد هایتک شده و همچنین استفاده از مصالحی همچون شیشه در سقف صحن اصلی را که یادآور دوره رنسانس است به چالش کشیده اند و مخالفت هایی با آن دارند.

این مخالفت ها موجب شد تا مدیر جدید طرح که بسیاری از این انتقادات به نقل از ایشان است، در جهت رفع این ایرادات و برای ایجاد همخوانی این مجموعه مدرن با بافت تاریخی اطراف آن و به خصوص مساجد اصفهان، تغییراتی در نوع مصالح کاربردی و همچنین طرح کلی مجموعه، انجام دهند. از جمله اینکه به جای شیشه از سرامیک فیروزه ای و لاجوردی در سقف صحن اصلی، استفاده شده و برخی از فضاهای الحاقی، حذف شده و یا تغییر کاربری داده اند تا شکوه و عظمت گنبد و مناره ها، جلوه بیشتری به خود بگیرد و نمایان تر شود.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۰ اسفند ۹۴ ، ۱۳:۱۳
زهره حاضری

طراحی سردر دانش‌گاه هنر / جواد شعری

تاریخ نشر : شنبه / ۱۵ اسفند ۱۳۹۴

چندی پیش مسابقه‌ی طراحی سردر دانش‌گاه هنر داوری شد و از میان انبوه طرح‌های ارسال شده هیچ‌کدام نتوانست نظر داوران را برای اجرا در سایت دانش‌گاه جلب کند. غالب طرح‌های ارسالی طبق روال معمول این سال‌ها، به دنبال پیوند یک حجم غیرساده به عناصر و نمادهای معماری گذشته‌ بودند. از میان این آثار طرح جواد شعری را خواهیم دید که ترکیبی‌ست از چند المان معماری موسوم به معماری اسلامی در تعامل با عمل‌کرد مجموعه‌ی دانش‌گاه. شعری معتقد است که دور بودن بناهای اصلی دانش‌گاه از بدنه‌ی شهری، آن را نیازمند به سر دری می‌کرد که دانش‌گاه را نمایندگی کرده و در عین حال شأن و هویتی مستقل داشته باشد. طرح او از تلفیق حجم چهارطاقی و ایوان تشکیل شده و طاقی سرتاسری میانه‌ی آن را می‌شکافد. او با ایجاد شکاف‌هایی منظم به دنبال ایجاد ریتم در نما بوده و به طور هم‌زمان عناصری را برای ایجاد سکون در نظر گرفته است.
اثر جواد شعری اگرچه دارای خلاقیت‌های فرمی در انتزاع از میراث معماری است، اما وروردی‌ای که او برای یک دانش‌گاه طراحی کرده، هم‌چون سدی بزرگ برای ورود به فضا به نظر می‌رسد و این توده‌ی صلب عظیم ممکن است برای انسان آزاردهنده باشد. در کنار این‌ها عناصر صفحه‌ای شق و رقی که ایستاده‌اند و از کناره‌ها کاملا صاف به نظر می‌رسند، در ترکیب با شکاف غیرهندسی این ورودی ناهم‌گون شده است.
باید منتظر بمانیم و ببینیم که سیر این مسابقات ناتمام که هیچ‌گاه به ساخت نمی رسند تا کی ادامه خواهد داشت،‌ و چرا حتی یک کار از میان انبوه آثار متخصصان معماری، مناسب ساخت شناخته نمی‌شود.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۵ اسفند ۹۴ ، ۰۸:۰۰
فرزین خاکی

