نشریه خط

افزایش تعامل میان دانشجویان و اساتید موضوع مهمی‌ست که منجر به پویایی بیشتر افراد و بالارفتن سطح علمی دانشگاه خواهد شد. برای این منظور در برخی از دانشگاه‌ها فضاهایی مشترک، از قبیل سلف غذاخوری، برای دانشجویان و اساتید وجود دارد؛ تا فرصت بیشتری برای ایجاد تعامل و درکنار هم بودن فراهم شود.
اما توحیدخانۀ صفوی با الگوی معماری سنتی خود توانسته چنین امکانی را در اختیار دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان قرار دهد. در این دانشکده مواجهۀ دانشجویان و اساتید، علاوه بر کلاس، در سایر قلمروهای  فضایی دیگر، یعنی فضاهای باز و نیمه باز، اتفاق می افتد؛ اینگونه که رواق‌ها و حیاط، که محل عمدۀ حرکت و مکث‌های کوتاه مدت هستند، فرصتی مناسب را برای قرار دادن افراد در مجاور یکدیگر و دیدن و دیده شدن آنها را فراهم می‌کنند.

"آثار من، در واقع مجسمه‌های پوشیدنی هستند. شمس‌العماره‌ای که بشود به گردن آویخت و یا به عنوان انگشتر حمل‌کرد. در واقع جواهرات "مجموعه شمس‌العماره"، مجسمه‌هایی هستند که پوشیده می‌شوند و به جای قرار‌گرفتن در چیدمان منزل یا محل‌کار، به طور روزمره مورد استفاه قرار می‌گیرند.

 با توجه به پیش زمینه‌ای که من در جواهرسازی داشتم و تلفیق آن با مفاهیم مجسمه‌سازی و همچنین علاقه شخصی به معماری به این ایده رسیدم. من اعتقاد دارم بناها و آثار معماری مجسمه‌هایی هستند که تفاوتشان با مجسمه‌های تزئینی که ما در میادین یا نمایشگاه‌های مختلف می‌بینیم، کاربردی بودن آنهاست. البته نه همه بناها ولی بنایی مثل شمس‌العماره قطعاً یک شاهکار معماری و مجسمه‌ای بزرگ است. جنس دست ساخته‌های من عموما برنز است. از نقره و سنگ و میناکاری و اشیا بازیافتی هم در کارهایم استفاده می‌کنم."

این ها را "سارا رزمی" در گفتگوی اختصاصی‌اش با خط گفته است؛ هنرمندی که در اردیبهشت ١٣٦٢ در تهران به دنیا آمد. وی از سال ٨٠ تا ٨٤ در دانشگاه کیش در رشته مترجمی زبان انگلیسی تحصیل کرده و از سال ١٣٨٤ و بعد از بازگشت به تهران با توجه به علاقه‌ای قدیمی به هنر و انجام کارهای هنری، در دوره های آزاد طراحی و ساخت جواهر شرکت کرده‌است. 5 سال است که در دوره های جواهرسازی و مجسمه‌سازی  پرویز تناولی نیز شرکت می‌کند. سارا رزمی شرکت در این دوره‌ها و آشنایی با مفاهیم اولیه و نظری مجسمه‌سازی و جواهرسازی را، نقطه عطفی در زندگی هنری‌اش می داند.

"حسن الماسی" با وجود اینکه تحصیلات حوزوی دارد و عکاسی را به صورت تجربی آغاز کرده است، یک دهه است که به طور حرفه‌ای در این حیطه فعالیت دارد. عکاسی از بنا یکی از چندین مجموعه عکس الماسی است، که ممکن است در فضاهای مجازی دیده‌باشید.

از آنجا که عکاسی معماری به ثبت و معرفی اثر هنرمند دیگری اقدام می‌کند، شناخت و درک مناسب از طراحی معماران لازمه این گونه از عکاسی است. شناخت صحیح از اصول پرسپکتیو، رنگ، بافت و جنس بنا و حتی نحوه قرار‌گیری نور در فضا از مواردی است که برای عکاس مورد اهمیت است. مجموعه این شناخت همراه با استفاده از ابزار های مختلف نرم افزاری و بکارگیری خلاقیت، می تواند تصویری قابل ارائه در حوزه عکاسی معماری ایجاد کند. الماسی در ادغام با بازی‌های نوری اغراق شده در کنار قابلیت‌های نوری اصیل بنا، به دنبال بیان محتوایی خاصی در ثبت فضای معماری سنتی است.

یکی از مهم‌ترین مسائل شهرسازی در شهر های تاریخی، ساخت و سازهای جدید در بافت سنتی شهر است. دراین شرایط، خوب است که طراح علاوه بر رعایت قوانین مربوط به بافت‌های تاریخی،‌ به رابطه‌ی طرح خود با آثار تاریخی پیرامون نیز فکر‌کند. ساختمان «مرکز طب سنتی کرمان» که به تازگی در نزدیکی مرکز تاریخی شهر ساخته شده، از مواردی است که چنین چالشی را تجربه کرده است.

 نمای این ساختمان از قاب‌های سنگی قرمزرنگ به هم‌راه درب‌ها و پنجره‌های چوبی مشبک تشکیل شده و چنین به نظر می رسد که قصد طراح از این کار، به خلاف بعضی ساخت‌مان‌های مدرن و آلومینیومی محدوده، هم‌خوان کردن ظاهر بنا با ابنیه‌ی سنتی مجاور باشد. با وجود توجه به این جزئیات، قاب‌های در نظر گرفته شده برای نما تناسب چندانی با یک‌دیگر ندارند، علاوه براین‌که نحوه ی چیدمان سنگ‌ها و انتخاب رنگ و نوع مصالح در قسمت‌های مختلف ساختمان با یک‌دیگر هم‌خوان نیستند. به طور کلی می‌توان گفت که  وجود این قاب‌ها از جلوه‌ی سنتی باقی عناصر کاسته است. 

استفاده‌ی مستقیم از بعضی عناصر سنتی  در داخل بنا نیز ادامه دارد. عناصری همچون طاق‌چه‌های باریک داخل دیوار‌، گلدان های چیده شده روی پله‌ها و شیشه های رنگی. استفاده از این شیشه‌های رنگی نشان می‌دهد که توجه طراح به پنجره‌ها بیش‌تر معطوف به جلوه‌ی داخلی آن بوده است. به طور کلی با وجود ایراداتی که به خصوص در نمای بیرونی ساختمان هست، تلاش برای نزدیک شدن طرح به بافت سنتی منطقه نکته‌ای حائز اهمیت است.

امروزه با پدید آمدن شکل‌های جدید و متنوعی از فضای شهری، مفهوم حسینیه نیز متفاوت شده است. در گذشته حسینیه‌ها از نظر ایفای نقش متفاوت بودند و رابطۀ مردم با مکان حسینیه در همۀ ایام سال به دلایل گوناگون حفظ می‌شد. اینگونه که برخی از حسینیه‌ها نقش میادین شهری، بازار محلی و ... را ایفا می‌کردند و برخی دیگر با قرار گرفتن در بافت محلات، بخشی از مسیر رفت و آمد روزانۀ مردم می‌شدند. بنابراین مکان حسینیه از سویی برای اجرای مراسم تعزیه مناسب بود و از سوی دیگر، زندگی اجتماعی مردم در آن جریان داشت.

سبزه‌ میدان که از قدیمی‌ترین میادین شهری تهران و واقع در مرکزیت تاریخی آن است، به دلیل قدمت تاریخی و نقش اقتصادی و سیاسی‌اش همواره مورد توجه بوده و در دوره‌های گوناگون دست‌خوش تغییراتی شده است. همگام با این تغییرات، به دلیل افزایش جمعیت و گسترش کالبدی بازار چهره‌ی‌ تاریخی این میدان رفته رفته کم‌رنگ و خدشه‌دار شد.

اگرچه مسوولین شهری قصد دارند به کمک عناصر تاریخی همچون سنگ فرش کردن خیابان و عبور دادن کالسکه و قطارها حال و هوای سنتی آن را حفظ کنند، اما از سوی دیگر نصب ناموزون سیستم های خنک کننده و تاسیساتی، تجمع دست فروش‌ها، ازدحام جمعیت، پارک موتور سیکلت‌ها و رفت و آمد  چرخ دستی‌ها، تجمع دلالان ارز و... همگی موجب شلوغی و اغتشاشی سرسام‌آور در محدوده‌ی سبزه میدان شده‌اند. ساخت و سازهای الحاق شده به میدان از جمله ورودی زیر گذرهای بازار، فضای آن را اشغال کرده و منظر آن را پوشانده‌اند. این تغییرات موجب شده که امروز سبزه میدان بیش از هر چیز، به عنوان فضای پیش ورودی بازار شناخته شود و هویت خود را به عنوان یکی از میدان‌های تاریخی شهر از دست بدهد.