نشریه خط

نویسنده کتاب در پیش گفتار آن می‌گوید:
حرفه طراحی صنعتی محصول فلسفه‌ی دوران خردگرایی است. این موضوع بیش از هر چیز بدان معناست که تمامی آموزه‌های این حرفه بر اندیشه و فلسفه‌ای نظم یافته و مبتنی بر ساختار فکری استوار هستند. در طراحی خردگرایانه، طرح‌های اتفاقی و بدون ریشه جایگاه قابل دفاعی ندارند، قابل درک و مقایسه و نیز قضاوت و برخوردار از امکان رشد و بهسازی نیستند. مطالعه‌ی این کتاب نخست در درک حرفه طراحی صنعتی از این دیدگاه مؤثر خواهد بود و در سطح بالاتر پشتوانه‌ای خواهد بود برای خلق آثار خردگرا.
تدوین این کتاب بر اساس نیازی علمی صورت گرفت، اما هرگز تلاش نشد بر اساس استانداردهای محض آکادمیک نوشته  شود.بخش‌هایی از کتاب ترکیب کاملاً تازه دارد.به‌عنوان مثال گروه‌بندی جغرافیایی سبک‌ها و گرایش‌های طراحی صنعتی در بخش اول کتاب، به هیچ منبع و مرجعی وابسته نیست.بخش قراردادها در بخش سوم کتاب نیز ماحصل تجربه‌ی دنیای حرفه‌ای است و گرچه مشاوره حقوقی در مورد صحت محتویات آن صورت گرفته است."

پارک ها فضای خوبی برای قدم زدن، تمدد اعصاب و قرارهای دوستانه‌اند، البته به شرط و شروطی! یکی از این شرط‌های مهم ایجاد فضای مناسب است. فضاسازی نیز شامل عوامل متنوعی است، اما یکی از مهمترین آن‌ها، که نبودنش بیشتر از بودنش به چشم می‌آید، نورپرداری است.
محسن نوروزی با تمرکز بر روی این مسئله، «هرنو» را طراحی کرده و توانسته در بخش طراحی چراغ، مدال نقره یکی از بزرگترین مسابقات طراحی، موسوم به “A design award” را در سال ۲۰۱۵ کسب نماید. هرنو هرچند در نظر اول غریب می نماید اما اصطلاحی در معماری سنتی ایران است؛ که به سوراخ‌های ایجاد شده در سقف برای تأمین روشنایی گفته می‌شود. فرم حلقه‌ای‌ شکل چراغ نیز در طرح محسن نوروزی برگرفته از همین مفهوم و تداعی‌کننده‌ی هرنوها است. نکته ی جالب در طراحی هرنو، تعامل آن با افراد است، به عبارتی میزان نور چراغ بسته به موقعیت شخص تغییر می یابد. به طوریکه در صورت توقف یا نشستن افراد بر روی یکی از نیمکت‌های کناری، از شدت نورهای تعبیه شده در قسمت بیرونی حلقه کاسته می شود و به شدت نوری ال ای دی‌های آر جی بی مخفی در حلقه که بصورت هاله ای رنگی از نور هستند، اضافه می‌شود، تا علاوه بر آگاهی بخشی از زمان سپری شده، فضایی گرم و صمیمی را نیز برای اشخاص فراهم سازند. همچنین در طراحی چراغ‌های هرنو، ایجاد نوعی هماهنگی با فضای شهر تهران نیز مَد نظر بوده، از این رو در طراحی فرمی این چراغ‌ها از برج آزادی به عنوان یکی از اصلی‌ترین عناصر هویتی شهر تهران الهام گرفته شده است.
محسن نوروزی با دریافت این مدال نقره توانست به جمع ۱۰ طراح برتر ایران راه یابد و جز ۳۵ طراح برتر جهان نیز قرار گیرد. او فارغ التحصیل طراحی صنعتی از دانشگاه هنر اسلامی تبریز است و هم اکنون نیز دانشجوی مقطع ارشد همین رشته در دانشگاه تهران می باشد.

هیجان یک محصول فرهنگی زمانی دوچندان می‌شود که یک غیر ایرانی در کشورش تی‌شرتی بپوشد با فونت فارسی، فونتی که معرف لهجه‌ی یکی از شهرهایمان باشد یا تی‌شرتی با فرمی ایرانی اسلامی، سوغاتی کشورمان برای توریست‌ها شود.
سه هنرمند جوان با جدی گرفتن پروژه‌های دانشگاهی‌شان، توانستند محصولی طراحی کنند که معرف شهر محل تحصیلشان باشد؛ و این محصول را با نام تجاری سِکوک به تولید انبوه برسانند. طراحان این تی‌شرت‌ها خانم زهرا کشاورز و آقای پیام شیرانی، فارغ‌التحصیلان دانشگاه هنر اصفهان و خانم مریم واعظ، فارغ‌التحصیل طراحی صنعتی دانشگاه هنرهای زیبای تهران هستند که در دوران دانشجویی خود این پروژه را با هدف طراحی هدیه یا سوغاتی توریستی برای شهر اصفهان انجام دادند و آن را تبدیل به یک کار جدی و پرفروش کردند؛ که عامل موفقیت آن خلاقیت در تمام اجزایش است. نکته‌ی قوت این مجموعه، علاوه بر طرح‌های گرافیکی روی تی‌شرت‌ها، بسته‌بندی خاص و جذاب آن است که خوش‌فکر بودن طراحان آن را بیش‌ازپیش نشان می‌دهد.
خانم کشاورز درباره‌ی این پروژه می‌گوید: " این پروژه مطالعه‌ی گسترده‌ی بازار را داشته است و انتخاب محصول تی‌شرت به‌عنوان بستر این خلاقیت، حاصل همین مطالعات است. هدف ارائه محصولی به‌ عنوان هدیه بود که امکان همراه بودن را دارا باشد. خاصیت لباس ارائه شخصیت فرد است و هدف ما این بود، با تولید تی‌شرت‌هایی با طرح ایرانی کمک به ساخت شخصیت ایرانی کنیم."
مسئله‌ای که شاید کمی بیشتر می‌توان روی آن تأمل کرد، فرم کلی لباس‌هاست که تی‌شرت‌های آستین‌کوتاه معمول در بازار است. شاید اگر بر روی کلیت طرح لباس‌ها نیز کار شود، این مجموعه به یک مجموعه‌ی بی‌نظیر فرهنگی تبدیل گردد. هم‌اکنون این طراحان جوان به دنبال طراحی و تولید تی‌شرت‌های جدید این خانواده هستند که به‌زودی تولید و به بازار عرضه خواهد شد.

گاهی طراحان ایرانی آن‌قدر محدود به اطرافشان، محدودیت‌ها و نیازهای روزمره می‌شوند که بسیاری از ایده‌های خلاقانه خود را به دلیل نبود فناوری‌ها و امکانات تولید و یا عدم احساس نیاز بازار به فراموشی می‌سپارند. درحالی‌که طراحی برای آینده یکی از مهم‌ترین رویکردهایی است که باعث موفقت های مستمر بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا شده است؛ و حیات آن‌ها را وابسته این خلاقیت‌های بی‌مرز طراحانشان کرده است. صرف‌نظر از نیاز شرکت‌ها، پیش‌بینی نیازها و کمبودهای انسان‌ها و طراحی برای آن می‌تواند قدمی در جهت حل بسیاری از مشکلات پیش روی آنان بردارد.
طراحان ایرانی با موفقیت در بسیاری از مسابقات جهانی، ثابت کرده‌اند، زمانی که بخواهند بدون حدومرز طراحی کنند، ایده‌هایی جدید و پیش رو خواهند داشت، جدای از آنکه زمان تولید این ایده‌ها امروز باشد یا در آینده.