مجتمع اداری سعادت آباد / دفتر معماری LP2

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۱۳ اسفند ۱۳۹۴

در میانه‌های خیابان سعادت آباد تهران، ساختمانی اداری وجود دارد که می‌توان گفت اصلی‌ترین عامل در شکل‌گیری آن توجه طراحان به مولفه‌ایست که این روزها درحال فراموشی است؛ "دید و اشراف بصری". این بنا با نمای یک‌دست چوبی و با جزئیات پرداخت شده، نمایی متغیر دارد. این ساختمان در فواصل دور به سبب گرافیک نما و مصالح خود، و در فواصل نزدیک نیز به سبب پرداختن به جزییات، اتصالات و مصالح،شگفتی‌هایی برای عابرین و بینندگان دربر دارد. شیوه‌ی طراحی نما به گونه‌ایست که کاربران می‌توانند با تنظیم نوارهای عمودی نما، میزان ورود نور طبیعی را کنترل کنند. نکتهی مهم دیگر آنکه میزان دید از خارج به داخل ساختمان نیز با تنظیم همین نوارهای عمودی نما قابل تنظیم است. این امر پاسخ به نیاز حتمی انسانها مبنی بر تامین محرمیت (در هر درجه و میزانی) است. ساختمان‌های مجاور این بنا، ساختمان‌هایی متداول‌تر هستند با نماهای معمول سنگ و فلز. استفاده از چوب برای نماپردازی این بنا و نیز ارتفاع بیشتر آن نسبت به ساختمان‌های مجاور نقش موثری در برجسته‌سازی آن دارند. درهرصورت طراحان این ساختمان (گروه معماری LP2) با توجه به یکی از عناصر اصلی آرامش انسانی توانستهاند فضایی پاسخگو و بالنسبه کارآمد خلق کنند.

 

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۳ اسفند ۹۴ ، ۱۷:۴۰
فردین طهماسبی

دانشگاه امام صادق (ع)/ نادر اردلان

تاریخ نشر : دوشنبه / ۱۰ اسفند ۱۳۹۴

دانشگاهی که امروزه با نام دانشگاه امام صادق (ع) میشناسیم، در سال 1349، با هدف ایجاد شعبه‌ای از دانشگاه هاروارد برای رشته‌های مدیریت در ایران ساخته شد. دفتر معماری فرمانفرمایان متصدی طراحی و اجرای این پروژه بود که نادر اردلان با همکاری یحیی فیوضی طراحی بنا را به عهده گرفتند. آنچه که در طرح معماری این دانشگاه قابل توجه است، استفاده از الگوهای معماری ایرانی‌ است؛ اینگونه که طرح معماری بنا از هندسۀ باغ‌ها و مدارس ایرانی تبعیت می‌کند. در این بنا نقش آفرینیِ هندسه در ایجاد کیفیت فضایی بنا را می‌توان به خوبی مشاهده کرد. لذا با وجود استفاده از فن‌آوری‌ها و برخی عناصر جدید در ساخت بنا، نسبت بنا با معماری ایرانی قابل درک است. 

طراحان با ترکیبی از الگوهای به کاربرده شده در باغ‌ها و مدارس گذشتۀ ایران، توانسته‌اند به کلیتی هماهنگ با ارزش­‌های گذشته دست یابند. با تمهیدات اندیشیده شده، طرح جدید پاسخگوی برنامۀ فیزیکی مورد نظر طراحان نیز بوده است. در محوطۀ دانشگاه می‌توان الگوی استقرار کوشک در محدودۀ یک سوم میانی باغ ایرانی، بنای سردر و کوشک انتهایی باغ را همزمان مشاهده کرد. همچنین قرار گرفتن حیاط‌های شش ضلعی در پیرامون محوطه با الگوی مدارس ایرانی قابل قیاس است. اتاق‌هایی که دور تا دور این حیاط‌ها قرار دارند از هندسۀ جانمایی حجره‌ها تبعیت می‌کنند. محوطۀ باز دانشگاه نیز با الگوی درختان و آب در باغ ایرانی سامان‌دهی شده است. نمایش عیان مصالح، راهکار دیگری است که حال و هوای معماری گذشته را در فضا حاکم کرده است. حتی از نظر فرمی نیز پوشش‌های طاقیِ اتاق‌های پیرامون حیاط‌های شش ضلعی یادآور نماهای معماری گذشته است.

اگرچه امروزه به دلیل نیازهای کاربردی تغییرات و الحاقاتی در دانشگاه صورت گرفته و ناهماهنگی‌هایی در ایدۀ اولیه پدید آورده؛ اما با توجه به طرح اولیۀ آن می‌توان گفت، این بنا نمونۀ بسیار خوبی از کاربردی بودن الگوهای گذشتۀ معماری و نحوۀ استفادۀ منطقی از آنهاست.  

۴ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۱۰ اسفند ۹۴ ، ۰۷:۵۲
مرضیه اصلانی
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود