نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۴۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «معماری ایرانی» ثبت شده است

مجتمع فرهنگی-مذهبی امام رضا (ع)/ سعیدرضا بریری

تاریخ نشر : جمعه / ۷ اسفند ۱۳۹۴

 در میان دانشجویان معماری این تفکر رایج است که بنا به کاربری بناها، می توان آنها را در دو قالب کلی طرح های  با اهمیت عملکردی و یا فرمی شناسایی کرد. در این میان طرح‌هایی مانند مجموعه‌های فرهنگی را به عنوان طرح‌های فرمی‌ای که نیازمند ایده‌پردازی در فرم، پلان  و ... هستند معرفی می‌کنند. این رویکرد را امروزه می‌توان در طراحی مساجد نیز مشاهده کرد. مساجدی با نقش همزمان فرهنگسرا یا مجتمع‌ فرهنگی!

 در مجموعۀ فرهنگی امام‌ رضا(ع)، معمار چنین نگاهی در رویکرد طراحی خود داشته است. سعید رضا بریری در مصاحبه‌اش با سایت تبیان اجرای چنین پروژه‌یی، که نه فقط مسجد باشد و نه فرهنگسرا، بلکه ترکیبی از آن دو باشد، را در سطح شهر مفید دانسته و هدف خود را نزدیک کردن دو نسل از مردم که برخی با مساجد و برخی دیگر با فرهنگسراها انس بیشتری دارند، معرفی می‌کند. همچنین معمار با وجود اذعان به این مطلب که زمینه و بافت باید در طرح گنجانده شوند، از اعتقاد به الگوهای ساخت مساجد مدرن صحبت کرده است و ایدۀ وحدت در شکل انگشتان گره خوردۀ دست را به عنوان ایدۀ فرمی خود معرفی می‌کند.

اما مسئلۀ اصلی اینجاست که آیا در بافت جدید شهرها، یعنی جایی که کمتر اثری از بناهای تاریخی باقی مانده، باید مساجد را با ایده پردازی و روش‌های فرمی جدید طراحی کرد؟ و تنها در مواقعی که بافت پیشینه‌ای تاریخی دارد، با کمک الگوهای تاریخی به ایده‌پردازی پرداخت؟ یا اینکه طرح، باید، در هر بافتی برخاسته از زمینه‌های تاریخی و فرهنگی باشد، زمینه‌هایی که امروزه کمتر می‌توان آنها را در بافت شهرها مشاهده کرد. 

 سوالی که لازم است از معمار پرسیده شود، این است که اگر برخورد فرمی برای طراحی مساجد مناسب است، چرا چنین طرح‌هایی برای فهمیده شدن نیازمند توضیحات معمارهایشان هستند؟ آیا این وظیفۀ مردم است که ذهن معمار را بخوانند؟ و یا این وظیفۀ معمارهاست تا بر اساس ذهنیت مردم از هویت‌های ملی و مذهبی‌شان طراحی کنند؟ آیا حاصل این اتفاق این نیست که به جای حضور پررنگ‌تر مساجد در شهرها، کم‌کم با شکل‌ها و الکوهای متنوعشان، در ماهیت مجتمع های فرهنگی-مذهبی رنگ ببازند؟

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۷ اسفند ۹۴ ، ۰۹:۴۵
مرضیه اصلانی

معماری به مثابه معماری ایرانی چگونه باید باشد

تاریخ نشر : دوشنبه / ۳ اسفند ۱۳۹۴

مقطعی از جامعه را در عهد قدیم تجسم کنید. جامعهای با شرایط خاص خودش. الگوهای رفتاری منحصر به خودش. مردمانی که هر روز به سر‌کارهای خویش می‌رفتند. در بازار وقت می‌گذراندند. مسجد رفتن جزیی مهم از زندگیشان بود. بخش عمده خوراکشان را خودشان در خانه تهیه می‌کردند. گاها حتی در خانه های شهری نیز احشامی نگهداری می‌کردند. آب و طبیعت در این جامعه حرمت فراوان داشت. برای شستن رخت و ظرف‌ها گاه مشارکت محلی را شاهد بودیم. محله‌های موجود در میان شهر نقش خودشان را ایفا می‌کردند. و بسیاری دیگر از الگوهای رفتاری که سبک زندگی آن مردم را شکل می‌داد.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۳ اسفند ۹۴ ، ۰۹:۵۹
فردین طهماسبی

