نشریه خط

نمایشگاهی در ۵۰۰۰ متر مربع که در آن طرح یک فرش شرقی تمام سطح دیوارها و کف را پوشانده است. نمایشگاه تک نگاره‌‌های رُدولف استینگل در نوع خود بزرگ‌ترین نمایشگاه در اروپا و اولین نمایشگاه انفرادی او در موزه تاریخی پالازو گراسی به حساب می‌آید. در اینجا فرش برای هنرمند به مثابه یک رسانه است که از طریق آن نقاشی‌ها با فضای معماری ارتباط می‌‌یابند. 

با توجه به علاقه این هنرمند ایتالیایی در بازتعریف معنای نقاشی و ادراک آن، فرش در هسته مرکزی نمایشگاه استینگل قرار گرفته است. به طوری‌که نصب طرح فرش‌های شرقی بر روی کف و دیوارها سبب از بین رفتن پیوستگی متداول فضای ارتباطی مابین مخاطب و آثار نقاشی شده است.

این نمایشگاه کم نظیر در ژانویه ۲۰۱۳ برگزار شد و در آن بالغ بر ۳۰ تابلو نقاشی در قطع‌های مختلف به نمایش درآمد. آثار این هنرمند ساکن نیویورک، با تکنیک رنگ روغن روی بوم و رنگ روغن بر روی کتان اجرا شده‌اند. مسئله‌ای که در این نمایشگاه به آن اهمیت بسیاری داده شده، نحوه ارائه نقاشی‌ها و محل نمایش آن‌ها است؛ به طوری‌که‌ میان نقاشی، فرش و معماری ارتباط ظریفی را ایجاد کرده و با الهام از این دو هنر به ظاهر بی ارتباط با حوزه نقاشی، درک تازه‌ای را نسبت به آثار ایجاد نموده است.

از میان خانه‌های اعیان قاجاری خانه‌ی مقدم سرنوشتی متفاوت پیدا کرد. خانه‌ای متعلق به عصر مظفری که نسل به نسل منتقل شد و آخرین میراث‌دارش، این خانه‌ی آجری را متحول کرد. محسن مقدم از نخستین باستان‌شناسان ایرانی و جزو موسسان دانش‌کده‌ی هنرهای زیباست. او از شخصیت‌های مطرح در تاریخ‌شناسی هنر و مجموعه‌داری به شمار می‌رود. آخرین نسل از مقدم‌ها، بعد از بازگشت به ایران و سکونت در خانه‌ی اجدادی‌ش، سعی کرد تمام دیده‌ها و داشته‌های‌ش را در بنای خانه به کار گیرد و آن را به موزه‌ی امروزی بدل کرد.
او قطعات تاریخی و کم‌یاب کاشی و سنگ و هم‌چنین اشیاء تزئینی و کاربردی دیگر را از طرق گوناگون و به سختی جمع کرد و برای حفظ و تماشای همیشه‌گی آن‌ها، جداره‌های خانه را تماما با آن‌ها پوشاند. اما مقدم علاقه‌ی خود به آثار تاریخی را به همین‌جا محدود نکرد. او بنای دو هزار متری خود را با ترکیبی از سبک‌های معماری ساخت. استفاده از سبک‌های باغ‌سازی ایرانی، ژاپنی و اسپانیایی، یا معماری قلعه‌های قرون وسطا و تقلید از چهل‌ستون اصفهان، نمونه‌هایی از ساخت و ساز موزه‌ای اوست که سعی داشت در این فضای کوچک آن‌ها را گرد هم آورد.
معماری اصلی مجموعه اما به همان سبک اندرونی – بیرونی ۱۵۰ سال پیش باقی مانده و با سه حیاط مجزا امکان تنوع سبکی مورد نظر مقدم را فراهم کرده است. مقدم و هم‌سرش با همان دید باستان‌شانی‌ای که داشتند به نمایش آثار تاریخی و نصب آن‌ها در جای جای مجموعه بسنده کردند و شاید تنها تغییر معمارانه‌ی بنا، طراحی دیواره‌ی تجدد  توسط هوشنگ سیحون باشد. به طور کلی خانه-موزه‌ی مقدم به دلیل تعدد و تنوع ریزفضاها و جزئیات و تزئینات پرکارش، هم‌چنین فضای سبز متنوع و انبوهی که دارد، محیطی دوست‌داشتنی را در میان منطقه‌ای شلوغ و صنعتی از شهر ایجاد کرده است.

