نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۱۹ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «هنر مفهومی» ثبت شده است

آب را گل نکنیم/ مریم ظاهری

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۱۳ اسفند ۱۳۹۴

آب و خاک از جمله موضاعاتی هستند که به دلیل اهمیتشان در ساختار خلقت بارها دستمایه خلق آثار هنری گشته‌اند. از دیرباز در دستان هنرمندان سفالگر جان گرفته‌اند تا به امروز که صفحه و بوم هنرمندان لندآرت هستند. گاه به عنوان نماد و گاه به عنوان بستر ارائه و گاه خود، اثر هنری می شوند.
گرچه در اسطوره‌ها و باورهای تمدن‌های مختلف، انسان و همه موجودات زنده از جنس آب وخاک(گل) بوده و خدایان آن‌ها را از خاک آفریده است اما، بهره‌گیری هنرمند از آب و خاک در آثارش در دوران معاصر، بیش از آنکه به معنای نمادین آن بپردازد به مسایل و مشکلات زیست محیطی آن اشاره می‌کند. امروزه مسئله کمبود آب از جمله بحران های مهمی است که  هنرمندان را به واکنش برای خلق اثر وا داشته است. «آب را گل نکنیم شاید این آب روان...» از جمله آثار برگزیده در هشتمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر است. مریم ظاهری در خلق این اثر مفهومی از آب و خاک مناطق کویری ایران بهره جسته است. او مسئله کمبود آب را با نمادپردازی عارفانه از این عناصر اربعه تلفیق و برداشت نویی از سیر و سلوک عارفانه به نمایش گذاشته است. ظاهری از یک حجم مثلث شکل چوبی دارای هفت طبقه ( هنرمند مدعی است تعداد طبقات اشاره به مراحل هفت گانه تزکیه و سلوک دارد.) و در هرطبقه از بطری های آب معدنی که محتوی مخلوطی از آب و خاک زمین های بایر ایران قرار داده‌است. در طبقه اول که قاعده مثلث است بطری‌ها با درصد بسیار بالایی از خاک و مقدار اندکی آب پر شده‌اند در طبقات بالایی هرچه به سمت بالا می‌رویم، سهم آب درون بطری بیشتر و خاک کمتری در ته بطری ته نشین شده، تا طبقه هفتم که آب تقریبا به خلوص رسیده‌است.  بطری‌ها در این اثر به عنوان کالبد انسانی در نظر گرفته شده اند و نقشی که در گل آلود کردن آب و سرشت پاک و خالص خود دارند. در برداشتی دیگر این حجم مثلثی را می‌توان به چرخه آب در فضایی میان آسمان و زمین نسبت داد که چرخه ای ثابت است، آبی که از سطح زمین تبخیر و بالا می‌رود و دوباره به آن برمی گردد. آنچه که اهمیت دارد  مقدار و کیفیت آبی است که وجود دارد که در اثر استفاده بی رویه و مصرف نادرست مقدار آن در چرخه کم و کمتر می‌شود. خوانش اثر از بالا به پایین نیز به وضعیت ابتدایی و نهایی کره زمین اشاره دارد، از زمانی که تمام سطح کره زمین آب بود تا به امروز که بیشتر سطح زمین را خاک تشکیل می‌دهد.

۰ نظر موافقین ۳ مخالفین ۰ ۱۳ اسفند ۹۴ ، ۱۳:۳۱
کلثوم پیامنی

شعر پسلرزه / فرهاد فزونی

تاریخ نشر : چهارشنبه / ۲ دی ۱۳۹۴

بعضی معتقدند که هنر غریب یا هنر عجیب، با هنر زیبا تفاوت دارد و غربت و نو بودن را ویژه‌گی هنر قرن اخیر می‌دانند. هنری که ابتدایش حیرت است و انتهایش بسته به هدف هر هنرمندی متفاوت است. معمولا این آثار به میزانی که هوش‌مند بوده و پس از تعلیق ابتدایی‌شان مخاطب را به میزانی از فهم برسانند موفق ارزیابی می‌شوند.
نمایش‌گاه «شعر پسلرزه‌»‌ی فزونی به دنبال القای حس مورد نظر او به هر طریق ممکن است. او تصویرسازی، مجسمه، ویدیو، نور و صدا را برای این هدف خود به کار گرفته تا جمله‌ی شاعرانه‌ی خودش را به دو زبان فارسی و انگلیسی و در قالب یک هنر غریب به مخاطب‌ش منتقل کند. فزونی که متخصص استفاده از تایپوگرافی در پوستر است،‌ این بار یک بعد به آثار همیشه‌گی خود اضافه کرده و فضای سه بعدی موزه را برای اجرای اینستالیشنی از تایپوهای خود انتخاب کرده است. این که فزونی تا چه میزان به هدف‌ خود رسیده را باید از مخاطبین این نمایش‌گاه پرسید، اما به هر حال تلاش او برای تبدیل لغات به مجسمه‌هایی معنادار تلاشی جالب توجه است.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۲ دی ۹۴ ، ۱۰:۳۸
فرزین خاکی

حج در هنر مدرن / موزه بریتانیا

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۲۶ شهریور ۱۳۹۴

اوایل سال ۲۰۱۲، موزه بریتانیا در لندن یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های دنیا را با عنوان "حج: سفر به قلب اسلام" برگزار نمود. بخشی از این نمایشگاه نیز با موضوع هنر مدرن، میزبان آثار پنج هنرمند مسلمان از ملیت‌های مختلف بود.
مها ملوح هنرمند معاصر عربستانی، در اثر خود «راه مکه»، سعی دارد تا به نوعی تجارب متضاد سفر حج در گذشته و امروز را به تصویر بکشد. اثر او با تکنیک فتوگرام ساخته شده و در پس‌زمینه آن پوشش کعبه دیده می‌شود.
اثر دیگر با تکنیک رنگ روغن روی بوم و مربوط به قادر عطیه، هنرمند الجزایری الاصل است. «مکعب سیاه» نشان‌گر پیوند انسان با خدا، به عنوان مرکز عالم است. 
«جاذبه» یکی از آثار متفاوت این نمایشگاه نیز ساخته احمد ماتِر عربستانی است. او ده‌ها هزار براده‌ی آهن را در میدان مغناطیسی دو آهن ربا قرار داده تا جلوه‌ای از جاذبه معنوی حج را نشان دهد. براده‌های آهن در واقع تداعی‌گر تنه‌ی واحد و یک‌ پارچه مسلمانان در طی مراسم حج‌اند،  که همه از فقیر و غنی در آن برابر هستند.
دیگر اثر این نمایشگاه، در قالب چیدمان هنری، «هفت مرتبه» اثر ادریس‌ خان هنرمند انگلیسی است. ۴۹ مکعب در ردیف‌ها هفت‌گانه، که اشاره‌ به هفت دور طواف دارند. این مکعب‌ها از فولاد سندبلاست می‌باشند که روی آن‌ها لایه‌هایی از خط نوشته‌های عربی کار شده است.
اثر دیگر ادریس خان نیز که به طور ویژه برای این نمایشگاه ساخته شد، «تو و تنها تو» نام دارد. این اثر متشکل از مجموعه‌ای نوشته‌ است که به صورت مستقیم بر روی دیوار چسبانیده شده‌اند. هر یک از این نوشته‌ها بخشی از تجربه زائرین حج است و چیدمان آن‌ها به صورت موجی از انرژی نشان‌گر گام‌های هر فرد به سوی مکه است که سرانجام به ایجاد جنبش قدرتمند و متراکم طواف می‌‌انجامد.
آخرین اثر نیز مربوط به هنرمند عراقی ولید سِتی است. «مکعب سفید» مکعبی شفاف است که در مرکز تصویر قرار دارد و در اطراف آن دوایری رسم شده‌اند که در داخل‌ آن‌ها اشکالی شبه حروف نوشته شده است.
از آن نظر که هیچ غیر مسلمانی اجازه ورود به مکه و شرکت در مراسم حج را ندارد. این نمایشگاه فرصت ارزشمند و متفاوتی را در اختیار بازدیدکنندگان خود قرار داد تا به تجربه‌ای نو دست‌ یابند.

۲ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۲۶ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۱۹
زهرا اردکانی