کافه تهرون

تاریخ نشر : شنبه / ۱ اسفند ۱۳۹۴

کافه برای ما یادآور فرهنگیست وارداتی که چون نیاز به آن در زندگی جدیدمان هنوز وجود دارد، باقی مانده است. یک کافۀ موفق می‌تواند مخاطبان خود را از سرتاسر شهر جمع کند و نه تنها یک‌بار، بلکه بارها محلی برای ملاقات‌های آن‌ها باشد. در واقع کافه از این ملاقات‌ها اعتبار می‌گیرد و به اسم و رسم آدم‌هایی که در آن رفت و آمد دارند شناخته می‌شود. یک کافه می‌تواند آنقدر مهم شود که در شکل‌گیری جریانات تازه و سرنوشت ساز نقش داشته باشد. "کافه تهرون" از آن کافه‌هایی‌ست که اعتبارش را از همین جریانات کسب کرده. کافه‌ای که برای اثرگذار بودن تنها به جذابیت‌های ظاهری‌اش اکتفا  نشده.

پیشنهاد ایجاد این کافه در ادامۀ توری که با موضوع گردشگری ادبی در مورد حسن مقدم و ملک الشعرای بهار اجرا شده بود، از سوی مدیران دانشگاه تهران مطرح و در سال 92 با همکاری مدیران باغ نگارستان در محل باغ واقع در میدان بهارستان، خیایان دانشسرا افتتاح شد. در واقع کافه تهرون از دل جریاناتی پدید آمده و از ابتدا اعتبار اولیه‌اش را با خود همراه داشته. ناگفته نماند که کیفیت بالای فضایی نیز در این مکان مشاهده می شود که بخشی از آن به علت توجه به جزئیات در طراحی داخلی است و بخش دیگر آن به دلیل فضای دلنشین باغ نگارستان است که در مجموع هر مخاطبی را برای یک بار هم که شده به حضور در خود فرا می‌خواند. 

اتفاق احداث کافه تهرون از یک سو نمونۀ خوبی است برای کسانی که شرط اولیۀ به راه انداختن جریانات فرهنگی و اجتماعی را ساخت بناهایی درخور و مناسب می‌دانند، درصورتی که از ابتدا نیازی به تخصیص بنا و اتلاف وقت و سرمایه برای آن‌ها نیست؛ از سوی دیگر نشان دهندۀ جای خالی چنین بناهایی در بدنۀ فرهنگی و اجتماعی جامعه است و بر ضعف مساجد در ایفای نقششان تأکید می‌کند.

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ اسفند ۹۴ ، ۰۷:۴۰
مرضیه اصلانی

کبوترخانه؛ پاسخ هوشمندانه به یک نیاز

تاریخ نشر : دوشنبه / ۲۶ بهمن ۱۳۹۴

برای مردمانی که در میانه‌ی کویر زندگی می‌کنند و از منابع غنی طبیعی بهره‌مند نیستند، تامین مواد لازم کشاورزی ضروری است. لزوم تامین منابع آبی برای زمین‌های کشاورزی، غنای خاک، کودهای کشاورزی و... از موارد مهم و ضروری‌ است که باعث بروز راه‌حل‌های خلاقانه وجدید می‌شود. یکی از مهم‌ترین این دستاوردها عنصری است به نام "کبوترخانه" که نه تنها برای مصارف کشاورزی کاربرد داشته بلکه اثرات کثیری بر معادلات اجتماعی و اقتصادی شهرها و محلات داشته است.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۶ بهمن ۹۴ ، ۰۹:۱۰
فردین طهماسبی

تویزه جزیی از استخوان‌بندی سنتی بناهای ماست که اگر بخواهیم جایگزین آن را در روش‌های ساخت معماری امروزمان معرفی کنیم، تیرها جایگزین آن بشمار‌ می‌آیند. در واقع تویزه باریکه‌ای از طاق‌های باربر است که نقش واسطه‌گری در انتقال بار از طاق به ستون را دارد. نمونه‌ای که بسیار دیده شده و به آسانی قابل تصور است، در راستۀ بازارهاست که میان دو ستون در وسط راستۀ بازار قرار گرفته و در حدفاصل میان طاق‌ها تکرار شده است. 