در فاجعۀ هفتم تیر سال 1360 بود که آیت‌الله بهشتی و اعضای حزب جمهوری اسلامی در مکان دفتر مرکزی حزب به شهادت رسیدند. امروز پس از گذر از خیابان شهیدصیرفی‌پور، وقتی از در شیشه‌ای کوچکی به مجموعه فرهنگی سرچشمه داخل می‌شوید، نمی‌توانید تصور کنید که اینجا همان مکان شهادت شهدای هفتم تیر است. این مجموعه از سال 1391 در منطقۀ سرچشمۀ تهران مورد استفاده قرار گرفته و از بخش‌هایی چون مسجد، ایوانِ مقتل شهدا، کتابخانه، حسینیه، موزه، مرکز آموزشی، سالن همایش، مهدکودک و ... تشکیل شده است که همۀ این بخش‌ها در یک کلیت در کنار هم قرار گرفته‌اند؛ درحالیکه اگر این اجزا با نظمی هدفمند در محله جانمایی شده بودند، کارکرد بهتری داشتند. 

علت روکردن به ساخت چنین مجموعه‌هایی را، باید از نواقص موجود در ساختارهای شهری جویا شد. در شهرهای امروز که بافت آن‌ها از کنار هم قرارگرفتن عناصر منفرد تشکیل شده‌، کمتر می‌توان نظمی را یافت که از در هم تنیده شدن تار و پود آن پیکر واحدی شکل بگیرد. لذا برای حفظ حیات فرهنگی جامعه، ساده‌ترین راه حل تکیه بر همین تک بناهاست. اگرچه از دل چنین مکان‌هایی، چون حسینیۀ ارشاد خیابان شریعتی، بسیاری از تحولات و رخدادهای زمانۀ ما رقم خورده‌ اند، اما باید توجه کرد که حرکت به سوی ساختارمند کردن فضاهای شهری از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ چرا که تنها با ساختارهایی که ریشه در زمینه‌های فرهنگی و تاریخی جامعه داشته باشند، می‌توان به دنبال اثرگذاری‌ِ حقیقی بود.

بهشت در "هشت بهشت" عابدینی راد جهنمی است به روی زمین. جهنمی برای تجربه هولناک مرگ ناخواسته. اینستالیشنی پر از تناقض مفهوم و معنا که مخاطب را نه تنها در تجربه مرگ گمراه می‌سازد بلکه در فهم اثر نیز دچار اختلال می‌کند. عابدینی‌راد هشت قالب یخ را که در هرکدام یکی از نشانه‌های یک شهید است مانند سربند، کلاه، پوتین، پلاک و .. را در حالتی آشفته و واژگون قرار داده‌است . این هشت قالب یخ نشانه هشت سال جنگ است. در این اثر که در موزه هنرهای معاصر اهواز در مهرماه ۱۳۹۲ اجرا شده‌است. هنرمند قصد آن را دارد تا خاطره مرگ و خروج روح از بدن را با تغییر حالت یخ به آب در مجاورت هوای گرم محیط القا کند . از نظر عابدینی این تغییر ماهیت از جامد به مایع نشان از خروج روح از بدن نیست بلکه جسم دوباره تبدیل به آب می شود و به طبیعت برمی‌گردد.
در این پروسه روح انتقال نمی‌یابد و در واقع خارج نمی‌شود بلکه جسم از نظر فیزیکی تغییر می‌کند. تناقضاتی که در این اینستالیشن می‌بینیم در ابتدا مفهوم بهشت است در عنوان اثر. عابدینی هشت بهشت واژگون را در قالب‌های یخی و سرد ساخته است. بهشت عابدینی جهنمی سرد و دلخراش از مرگی هولناک است. تناقض بعد مفهوم مرگ است که در اینجا تعبیر او از مرگ، مرگی بالاجبار و تسلیم شدن مردم در مقابل آن است که البته همانطور که می دانیم مرگ همیشه اجباری است و در هر لحظه  و به هر شکل اتفاق بیافتد ما ناگزیر به تسلیم در برابر آن هستیم. اما شهیدی که وسایل شخصیش در این توده‌های یخ حبس شده است سربازی است که با آگاهی از خطر مرگ به جبهه رفته است. نکته دیگری که در این اینستالین متناقض می نماید، تصور فیزیکی از روح و نحوه انتقال آن است که به زعم عابدینی در این شکل از مرگ اتفاق نمی‌افتد و آن هم بخاطر آن است که عابدینی روح غیرمادی و فراماده را می‌خواهد در قالب‌های مادی یخ به نمایش بگذارد و نحوه انتقال آن را نشان دهد.