دلیل عدم استقبال صنعت از طرح‌های خلاق دانشجویان و دانش‌آموختگان طراحی صنعتی چیست؟طرح‌هایی که می‌تواند برطرف‌کننده‌ی نیازها و مشکلات داخلی باشد و نه‌تنها کشور را از واردات بسیاری از محصولات بی‌نیاز کند بلکه زمینه را برای صادر کردن محصولات جدید ایرانی فراهم کند.
 چندسالی است، طراحان ایرانی  که در دانشگاه‌های داخل کشور تحصیل‌ کرده‌اند، در مسابقات بین الملی می‌درخشند و طرح‌هایشان در میان رقیبانی از کشورهای مختلف، بهترین می‌شود ولی تعداد بسیار اندکی از این طرح‌های برگزیده‌شده، در داخل به تولید می‌رسند.
یکی از این طرح‌ها، طرحی ساده ولی بسیار کاربردی برای تخت بیمارستان است که در سال ۲۰۱۱ در مسابقات جهانی رد دات برنده شد. طراح آن سید یونس دانشور  است که دانش‌آموخته‌ی دانشگاه هنر تبریز و دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. این تغییر ساده ولی هوشمندانه در اهرم تنظیم حالت تخت‌های بیمارستان باعث راحتی بیشتر بیمار و سهولت استفاده برای کارکنان می‌شود.
کنترل‌کننده تخت‌های آی سی یو/سی‌سی‌یو با ظاهری همانند شرایط بیمار بر روی تخت، برای بهبود و تسریع تنظیم تخت توسط پرستار طراحی‌شده است. تخت‌های بیمارستان بنا به شرایط بیمار، نیاز دارد در حالت‌های مختلفی قرار بگیرد. علاوه بر آن حالت‌هایی هم برای شرایط اورژانس وجود دارد که تخت باید در کمترین زمان ممکن به آن حالت تنظیم شود. برای تنظیم حالت‌های مختلف تخت، کلیدهای متفاوتی برای هر قسمت در نظر گرفته‌شده است که تسلط به آن‌ها نیاز به آموزش و تمرین دارد و در شرایط بحرانی که تخت باید به حالت خاصی تنظیم شود، تعدد کلیدهای مشابه می‌تواند برای پرستار ایجاد سردرگمی کند. این کانسپ با یکپارچه کردن کلیدها در یک یونیت، با ظاهری همانند شرایط بیمار روی تخت، تنظیم تخت را برای پرستار بهبود داده و تسریع می‌کند. همچنین باعث بالا رفتن دقت پرستار و پایین آمدن درصد اشتباه آن هنگام انجام این عمل می‌شود. طرح‌هایی از این دست که می‌توانند بسیار کاربردی باشند و نیاز به فناوری و یا متریال خاصی برای تولید ندارند، می‌تواند به‌سرعت تولید و عرضه گردد.
 آیا زمان آن فرانرسیده است که توجه بیشتری به دانش‌آموختگان این رشته بخصوص در حوزه صنعت شود تا برای ساخت طرح‌هایشان مجبور به فروش آن‌ها به شرکت‌های خارجی نشوند؟

روزگاری تنها در تصوراتمان می‌دیدیم که طراحی‌هایمان از صفحه‌های کاغذ بیرون بیاید و بتوانیم آن‌ها را در فضا ببینیم، دورشان بچرخیم و از تمام زوایا بررسی‌اش کنیم. مدتی است که پرینترهای سه‌بعدی شخصی این امکان را به ما داده‌اند. البته این دستگاه‌ها هم محدودیت‌های دارند. مثلاً مخاطب حتماً باید از نرم‌افزارهای سه‌بعدی کننده استفاده کرده و طرحش را به‌صورت فایل وارد دستگاه کند.
به‌تازگی محصول جدیدی وارد بازار شده است که دست طراحان را بیش از پیش بازکرده است. قلم‌های سه بعدی همگام با فناوری پیشرفته و رو به رشد پرینترهای سه‌بعدی و با طراحی زیبا و ارگونومیک خود به شما این امکان را می‌دهد تا خلاقیت را با دستان خود لمس کنید و تصورات خود را از روی سطح در هوا امتداد دهید.
این قلم‌ها با همان ایده و کارکرد پرینترهای سه‌بعدی با تغذیه از رشته‌های پلاستیک (فیلامنت) در رنگ‌های متنوع، از بالای دستگاه که توسط اکسترودرِ موجود، ذوب و به سرعت سرد می‌شود، عمل می‌کند. با این قلم‌ها می‌توان هر چیز قابل تصوری را بدون نیاز به هیچ نرم‌افزاری به سرعت مدل‌سازی کرد. دایره گسترده‌ای از آثار هنری خلاق و نو، سازه‌ها، ماکت‌ها، پروتوتیپ ها، قطعات دکوراتیو و تزیینی و ابزارهای کاربردی و حتی صنعتی و بسیاری دیگر را شامل می‌شود و درواقع تمام محدودیت‌ها را از پیش دستان خلاق برمی‌دارد. برای ایجاد سازه‌های پیشرفته‌تر می‌توانید با کشیدن اجزا کوچک‌تر در سطح و ترکیب آن‌ها باهم، قطعات و سازه‌هایی که قبلاً غیرقابل باور بودند را ایجاد کرد.
این قلم‌ها انواع مختلفی دارند. مهم‌ترین وجه تمایز آن‌ها وزنشان است که معیار اساسی برای انتخاب کاربر محسوب می‌شود زیرا همانند یک خودکار شاید ساعت‌ها در دستان کاربر قرار داشته باشد؛ بنابراین سبک بودن آن مزیتی مهمی به حساب می‌آید.