تویزه با چیدمان آجرها در کنار یکدیگر ساخته می‌شده و استحکام آن وابسته به هندسۀ نحوۀ چیدمان آجرها و همچنین هندسۀ چفد باربر مبنا برای طاق زنی آن بوده است. شاید باور کردنی نباشد که همین باریکه‌های آجری در ایستادگی بسیاری از بناهای تاریخی عظیم و مرتفع ما تا کنون نقش داشته‌اند. اما شکل تهرنگ بنا و نوع طاق سقف‌ها نیز سبب پدید آمدن انواع شکل‌های کنار هم قرار گرفتن تویزه‌ها در بنا شده است. 

بر همین اساس انواع تویزه را بر مبنای انواع آجرچینی و اشکال ترکیب تویزه‌ها نام گذاری می‌کنند. از میان نام گذاری‌های رایج برای تویزه‌ها، اسامی رومی، پر، آمیزه‌ای، دُز و پلکانی بر اساس انواع آجرچینی نام گذاری شده‌اند و اسامی‌ای مانند قطری و درهم بر اساس هندسۀ کنار هم قرار گرفتن تویزه ها مرسوم شده است.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۹ بهمن ۹۴ ، ۰۹:۱۳
مرضیه اصلانی

تراز / فرهاد مختاری

تاریخ نشر : شنبه / ۱۷ بهمن ۱۳۹۴

در اوضاع کنونی معماری کشور که به تصدیق اجتماعات آکادمیک و تخصصی، اوضاع به‌سامانی نیست، پشتوانه اصلی بهبود وضعیت و ایجاد روند صحیح در مسیر پیشرفت معماری، ارتقاء سطح مطالبات عموم مردم از معماران است. معماران جامعه‌ی ما در فضای دانشگاه غالبا به انواع ارزش‌های معمارانه مجهز می‌شوند ولی در بازار کار به‌دلیل خواست‌های عمومی مغایر با این ارزش‌ها، گاهی کارهایی از خود ارائه می‌کنند که بعضا خلاف میل باطنی خود و مصالح عمومی معماری کشور است و سطح خواست و طلب نیاز مخاطب را نیز تنزل می‌دهد.

در طول سال‌های گذشته برنامه‌های محتوا محور حامی ایده‌آل‌های معماری، به‌سان تک مضراب‌هایی از سازمان صداوسیما شنیده می‌شدند اما حال چند هفته‌ایست که برنامه‌ای محتوا محور با حمایت جمع صاحب‌نظران تخصصی معماری تلاش دارد سهم خودش را در آشنایی مردم با معماری صحیح ادا کند.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۷ بهمن ۹۴ ، ۱۵:۱۲
فردین طهماسبی

رنگ در مسجد جامع شهرک غرب/ مهندسین مشاور مافیس

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۱۵ بهمن ۱۳۹۴

در میان منابع تاریخی و سفرنامه هایی که به توصیف شهرهای ایران پرداخته اند، این روایت رایج بوده که شهرهای ایران را با تعبیر شهرهای خاکی رنگ با گنبدهای فیروزه ای توصیف کرده اند. این توصیف ناشی از این حقیقت است که رنگ بناها در ذهن انسان هویت ساز است و به عنوان مشخصۀ یک بنا در میان یک قوم شناخته می شود. اما امروزه با درنظرنگرفتن چنین نشانه های معنایی ای، برخی معماران بر اساس ایدۀ ذهنی خود به طراحی می پردازند. 

در بنای مسجد شهرک غرب، اگرچه توجه به نشانه های معنایی به کلی نادیده گرفته نشده است، اما رنگ بنا کمتر بر الگوهای ذهنی ما از مسجد دلالت می دهد. اگر بخواهم این طور تصور کنیم که معمار این رنگ را با توجه به بافت شهری امروز انتخاب کرده است، تا در این هرج و مرج رنگی خالص و ناب و متمایز را به مسجد اختصاص دهد، این سوال  بی پاسخ خواهد ماند که چرا وقتی از بدنۀ بیرونی و صحن مسجد گذر می کنیم و به داخل آن وارد می شویم، باز هم همان الگوی استفاده از رنگ غالب سفید تکرار می شود؟ درصورتیکه بنا می توانست با منفک شدن از اوضاع و احوال بافت بیرون، رنگی دیگر به خود بگیرد تا ذهن مخاطب انس بیشتری با آن داشته باشد. استفاده از رنگ های سنتی مرسوم در کاشیکاری ایرانی می توانست در رسیدن به این هدف به طراحان کمک کند.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۵ بهمن ۹۴ ، ۲۰:۵۴
مرضیه اصلانی
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود