نشریه خط

به نظر می رسد مشخصه‌ی اصلی طراحی ایستگاه مترو، علاوه بر انجام کار بر اساس استانداردهای فنی، مهندسی و معماری جهانی، اجتناب از تلاش برای فیل هوا کردن است؛ چراکه به دلیل تأثیرپذیری شدید از نیازهای فنی که جنبه‌ی کم و بیش جهانی دارد، از ویژگی‌ های فرهنگی و اقلیمی، کم تر بهره می‌برد. همان طور که در طراحی ایستگاه گلشهر، نیز این مسیله به خوبی قابل درک است.
تم رنگی حاکم بر فضای این ایستگاه، به دلیل انتخاب نوع مصالح، سردی و بی‌روحی خاصی را به کاربران منتقل می کند؛ فضایی که می باید حس سرزندگی و پویایی در آن غالب باشد. پله‌های برقی و حس ماشینی بودن آن کم بودند؛ تمام جداره‌ها، سقف‌ها و باقی اجزای فضا نیز، با آن یک رنگ و یک صدا شده اند. اگر هم ذره‌ای اثر هنری موقت یا ثابتی مثل بیلبوردهای تبلیغاتی یا مواردی از این دست، با موضوعات فرهنگی در گوشه و کنار استفاده شود، آن قدر حال و هوای سردی در بنا حاکم است که کاری آن چنان تأثیرگذار از دستشان برنمی آید.
مشت نمونه ی خروار است. چنین وضعیتی تقریباً در تمامی ایستگاه‌های متروی شهر تهران، حاکم است. در معماری اغلب ایستگاه‌ها، فضاها فاقد مؤلفه مکانی هستند و به عبارتی لامکان اند؛ که خود از عواملی به شمار می‌روند که موجب شده، شهرهای امروز، تمایزهای هویتی را به تدریج از دست بدهند. البته لازم به ذکر است که طراحی ایستگاه گلشهر که در سال ١٣٨٤ ، موفق به دریافت جایزه معمار شد، از نظر وحدت اجزای داخلی و وجود یک تم غالب در کلیت طرح، در مقایسه با نمونه‌های ساخته شده، از منظر طراحی و ساخت از موفقیت بیشتری برخوردار است.

موزه میراث روستایی گیلان، اولین اکو موزه ایران است که در پارک جنگلی سراوان، کیلومتر 18 جاده رشت-تهران، واقع شده است. ایده شکل گیری این موزه توسط دکتر محمود طالقانی با رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی، در سال ۱۳۸۰ صورت گرفت که ماحصل آن راه اندازی اولین کارگاه این پروژه، در سال ۱۳۸۴ بود؛ که توسعه و گسترش آن تا به امروز نیز ادامه دارد.
استان گیلان، به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، تنوع فرهنگی- اجتماعی، نحوه‌ی معیشت مردم و به تبع آن تنوع معماری، حوزه‌های متفاوتی را شامل می‌شود. بر پایه‌ی مطالعات انجام شده، ٩ حوزه‌ی فرهنگی- معماری در گیلان شناسایی و برای هر یک از آنها مکان ویژه‌ای در سایت موزه انتخاب شده است. هر حوزه در قالب یک روستا معرفی می‌شود. برپایی این موزه، یکی از معدود تلاش هایی است که با هدف ثبت، نوشتاری کردن و بازسازی بخشی از میراث فرهنگی و معنوی سرزمین گیلان در راستای حفظ هویت بومی و شناساندن آن به مردم صورت گرفته است. این موزه، برای دستیابی به این مهم سعی می‌کند، علاوه بر ساخت بناهای سنتی به شکل اولیه‌ی آن و نمایاندن نحوه‌ی زندگی گذشتگان، به اجرای برنامه‌های متنوعی چون نمایشگاه صنایع‌دستی، عکس و نقاشی، دستاوردهای معماری، پوشاک محلی، سفره‌ی گیلانی، گونه‌های مختلف موسیقی محلی، بازی‌ها و نمایش‌های سنتی و ‌‌... بپردازد. بازدیدکننده، می بایست برای گردش در فضای موزه، از مسیر پر پیچ و خم عبور کرده، گاه از روی پلی گذر کند؛ که حس نوعی ماجراجویی را در مخاطب ایجاد می کند. تمامی نیازهای خدماتی-رفاهی بازدیدکننده نیز در این مجموعه، با حال و هوای ویژه اش تأمین می شود و بدین ترتیب می توان تجربه زندگی کوتاهی در گذشته این خطه از سرزمینمان داشت.

سال ها بود، در تقاطع دو خیابان جمهوری و حافظ، مرکزی به نام علاء الدین، در زمینه خرید و فروش گوشی تلفن همراه، قدرت نمایی می کرد؛ تا اینکه بازار موبایل ایران، کمی دورتر از این تقاطع، در خیابان حافظ ساخته شد. این بازار اگرچه ظاهر امروزی تری داشت و خدمات با کیفیت تری ارائه می داد، اما در رقابت با حریف قدیمی تر خود به توفیق چندانی دست نیافت.
طولی نکشید که اتفاق تازه ای در زمستان سال ۱۳۹۳ به وقوع پیوست. اتمام ساخت بازاری به نام چهارسو! بنایی رو به پاساژ علا الدین، که با لغزش قسمت میانی، به ۳ لایه تقسیم می‌شود. در قسمت پایین و شفاف مجموعه، شاهد استقرار فروشگاه‌های تجاری بزرگ؛ در قسمت میانی، فروشگاه‌های تجاری کوچک و در قسمت فوقانی، شاهد قرارگیری رستوران و سالن های سینما با چشم اندازی به بافت منطقه هستیم. ضمن قرارگیری یک فضای خالی مرکزی که با حرکت متنوع پله های برقی در اطراف آن، علاوه بر ایجاد یکپارچگی در عملکردهای مختلف، حرکت بین طبقات را به یک موضوع و تجربه خاص تبدیل می کند. یکی از نقاط برجسته این پروژه در مقایسه با دو مرکز تجاری دیگر، تزریق کاربری فرهنگی به مجموعه است که از این طریق بنا عملکردی چندمنظوره یافته و کیفیت زندگی در مجموعه  دو چندان می شود؛ در مجموعه ای که پویایی حرکت مردم در آن، به بخش هیجان انگیزی تبدیل شده و تجربه ای متفاوت را رقم خواهد زد.