نشریه خط

هنرهای دستی و سنتی ما اگرچه میراث فرهنگ و تمدن ما به حساب می‌آیند اما نباید از کارکرد آیینی که در گذشته داشته‌اند غافل بود. نگاره‌هایی که بعضاً برای تصویرسازی داستان‌های قرآن ،شاهنامه و یا تزیین مساجد استفاده می‌شد. در عصر حاضر با پیشرفت تکنولوژی علاوه بر تکثیر آثار هنری و بازتولید آن‌ها با تغییر بستر ارائه اثر، معنای اثر هنری را دگرگون کرده اند.مسئله تکثیر آن چیزی است که والتر بنیامین فیلسوف و منتقد ادبی و فرهنگی آلمانی از بین رفتن هاله تقدس اثرهنری بیان می‌کند. به سبب اختراع عکاسی آثار هنری که روزگاری تنها در کلیسا و خانه اشراف و بعداً در موزه ها قابل دیدن بودند امروزه هزاران نسخه ازآنها در کتاب‌ها و...یافت می‌شود. و این به معنی از بین رفتن هاله تقدس و یگانگی اثر است. تغییر بافت و بستر ارائه اثر هنری نیز گاهی به معنای اثر چیزی می افزاید و گاه معنای آن را بکلی دگرگون می‌کند.  
توجه به سنت‌ها و حفظ و تجدید هنرهای سنتی برای حفظ هویت و تمدن ایرانی از سیاست‌های کلی نظام در مقابله با تهاجم فرهنگی است. امروزه هنرمندان زیادی با انگیزه‌های متفاوت و البته گاه منافع اقتصادی آن، به این امر توجه نشان داده‌اند و به احیا و یا بهره‌گیری از هنرهای سنتی در خلق آثارشان پرداخته‌اند. در این میان صنعت چاپ و امکانات فراوان آن، دست هنرمند را برای کپی آثار هنری بر هر متریالی باز گذاشته‌است. بازتولید و تکثیر نه تنها اصالت اثر هنری را مخدوش می‌کند بلکه دیگر هنری مقدس نیست. شاید راه احیا و گرامیداشت هنر سنتی چیزی غیر از تکثیر آن بر وسایل پیش پا افتاده و مربوط به امور مصرفی روزانه مانند کیف و کفش و... باشد. وام‌گیری از هنر پیشین و تلفیق و کولاژهای متناسب و یا بهره بردن از صنایع‌دستی به همان شکل پیشین آن‌ها بنظر راه معقول‌تری برای حفظ سنت‌هاست.

در مثنوی مولانا داستانی هست که حکایت از حضور فیلی در خانه ای تاریک دارد. مردم برای دیدن آن هجوم می برند و چون فیل را نمی بینند با لمس کردن توسط دستانشان سعی در شناسایی آن موجود ناشناخته دارند و هر یک برداشتی متفاوت دارند.

عصرعاشورا یک نقاشی نیست، یک روضه است، یک ماتم است، یک هیئت است. رنگ ارغوانی مایل به خاکستری چادر زنان درتضاد با زردی زمینه و داغی فضا ناخودآگاه چشم را گرد می کند و اشک از چشم جاری می شود، نگاهت نخل های خمیده بر اسب امام را دنبال می کند و از روی جسم دو زنی که بر هم افتاده اند و طاق تحمل ندارند حرکت می کند و آنگاه چشمت به زین افتاده از اسب که بر آن تیر نشسته و کبوترهای زخمی جان باخته می افتد، طاقت تو هم تمام می شود. تا سرت را می خواهی بالا بگیری چشمانت به زنی با کودک گریانش می افتد که پوزه اسب خسته و شرمسار را گرفته اند و گویی با او نجوا می کنند، از گردن اسب که بالا می روی دستان کوچک کودکان را می بینی که اسب را در آغوش گرفته اند تا کمی تسلی دردشان شود و در آخر به زینب(س) می رسی... . زینب، زینبی که با چادر پر چین و چروکش ایستاده. آری خمیده ولی ایستاده، شاید میلش به نشستن و زاریست اما باید بایستد چنان غلاف شمشیر طلایی رنگ امام که دیگر در آن شمشیری نیست و با قامت خمیده زینب همنواست،  زینبی که زین پس شمشیر بران امام است.

«آسمان حسین (ع)»، نه عنوانی برای نمایشگاه که حسی نشأت گرفته از باور هنرمند است. عبدالحمید قدیریان سعی کرده با نگاهی تازه به ابعاد واقعه عاشورا بنگرد و روایت های درون آن را به زبان هنر برای مردم به تصویر درآورد. هرچند تکنیک آثار قدیریان وام دار سبک کلاسیک است اما نقاشی های او کاملاً با فرهنگ ایرانی عجین شده اند و به راحتی با مخاطب ارتباط برقرار می‌کنند. 

شاه کلید او در خلق این حماسه رنگین، جمله معروف حضرت زینب (س) بوده که فرمودند: «در عاشورا هیچ ندیدم به جز زیبایی». این سخن نه یک شعار که یک اعتقاد است، اعتقادی که قدیریان سعی کرده در حد توان، آن را در آثار خود متجلی سازد. آثار او بیش از این که حس جنگاوری یا حماسی داشته باشند، زبانی شاعرانه دارند و مخاطب را به تأمل وامیدارند. خلوص گرایی، ویژگی بارز آثار قدیریان است، به طوری که مخاطب خود را نه مقابل یک تابلو نقاشی، که در برابر یک واقعه عظیم می‌بیند و همین امر باعث ایجاد نوعی وحدت کلام در نقاشی های او شده است. 

عبدالحمید قدیریان فارغ التحصیل رشته نقاشی است. با این که او از سال 1360 به شکل حرفه ای نقاشی را پی گرفت اما در سال 1365 به سینما هم وارد شد و تا امروز آثار شاخصی را در هر دو حوزه تولید نموده و جوایز متعددی را از آن خود کرده است. 14 اثر از مجموعه «آسمان حسین» از 24  مهر امسال به مناسبت ایام محرم در خانه هنرمندان به نمایش درآمدند. همچنین در دهه دوم محرم، 28 تابلو رنگ روغن این مجموعه در مسجد مقدس جمکران به معرض نمایش گذاشته می‌شوند و با هماهنگی دفتر تبلیغات، این نمایشگاه دهه سوم محرم نیز در موسسه اشراق قم برگزار می‌گردد. همیشه در نماز، حامی، کوچکترین سرباز، اعلی علیین، نور هدایت، انتخاب حر، در محضر، حجت باقی، حامل سلام و آخرین کلام از جمله این تابلو‌های عاشورایی هستند.