نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۴۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «معماری سنتی» ثبت شده است

کبوترخانه؛ پاسخ هوشمندانه به یک نیاز

تاریخ نشر : دوشنبه / ۲۶ بهمن ۱۳۹۴

برای مردمانی که در میانه‌ی کویر زندگی می‌کنند و از منابع غنی طبیعی بهره‌مند نیستند، تامین مواد لازم کشاورزی ضروری است. لزوم تامین منابع آبی برای زمین‌های کشاورزی، غنای خاک، کودهای کشاورزی و... از موارد مهم و ضروری‌ است که باعث بروز راه‌حل‌های خلاقانه وجدید می‌شود. یکی از مهم‌ترین این دستاوردها عنصری است به نام "کبوترخانه" که نه تنها برای مصارف کشاورزی کاربرد داشته بلکه اثرات کثیری بر معادلات اجتماعی و اقتصادی شهرها و محلات داشته است.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۶ بهمن ۹۴ ، ۰۹:۱۰
فردین طهماسبی

تویزه جزیی از استخوان‌بندی سنتی بناهای ماست که اگر بخواهیم جایگزین آن را در روش‌های ساخت معماری امروزمان معرفی کنیم، تیرها جایگزین آن بشمار‌ می‌آیند. در واقع تویزه باریکه‌ای از طاق‌های باربر است که نقش واسطه‌گری در انتقال بار از طاق به ستون را دارد. نمونه‌ای که بسیار دیده شده و به آسانی قابل تصور است، در راستۀ بازارهاست که میان دو ستون در وسط راستۀ بازار قرار گرفته و در حدفاصل میان طاق‌ها تکرار شده است. 

تویزه با چیدمان آجرها در کنار یکدیگر ساخته می‌شده و استحکام آن وابسته به هندسۀ نحوۀ چیدمان آجرها و همچنین هندسۀ چفد باربر مبنا برای طاق زنی آن بوده است. شاید باور کردنی نباشد که همین باریکه‌های آجری در ایستادگی بسیاری از بناهای تاریخی عظیم و مرتفع ما تا کنون نقش داشته‌اند. اما شکل تهرنگ بنا و نوع طاق سقف‌ها نیز سبب پدید آمدن انواع شکل‌های کنار هم قرار گرفتن تویزه‌ها در بنا شده است. 

بر همین اساس انواع تویزه را بر مبنای انواع آجرچینی و اشکال ترکیب تویزه‌ها نام گذاری می‌کنند. از میان نام گذاری‌های رایج برای تویزه‌ها، اسامی رومی، پر، آمیزه‌ای، دُز و پلکانی بر اساس انواع آجرچینی نام گذاری شده‌اند و اسامی‌ای مانند قطری و درهم بر اساس هندسۀ کنار هم قرار گرفتن تویزه ها مرسوم شده است.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۹ بهمن ۹۴ ، ۰۹:۱۳
مرضیه اصلانی

تراز / فرهاد مختاری

تاریخ نشر : شنبه / ۱۷ بهمن ۱۳۹۴

در اوضاع کنونی معماری کشور که به تصدیق اجتماعات آکادمیک و تخصصی، اوضاع به‌سامانی نیست، پشتوانه اصلی بهبود وضعیت و ایجاد روند صحیح در مسیر پیشرفت معماری، ارتقاء سطح مطالبات عموم مردم از معماران است. معماران جامعه‌ی ما در فضای دانشگاه غالبا به انواع ارزش‌های معمارانه مجهز می‌شوند ولی در بازار کار به‌دلیل خواست‌های عمومی مغایر با این ارزش‌ها، گاهی کارهایی از خود ارائه می‌کنند که بعضا خلاف میل باطنی خود و مصالح عمومی معماری کشور است و سطح خواست و طلب نیاز مخاطب را نیز تنزل می‌دهد.

در طول سال‌های گذشته برنامه‌های محتوا محور حامی ایده‌آل‌های معماری، به‌سان تک مضراب‌هایی از سازمان صداوسیما شنیده می‌شدند اما حال چند هفته‌ایست که برنامه‌ای محتوا محور با حمایت جمع صاحب‌نظران تخصصی معماری تلاش دارد سهم خودش را در آشنایی مردم با معماری صحیح ادا کند.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۷ بهمن ۹۴ ، ۱۵:۱۲
فردین طهماسبی

رنگ در مسجد جامع شهرک غرب/ مهندسین مشاور مافیس

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۱۵ بهمن ۱۳۹۴

در میان منابع تاریخی و سفرنامه هایی که به توصیف شهرهای ایران پرداخته اند، این روایت رایج بوده که شهرهای ایران را با تعبیر شهرهای خاکی رنگ با گنبدهای فیروزه ای توصیف کرده اند. این توصیف ناشی از این حقیقت است که رنگ بناها در ذهن انسان هویت ساز است و به عنوان مشخصۀ یک بنا در میان یک قوم شناخته می شود. اما امروزه با درنظرنگرفتن چنین نشانه های معنایی ای، برخی معماران بر اساس ایدۀ ذهنی خود به طراحی می پردازند. 

در بنای مسجد شهرک غرب، اگرچه توجه به نشانه های معنایی به کلی نادیده گرفته نشده است، اما رنگ بنا کمتر بر الگوهای ذهنی ما از مسجد دلالت می دهد. اگر بخواهم این طور تصور کنیم که معمار این رنگ را با توجه به بافت شهری امروز انتخاب کرده است، تا در این هرج و مرج رنگی خالص و ناب و متمایز را به مسجد اختصاص دهد، این سوال  بی پاسخ خواهد ماند که چرا وقتی از بدنۀ بیرونی و صحن مسجد گذر می کنیم و به داخل آن وارد می شویم، باز هم همان الگوی استفاده از رنگ غالب سفید تکرار می شود؟ درصورتیکه بنا می توانست با منفک شدن از اوضاع و احوال بافت بیرون، رنگی دیگر به خود بگیرد تا ذهن مخاطب انس بیشتری با آن داشته باشد. استفاده از رنگ های سنتی مرسوم در کاشیکاری ایرانی می توانست در رسیدن به این هدف به طراحان کمک کند.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۵ بهمن ۹۴ ، ۲۰:۵۴
مرضیه اصلانی

سالن ورودی شبکه افق / استودیو پنج او هفت

تاریخ نشر : دوشنبه / ۱۲ بهمن ۱۳۹۴
سالن ورودی شبکه افق، که استودیوی پنج او هفت، آن را طراحی و اجرا نموده است؛ دارای ویژگی هایی است که اگرچه نمی توان آن را در نوع خودش نمونه ای شاخص و ممتاز، ارزیابی کرد؛ اما بهره مندی صحیح از ابزار معماری، توانسته کیفیت فضایی مطلوبی را برای کاربران آن ایجاد نماید.
کمک گرفتن از الگوی شمسه در طراحی جداره ها و مبلمان داخلی، که موجب یک صدایی و وحدت هرچه بیشتر اجزای تشکیل دهنده ی فضا شده است. از بدنه ی پیشخوان فضای ورودی گرفته تا طرحی که به شکل نوارهایی به هم چسبیده، دیواری را در پس زمینه مبلمان ایجاد کرده است. البته این طرح، دارای ساختار و قاعده یکنواخت و مشخصی نیست که ذهن بیننده با تماشای آن، به سرعت بتواند الگوی آن را حدس بزند و به همین سبب، توجه کاربر را به خود جلب می کند.
ترکیب بندی رنگی مناسب نیز، عاملی دیگر در انسجام و هماهنگی بخش های مختلف طرح، شناخته می شود. البته می شد با انتخاب رنگی شاخص، متضاد و در عین حال مکمل، پویایی و جذابیت فضا را دو چندان کرد. تم رنگی موجود نیز، حال و هوای غالب در فضا را کمی یکنواخت و کسالت آور کرده است. شاید استفاده از رنگ ایرانی لاجوردی تاثیرگذارتر بود.
در مجموع، بهره مندی از نقوش معماری اسلامی در طراحی اجزای داخلی، عدم استفاده از مبلمان آماده بازار به همان شکل موجود و ایجاد خلاقیتی هرچند مختصر در آن، برخورد متفاوت و خلاق با موضوع را نشان می دهد؛ که همین عامل موجب شد حرکتی یکنواخت، سطحی و تکراری صورت نگیرد.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۲ بهمن ۹۴ ، ۱۴:۱۷
محدثه آهنی امینه

ترکیب بندی اجزای ایوان

تاریخ نشر : جمعه / ۲ بهمن ۱۳۹۴

سرگذشت ایوان در معماری ما قصۀ طول و درازی دارد، قصه‌ای که البته می‌توان بخشی از فرازهای آن را از زبان ایوان‌های مساجد شنید.

در سیر تحولات ایوانِ سردر و شبستان مساجد، می‌توان عناصر مشابهی را مشاهده کرد. عناصری مانند مناره‌ها، مقرنس‌ها، طاق‌نماها، پیچ‌ها، کاربندی‌ها و کتیبه‌ها که معمار آنها را با خلاقیت خود در بدنۀ ایوان به کار برده تا مکانی در شأن ورود به سجده‌گاه انسان خلق کند. چینش این اجزا به گونه‌ای است که با وجود تنوع در ایوان‌ها، اسلوب مشخصی در آن‌ها تکرار شده است. 
همنشینی این عناصر در کنار یکدیگر به صورتی است که تأکید بر خطوط عمودی بیشتر از خطوط افقی دیده می‌شود و بنابراین این خطوط به محوری فعال تبدیل می‌شوند. اما این محور بر جهت رو به بالا هم تأکید دارد بطوریکه گویا ایوان از زمین به سوی آسمان قد برافراشته است. مناره‌ها، تیزۀ رأس طاق، طاق نماها و حرکت پیچ به سمت رأس طاق، همه از جمله عواملی است که بر جهت رو به بالا تأکید می‌کند. اما در میان این عناصر برخی از آنها بر جهت پایین نیز تأکید می‌کنند. از جملۀ این عناصر می‌توان به آویزهای مقرنس و حرکت دوسویۀ پیچ تزئینی اشاره کرد. اینگونه ترکیب اجزا در ایوان گویا حاکی از این حقیقت است که اینجا محلی‌ست که هم تو را به آسمان فرامی خواند و هم برکات آسمان را برای تو بر زمین فرود می‌آورد.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۲ بهمن ۹۴ ، ۱۰:۰۹
مرضیه اصلانی

در فاجعۀ هفتم تیر سال 1360 بود که آیت‌الله بهشتی و اعضای حزب جمهوری اسلامی در مکان دفتر مرکزی حزب به شهادت رسیدند. امروز پس از گذر از خیابان شهیدصیرفی‌پور، وقتی از در شیشه‌ای کوچکی به مجموعه فرهنگی سرچشمه داخل می‌شوید، نمی‌توانید تصور کنید که اینجا همان مکان شهادت شهدای هفتم تیر است. این مجموعه از سال 1391 در منطقۀ سرچشمۀ تهران مورد استفاده قرار گرفته و از بخش‌هایی چون مسجد، ایوانِ مقتل شهدا، کتابخانه، حسینیه، موزه، مرکز آموزشی، سالن همایش، مهدکودک و ... تشکیل شده است که همۀ این بخش‌ها در یک کلیت در کنار هم قرار گرفته‌اند؛ درحالیکه اگر این اجزا با نظمی هدفمند در محله جانمایی شده بودند، کارکرد بهتری داشتند. 

علت روکردن به ساخت چنین مجموعه‌هایی را، باید از نواقص موجود در ساختارهای شهری جویا شد. در شهرهای امروز که بافت آن‌ها از کنار هم قرارگرفتن عناصر منفرد تشکیل شده‌، کمتر می‌توان نظمی را یافت که از در هم تنیده شدن تار و پود آن پیکر واحدی شکل بگیرد. لذا برای حفظ حیات فرهنگی جامعه، ساده‌ترین راه حل تکیه بر همین تک بناهاست. اگرچه از دل چنین مکان‌هایی، چون حسینیۀ ارشاد خیابان شریعتی، بسیاری از تحولات و رخدادهای زمانۀ ما رقم خورده‌ اند، اما باید توجه کرد که حرکت به سوی ساختارمند کردن فضاهای شهری از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ چرا که تنها با ساختارهایی که ریشه در زمینه‌های فرهنگی و تاریخی جامعه داشته باشند، می‌توان به دنبال اثرگذاری‌ِ حقیقی بود.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۸ دی ۹۴ ، ۱۹:۲۸
مرضیه اصلانی
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود