در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند.
محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.
پروژۀ مرمت و احیای موزۀ علی اکبرخان صنعتی توسط شهرداری تهران به مهندسین مشاور عمارت خورشید سپرده شده و به گزارش سازمان زیباسازی شهرداری تهران، این پروژه قرار است در اوایل سال آینده مورد بهره برداری قرار گیرد. ما روند انجام این پروژه را از طراح و معمار آن، آقای مهندس فرامرز پارسی، جویا شدیم.
دانشگاهی که امروزه با نام دانشگاه امام صادق (ع) میشناسیم، در سال 1349، با هدف ایجاد شعبه‌ای از دانشگاه هاروارد برای رشته‌های مدیریت در ایران ساخته شد. دفتر معماری فرمانفرمایان متصدی طراحی و اجرای این پروژه بود که نادر اردلان با همکاری یحیی فیوضی طراحی بنا را به عهده گرفتند. آنچه که در طرح معماری این دانشگاه قابل توجه است، استفاده از الگوهای معماری ایرانی است؛ اینگونه که طرح معماری بنا از هندسۀ باغ‌ها و مدارس ایرانی تبعیت می‌کند. در این بنا نقش آفرینیِ هندسه در ایجاد کیفیت فضایی بنا را می‌توان به خوبی مشاهده کرد. لذا با وجود استفاده از فن‌آوری‌ها و برخی عناصر جدید در ساخت بنا، نسبت بنا با معماری ایرانی قابل درک است.
طراحان با ترکیبی از الگوهای به کاربرده شده در باغ‌ها و مدارس گذشتۀ ایران، توانسته‌اند به کلیتی هماهنگ با ارزش‌های گذشته دست یابند. با تمهیدات اندیشیده شده، طرح جدید پاسخگوی برنامۀ فیزیکی مورد نظر طراحان نیز بوده است. در محوطۀ دانشگاه می‌توان الگوی استقرار کوشک در محدودۀ یک سوم میانی باغ ایرانی، بنای سردر و کوشک انتهایی باغ را همزمان مشاهده کرد. همچنین قرار گرفتن حیاط‌های شش ضلعی در پیرامون محوطه با الگوی مدارس ایرانی قابل قیاس است. اتاق‌هایی که دور تا دور این حیاط‌ها قرار دارند از هندسۀ جانمایی حجره‌ها تبعیت می‌کنند. محوطۀ باز دانشگاه نیز با الگوی درختان و آب در باغ ایرانی سامان‌دهی شده است. نمایش عیان مصالح، راهکار دیگری است که حال و هوای معماری گذشته را در فضا حاکم کرده است. حتی از نظر فرمی نیز پوشش‌های طاقیِ اتاق‌های پیرامون حیاط‌های شش ضلعی یادآور نماهای معماری گذشته است.
اگرچه امروزه به دلیل نیازهای کاربردی تغییرات و الحاقاتی در دانشگاه صورت گرفته و ناهماهنگی‌هایی در ایدۀ اولیه پدید آورده؛ اما با توجه به طرح اولیۀ آن می‌توان گفت، این بنا نمونۀ بسیار خوبی از کاربردی بودن الگوهای گذشتۀ معماری و نحوۀ استفادۀ منطقی از آنهاست.
در میان دانشجویان معماری این تفکر رایج است که بنا به کاربری بناها، می توان آنها را در دو قالب کلی طرح های با اهمیت عملکردی و یا فرمی شناسایی کرد. در این میان طرح‌هایی مانند مجموعه‌های فرهنگی را به عنوان طرح‌های فرمی‌ای که نیازمند ایده‌پردازی در فرم، پلان و ... هستند معرفی می‌کنند. این رویکرد را امروزه می‌توان در طراحی مساجد نیز مشاهده کرد. مساجدی با نقش همزمان فرهنگسرا یا مجتمع فرهنگی!
در مجموعۀ فرهنگی امام رضا(ع)، معمار چنین نگاهی در رویکرد طراحی خود داشته است. سعید رضا بریری در مصاحبه‌اش با سایت تبیان اجرای چنین پروژه‌یی، که نه فقط مسجد باشد و نه فرهنگسرا، بلکه ترکیبی از آن دو باشد، را در سطح شهر مفید دانسته و هدف خود را نزدیک کردن دو نسل از مردم که برخی با مساجد و برخی دیگر با فرهنگسراها انس بیشتری دارند، معرفی می‌کند. همچنین معمار با وجود اذعان به این مطلب که زمینه و بافت باید در طرح گنجانده شوند، از اعتقاد به الگوهای ساخت مساجد مدرن صحبت کرده است و ایدۀ وحدت در شکل انگشتان گره خوردۀ دست را به عنوان ایدۀ فرمی خود معرفی می‌کند.
اما مسئلۀ اصلی اینجاست که آیا در بافت جدید شهرها، یعنی جایی که کمتر اثری از بناهای تاریخی باقی مانده، باید مساجد را با ایده پردازی و روش‌های فرمی جدید طراحی کرد؟ و تنها در مواقعی که بافت پیشینه‌ای تاریخی دارد، با کمک الگوهای تاریخی به ایده‌پردازی پرداخت؟ یا اینکه طرح، باید، در هر بافتی برخاسته از زمینه‌های تاریخی و فرهنگی باشد، زمینه‌هایی که امروزه کمتر می‌توان آنها را در بافت شهرها مشاهده کرد.
سوالی که لازم است از معمار پرسیده شود، این است که اگر برخورد فرمی برای طراحی مساجد مناسب است، چرا چنین طرح‌هایی برای فهمیده شدن نیازمند توضیحات معمارهایشان هستند؟ آیا این وظیفۀ مردم است که ذهن معمار را بخوانند؟ و یا این وظیفۀ معمارهاست تا بر اساس ذهنیت مردم از هویت‌های ملی و مذهبی‌شان طراحی کنند؟ آیا حاصل این اتفاق این نیست که به جای حضور پررنگ‌تر مساجد در شهرها، کم‌کم با شکل‌ها و الکوهای متنوعشان، در ماهیت مجتمع های فرهنگی-مذهبی رنگ ببازند؟
چندی پیش نمایشگاه عکسی از آثار دانشجویان ترم ششم عکاسی دانشگاه هنر با تلاش علیرضا مزینانی در گالری خانه عکاسان برگزار شد. این نمایشگاه قطعا یکی از بهترین نمایشگاه هایی بود که طی ده سالی که خودم را به عنوان عکاس شناخته ام دیده ام. نه به خاطر آن که عکس ها متعلق به بزرگان عکاسی است و نه آن که آثار قوی و نویی دیده باشم و نه اینکه نحوه ی ارائه آثار حرفه ای و خاص باشد، نه... تنها به این دلیل که این نمایشگاه در واقع ژوژمان یا ارائه پایان ترم درس عکاسی معماری دانشجویان دانشگاه هنر بود و در صورت تکرار، اتفاقی مبارک برای آینده عکاسی ایران خواهد بود. چه بسیار دانشجویان با استعداد با آثار قابل توجه، که کارهایشان را تنها دیوار کلاس های دانشگاه و اساتید دانشگاه دیدند و بعد از فراغت از تحصیل به دلایل مختلف از جمله بالا بودن هزینه های برپایی نمایشگاه، دور شدن از فضای عکاسی هنری و درگیر شدن با بازار تجاری عکاسی و... موفق به ارائه آثار برای مخاطبین بیشتر و شناخته شدن در فضای هنر معاصر نشدند و آثارشان برای همیشه بایگانی شد. برگزاری ژوژمان کلاسی در قالب نمایشگاه از چند جهت مفید است؛ اول آن که تمرینی است برای هنرجویان برای تجربه و آموزش نحوه ی ارائه اثر که متاسفانه جای چنین مبحث آموزشی ای در میان تمام رشته های هنری در دانشگاه خالی است و چه بسا دانشجو در انتخاب اندازه، قاب یا شاسی کردن، نوع چاپ و چیدمان آثار دچار مشکل و سردرگم اند، و دوم آن که به کارهایی که به دلایل ذکر شده حداقل یک بار فرصت دیده شدن داده ایم و این در آینده عکاسی کشورمان تاثیرگذار خواهد بود.
مقطعی از جامعه را در عهد قدیم تجسم کنید. جامعه‌ای با شرایط خاص خودش. الگوهای رفتاری منحصر به خودش. مردمانی که هر روز به سر‌کارهای خویش می‌رفتند. در بازار وقت می‌گذراندند. مسجد رفتن جزیی مهم از زندگیشان بود. بخش عمده خوراکشان را خودشان در خانه تهیه می‌کردند. گاها حتی در خانه های شهری نیز احشامی نگهداری می‌کردند. آب و طبیعت در این جامعه حرمت فراوان داشت. برای شستن رخت و ظرف‌ها گاه مشارکت محلی را شاهد بودیم. محله‌های موجود در میان شهر نقش خودشان را ایفا می‌کردند. و بسیاری دیگر از الگوهای رفتاری که سبک زندگی آن مردم را شکل می‌داد.
در اوضاع کنونی معماری کشور که به تصدیق اجتماعات آکادمیک و تخصصی، اوضاع به‌سامانی نیست، پشتوانه اصلی بهبود وضعیت و ایجاد روند صحیح در مسیر پیشرفت معماری، ارتقاء سطح مطالبات عموم مردم از معماران است. معماران جامعه‌ی ما در فضای دانشگاه غالبا به انواع ارزش‌های معمارانه مجهز می‌شوند ولی در بازار کار به‌دلیل خواست‌های عمومی مغایر با این ارزش‌ها، گاهی کارهایی از خود ارائه می‌کنند که بعضا خلاف میل باطنی خود و مصالح عمومی معماری کشور است و سطح خواست و طلب نیاز مخاطب را نیز تنزل می‌دهد.
در طول سال‌های گذشته برنامه‌های محتوا محور حامی ایده‌آل‌های معماری، به‌سان تک مضراب‌هایی از سازمان صداوسیما شنیده می‌شدند اما حال چند هفته‌ایست که برنامه‌ای محتوا محور با حمایت جمع صاحب‌نظران تخصصی معماری تلاش دارد سهم خودش را در آشنایی مردم با معماری صحیح ادا کند.
در میان منابع تاریخی و سفرنامه هایی که به توصیف شهرهای ایران پرداخته اند، این روایت رایج بوده که شهرهای ایران را با تعبیر شهرهای خاکی رنگ با گنبدهای فیروزه ای توصیف کرده اند. این توصیف ناشی از این حقیقت است که رنگ بناها در ذهن انسان هویت ساز است و به عنوان مشخصۀ یک بنا در میان یک قوم شناخته می شود. اما امروزه با درنظرنگرفتن چنین نشانه های معنایی ای، برخی معماران بر اساس ایدۀ ذهنی خود به طراحی می پردازند.
در بنای مسجد شهرک غرب، اگرچه توجه به نشانه های معنایی به کلی نادیده گرفته نشده است، اما رنگ بنا کمتر بر الگوهای ذهنی ما از مسجد دلالت می دهد. اگر بخواهم این طور تصور کنیم که معمار این رنگ را با توجه به بافت شهری امروز انتخاب کرده است، تا در این هرج و مرج رنگی خالص و ناب و متمایز را به مسجد اختصاص دهد، این سوال بی پاسخ خواهد ماند که چرا وقتی از بدنۀ بیرونی و صحن مسجد گذر می کنیم و به داخل آن وارد می شویم، باز هم همان الگوی استفاده از رنگ غالب سفید تکرار می شود؟ درصورتیکه بنا می توانست با منفک شدن از اوضاع و احوال بافت بیرون، رنگی دیگر به خود بگیرد تا ذهن مخاطب انس بیشتری با آن داشته باشد. استفاده از رنگ های سنتی مرسوم در کاشیکاری ایرانی می توانست در رسیدن به این هدف به طراحان کمک کند.
