نشریه خط

بسته‌بندی محصولات صادراتی به سبب بازار مصرف خارجی که دارند عرصه‌ی مناسبی برای نمایش موتیف‌های فرهنگی کشور مبدا هستند. طراحی بسته‌بندی و لیبل بطری‌های نوشیدنی انگور طبیعی که برای صادرات به کشورهای دیگر طراحی شده‌اند، از این قضیه تبعیت کرده‌اند. این بسته‌ها ضمن دارا بودن فونت‌های فارسی در قالب تایپوگرافی، نقاشی‌های مینیاتور ایرانی و طرح‌های کاشی‌کاری ایرانی، حال و هوای خاستگاهشان را به مخاطب می‌شناسانند. تصاویر مینیاتوری به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که در برابر رنگ مایع محتوی‌شان تکامل رنگی داشته باشند و از تکرار تیپیکال آن‌ها جلوگیری شده است. فونت معرف نام محصول شباهتی به خط نسخ (ویرایش شده) دارد که خود از خط‌های پرسابقه‌ی زبان فارسی است. از چالش‌های پیش‌روی این محصول می‌توان به جذب مشتری در بازار خارجی اشاره کرد. وجود نمونه‌های خارجی مشابه این محصول و گمنام بودن آن، ضرورت وجود یک محرک اولیه‌ی جذب مشتری را تقویت می‌کند. استفاده از بدنه‌ی باریک و بلند، تناسبات ظریفی را شکل داده و با توجه به عرضه‌ی آن در بازار خارجی، شباهت زیادی به بطری‌های نوشیدنی الکلی پیدا کرده است. این شباهت ضمن آن‌که هویت مستقل محصول را به‌عنوان یک نوشیدنی طبیعی غیر الکلی تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، توانایی جلب نظر مخاطب را خصوصا در ابتدای توزیع در بازار به محصول می‌بخشد.

پس از حاشیه‌های فراوان بر سر لباس تیم ملی فوتبال، حال نوبت لباس ملی پوشان حاضر در المپیک ریو است. هرچند طراحی لباس برای کاروان ورزشی ایران در المپیک مسئله‌ی تازه‌ای نیست، اما این‌بار شدتِ ضعف طراحی و قدرت شبکه‌های مجازی سبب شدند تا حرف مردم به گوش مسئولین امر برسد، تا شاید کمی به مقوله هنر و البته طراحی به طور جدی‌تری نگاه شود. با نگاهی به لباس‌های طراحی شده برای کاروان‌های ورزشی سایر کشورها، به خوبی می‌توان دریافت که هنرمند تمام سعی خود را نموده تا در عین سادگی بیشترین ارتباط را میان مردم و ورزشکاران برقرار نماید، تا در این ارتباط بصری بتواند گوشه‌ای از فرهنگ و هویت کشور خود را به مخاطب القا کند. 

در این میان هرقدر آثار طراح اولیه لباس‌های کاروان ورزشی ایران، ساده، نچسب و بی ارتباط با فرهنگ ایران امروز بود، نمونه طرح‌های طراح جدید نیز به عنوان یک لباس رسمی، بیش از حد تجمل‌گرا و شلوغ به نظر می‌رسد و هم‌چون ایده‌ی خامی است که راه زیادی تا پختگی دارد و استفاده شتاب‌زده از سه رنگ پرچم ایران نیز به تنهایی نتوانسته شاخصی فرهنگی و هویت ساز باشد.

جای تعجب است که با وجود رشته‌ای مجزا به نام‌ طراحی پارچه و لباس و راه‌اندازی جشنواره‌ی مد و لباس فجر، هنوز طراحان لباس در ایران نتوانسته‌اند به نوعی سبک یا ویژگی شاخص در آثارشان دست یابند. و البته مسئولان امر نیز هنوز فهم درستی نسبت به اهمیت مسئله دیزاین یا طراحی و بعد رسانه‌ای آن ندارند تا انتظارعمل به آن را از آنان داشته باشیم. همه‌ی این عوامل موجب شده تا محصولات ارائه شده برای آوردگاه‌های مهم و رسمی هم‌چون المپیک، بازی‌های آسیایی یا جام جهانی هنوز در مرحله آزمون و خطا باشد و ما هم‌چنان نسبت به طراحی لباس ملی‌پوشان با دیده‌ی تردید بنگریم.

بسته‌بندی محصولات به عنوان نخستین رابط فیزیکی بین مشتری و تولید‌کننده‌ی محصول نقش مهمی در جذب و ترغیب مشتریان برعهده دارد. استفاده از بسته‌بندی مناسب که بتواند طیف مخاطبین را در نظر بگیرد و با وجود تنوع آرا و نظرات، توجه مثبت همه را جلب کند، از چالش‌های این عرصه است. ضمن این‌که بسته‌بندی باید به گونه‌ای باشد تا شرایط انبارداری، حمل، نگهداری و عرضه را دشوار نکند. طراحی بستهبندی محصولات لبنی میهن، پروژه‌ای است که در قالب کار دانشگاهی توسط عباس برنگی طراحی شده است و علاوه بر دارا بودن شرایط فوق، پتانسیل جذب مخاطبین مختلف را دارد.

در نگاه اول صندلی طراحی‌شده توسط الهه عبدالمالکی یک صندلی کودک با فرمی متفاوت است که خوب و کودکانه طراحی‌شده وعلاوه بر یک صندلی، وسیله ای بازی و جایگاهی کوچک برای قرار دادن اسباب‌بازی‌های کودک را هم فراهم می‌کند.
در توضیحات این محصول آمده است: «به دلیل کوچک شدن فضای زندگی و محدود بودن فضای بازی کودکان، طراحی محصولی با هدف پاسخگویی به نیاز بازی در آنان متناسب با فضای داخلی آپارتمان ها احساس شده و صندلی درختی به این منظور طراحی گردیده است. برای رسیدن به این هدف، فضای نشستن کودک با فضای بازی ترکیب‌ شده ونیازاولیه او در داشتن نشیمنگاه و صندلی با کاربرد ثانویه‌ ی بازی داخل آپارتمان ادغام‌ شده است. بازی‌های مناسب برای گروه استفاده‌ی هدف یعنی کودک دبستانی، بازی‌ های با قاعده‌ای نظیر انواع لگو و پازل، بازی‌های حل مسئله، ابزارآلات موسیقی و انواع بازی‌های علمی و طبیعی می‌باشد. این بازی‌ها منجر به توسعه‌ی مهارت‌های کودک، پرورش تفکر و تخیل او می گردند.»
محصول نهایی یک صندلی جالب برای کودکان با دو کشو است که می‌تواند فضای بیشتری برای جای گذاری وسایل و اسباب‌بازی‌های کودکان ایجاد کند. بازی که دراین صندلی وجود دارد  برگهایی هستند که با شیارهایی بصورت پازل به هم وصل می شوند وقابلیت اتصال به  میله واسطه پشتی وبرگ را دارد؛ همچنین روی پشتی صندلی نیز بصورت دلخواه کودک و با حالتهای مختلف مونتاژ می شود. کشوها برای نگهداری این قطعات هستند وبرای سایر وسایل کودک هم می توانند مورد استفاده قرار گیرند. فرم جذاب صندلی این امکان را فراهم می کند که تخیل کودکان در ایجاد داستان‌های مختلف و بازی با آن پرورش پیدا کند و خود صندلی نیز تبدیل به‌نوعی اسباب‌بازی می شود. در دنیای امروز با گسترش و تنوع اسباب بازی ها، وسیله ای چند منظوره که علاوه بر بازی، امکانات دیگری را نیز در اختیار کودک قرار دهد جذابیت خاصی دارد و می تواند در بازار مورد توجه قرار گیرد.
این صندلی، از محصولات منتخب اولین دوره مسابقات طراحی صنعتی آیدیران ۹۴در حوزه مبلمان خانگی است.

طراحی مادولار از اصول کاربردی و مفید طراحی محصول است که هم روند تولید و ساخت را سرعت می‌بخشد و هم باعث ایجاد انعطاف در استفاده از محصول توسط کاربر می‌شود به‌نحوی‌که کاربر می‌تواند بر اساس نیاز خود، نوع استفاده و یا چیدمان محصول را تغییر دهد.
قاعده‌ای که در پس طراحی مادولار وجود دارد این است که محصول و یا دسته‌ای از محصولات را به‌عنوان سیستمی در نظر بگیریم که می‌تواند به قطعات کوچک‌تر تقسیم شود. سپس این قطعات به‌صورت استاندارد و یا یک قالب متداول می‌توانند طراحی شوند. طراحی مادولار همچنین یک جزء کلیدی است که کاربران را قادر می‌سازد تا ترکیبی دلخواه از ویژگی‌های موردنظر خود انتخاب کنند و بنابراین گزینه‌های بیشتری جهت انتخاب در ماهیت منحصربه‌فرد محصول خاص خود داشته باشند (1).
در طرح فلکسیت آرمان هوشمند که با راهنمایی اساتید محترم، آقایان  کامران هاشمی و سید رضا لاهیجی طراحی شده است، می توان برای تغییر ظاهر خانه یا تغییر کاربری وسیله‌ها، بدون پرداخت هزینه، دکوراسیون خانه را تغییر داد؛ به آن اضافه یا کم کرد یا هر عنصر را تغییر کاربری داد.
طراح در توضیح طرح خود می‌گوید: در این طرح سعی شده با دیدی آینده‌نگر، به نیازهای آتی خریدار توجه شود. تعاملی بودن, تحریک مخاطب و تشویق به درگیر شدن با محصول در کنار توجه به خلاقیت فردی یکی دیگر از ارزش‌های افزوده طرح به حساب می‌آید. در این طرح اصل عملکرد به عهده مدول هاست، این در حالی است که نگه دارنده‌ها هم می‌توانند خریداری شوند و هم می‌توانند توسط ذوق و سلیقه مشتری و بر حسب نیازهای خاص محل خود، ساخته و کاملاً منحصربه‌فرد باشد.
1.    موریس. ریچارد، اصول طراحی محصول، مترجم. محمدقلی زاده. نازیلا،1392، انتشارات فرهنگسرای میردشتی، چاپ اول. تهران