باغ موزه دفاع مقدس تهران / هجمۀ مفاهیم و اطلاعات

تاریخ نشر : يكشنبه / ۲۴ خرداد ۱۳۹۴

در ذهن برخی از ما موزه تداعی‌کنندۀ محیطی خسته کننده با نوری کم و اشیایی‌ست که چندان جذابیتی برایمان ندارد. از این روست که امروزه ایجاد موزه‌هایی که به کارهای مفهومی می‌پردازند و با معماری‌یی خاص به القای هر چه بیشتر مفاهیم کمک می‌کنند؛ رواج گرفته. در باغ موزۀ دفاع مقدس نیز ترکیب دو واژۀ باغ و موزه چنین کیفیتی را ایجاد کرده و بار روانی منفی موزه را در ذهن ما کاهش داده است.
در باغ موزه دفاع مقدس تهران، دو قسمت باغ دره و موزه نقش عمدۀ کاربری‌های را به عهده دارند. در باغ دره، ما با منظری خاص و تماشایی مواجهیم که هم با طبیعت زیبای خود روح انسان را تلطیف می‌کند و هم با تنوع گونه‌های گیاهی، انگیزۀ کنکاش و حرکت را در ما تشدید می‌کند. این‌طور انتظار می‌رود که این جذابیت در خدمت هدف اصلی تشکیل موزه قرار بگیرد؛ بطوریکه برای ترویج فرهنگ مقاومت به خدمت گرفته شود. اما بیشترین نقش در انتقال مفاهیم و اطلاعات به فضای بستۀ داخلی باغ موزه داده شده که اتفاقا جانمایی بد آثار در برخی قسمت‌های آن و توضیحات نابجای راهنمایان در طول مسیر، سبب به وجود آمدن ناهنجاری‌هایی در بازدید از موزه شده است و طولانی شدن این مسیر با وجود بالا بودن تعدد و تنوع در کارها، از خستگی و بی‌میل شدن بازدید کننده‌گان برای ادامه مسیر نمی‌کاهد.
این که بازدیدکنندگان بدون امکان انتخاب، مجبورند برای دیدن کارها تمام مسیر فضای داخلی را طی کنند؛ و در طی این مسیر باغ هیچ حضوری ندارد، از نقش باغ در این معماری می کاهد و جایگاه آن را در کلیت طرح متزلزل می کند. اگرچه برنامه هایی برای اجرا در باغ در نظر گرفته شده، تنها با اجرای نمایش لیزری در داخل دریاچه و یا ایجاد مسیر پیاده روی میان مترو شهید حقانی و شهید همت و اجرای نمایش به طور زنده و ... ناچیز بودن نقش آن را در القای مفاهیم نادیده گرفت.

نبودن پیوند عمیقی میان اتفاقات داخل موزه و باغ دره این گونه به نظر می رساند که باغ دره تنها نقش محوطه سازی‌ای را دارد که به بدنۀ خارجی موزه الصاق شده است. اینکه از فضای سبز باغ دره تنها برای اتفاقاتی خاص و بی‌ارتباط با جریانات داخل موزه استفاده شده؛ اینگونه به نظر می‌رساند که از ابتدا برنامه‌ریزی صحیحی برای اهداف و کاربری‌های موزه وجود نداشته است و یا پس از تصویب طرح معماری موزه اتفاقات داخلی آن و باغ دره به شکل وضعیت فعلی درآمده است.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۴ خرداد ۹۴ ، ۲۱:۱۴
مرضیه اصلانی

یک.

امام تنها ماند. خوب ها هم گوش شنیدن حق را نداشتند. هنوز بدی عالم گیر نشده است.

دو.

واقعه عاشورا روشنگر جبهه حق و باطل است. سرخی خون حسین(علیه السلام) عالم را فراگرفت.

سه.

زینب(سلام الله علیها) است که بعد از عاشورا باید رسالتی که بر دوش دارد را به انجام برساند؛ دور و برش را سیاهی گرفته است.

چهار.

امروز ندای زینب(سلام الله علیها) و خون حسین(علیه السلام) معیار حق و باطل است. همه ی زمان ها عاشورا و همه ی سرزمین ها کربلا است.

پنج.

جهان، انتظار قیام سبز امام را می کشد و به سمت نور در حرکت است.

آثار مفهومی این قابلیت را دارند که مخاطب را از زوایای مختلف به تفکر وادارند. برخورد مخاطب با اثری که بنا دارد مفهوم خاصی را در قالب نشانه هایی نه چندان آشکار و کلیشه ای به وی منتقل کند، بدون شک پیچیده و متفکرانه خواهد بود. این ذات هنر مفهومی است. آنچه که مهم است نحوه ی پرداخت به موضوع است؛ نباید پیچیدگی اثر باعث مهجور ماندن مفهوم اصلی شود. زینب عاشوری، علی محمد غلامی و فائزه مینویی فارغ التحصیلان دانشگاه هنر، قیام سرخ امام حسین(علیه السلام) و قیام حضرت حجت(عج الله تعالی فرجه) را این بار در قالب اثر هنری متفاوت، با پرداختی خلاقانه، در پنج فریم به نمایش در آوردند. این اثر هنری که تحسین مخاطبین را در پی داشت، در شب های ماه محرم، در هیئت هنرِ دانشگاه هنر، به نمایش درآمد.

۲ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۱۱ بهمن ۹۳ ، ۱۳:۵۰
سارا شمعی
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود