نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۲۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «خوشنویسی» ثبت شده است

کالیگرافی / حسن مسعودی

تاریخ نشر : شنبه / ۲۶ دی ۱۳۹۴
هنر کالیگرافی نوعی نقاشی است که در آن خطوط با یکدیگر برخورد دارند، در واقع نوعی کمپوزیسیون خط است و خطوط، اشکال زیبایی پدید می آورند.

حسن مسعودی یکی از هنرمندان به نام و سرشناس عرب در جهان است. آثار وی بر گرفته از کالیگرافی اسلامی است و با ترکیب ماهرانه ی رنگ و خط و حروف صاحب سبکی منحصر به فرد شده است. آنچه کارهای وی را متمایز می کند، استفاده ی شجاعانه از تاش های عریض در کنار خطوط باریک و ایجاد تضاد بین آنها است. رنگ های مورد استفاده ی او نیز عمدتا رنگ های شاد و زنده می باشند.آثار وی بیشتر زیبایی و جذابیت بصری دارند ولی از نظر مفهومی آنقدر که باید عمیق و پر محتوا نیستند. یکی از مهارت های وی در آن است که اشعار را همان موقع که توسط خواننده ادا می شود با سرعت خطاطی می کند.
حسن مسعودی متولد نجف است. او کالیگرافی را در بغداد آموخته، تحصیلات خود را در مدرسه ی هنر های زیبای پاریس ادامه داده و امروزه یکی از هنرمندان عرصه کالیگرافی به شمار می رود.

۱ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۲۶ دی ۹۴ ، ۱۶:۳۴
فاطمه سادات تهامی

کپی پیست سنت

تاریخ نشر : چهارشنبه / ۱۶ دی ۱۳۹۴

هنرهای دستی و سنتی ما اگرچه میراث فرهنگ و تمدن ما به حساب می‌آیند اما نباید از کارکرد آیینی که در گذشته داشته‌اند غافل بود. نگاره‌هایی که بعضاً برای تصویرسازی داستان‌های قرآن ،شاهنامه و یا تزیین مساجد استفاده می‌شد. در عصر حاضر با پیشرفت تکنولوژی علاوه بر تکثیر آثار هنری و بازتولید آن‌ها با تغییر بستر ارائه اثر، معنای اثر هنری را دگرگون کرده اند.مسئله تکثیر آن چیزی است که والتر بنیامین فیلسوف و منتقد ادبی و فرهنگی آلمانی از بین رفتن هاله تقدس اثرهنری بیان می‌کند. به سبب اختراع عکاسی آثار هنری که روزگاری تنها در کلیسا و خانه اشراف و بعداً در موزه ها قابل دیدن بودند امروزه هزاران نسخه ازآنها در کتاب‌ها و...یافت می‌شود. و این به معنی از بین رفتن هاله تقدس و یگانگی اثر است. تغییر بافت و بستر ارائه اثر هنری نیز گاهی به معنای اثر چیزی می افزاید و گاه معنای آن را بکلی دگرگون می‌کند.  
توجه به سنت‌ها و حفظ و تجدید هنرهای سنتی برای حفظ هویت و تمدن ایرانی از سیاست‌های کلی نظام در مقابله با تهاجم فرهنگی است. امروزه هنرمندان زیادی با انگیزه‌های متفاوت و البته گاه منافع اقتصادی آن، به این امر توجه نشان داده‌اند و به احیا و یا بهره‌گیری از هنرهای سنتی در خلق آثارشان پرداخته‌اند. در این میان صنعت چاپ و امکانات فراوان آن، دست هنرمند را برای کپی آثار هنری بر هر متریالی باز گذاشته‌است. بازتولید و تکثیر نه تنها اصالت اثر هنری را مخدوش می‌کند بلکه دیگر هنری مقدس نیست. شاید راه احیا و گرامیداشت هنر سنتی چیزی غیر از تکثیر آن بر وسایل پیش پا افتاده و مربوط به امور مصرفی روزانه مانند کیف و کفش و... باشد. وام‌گیری از هنر پیشین و تلفیق و کولاژهای متناسب و یا بهره بردن از صنایع‌دستی به همان شکل پیشین آن‌ها بنظر راه معقول‌تری برای حفظ سنت‌هاست.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۶ دی ۹۴ ، ۰۹:۴۷
کلثوم پیامنی

تابلوهای گره بافت / ابوالفضل شاهی

تاریخ نشر : شنبه / ۱۴ آذر ۱۳۹۴

تابلوهای گره‌بافت شاهی، هرچند طعنه‌ای به احوال ناخوش فرش دستبافت ایرانی است، اما هویت‌‌مند است. هویتی پست مدرن که از تلفیق هنرهای سنتی با نگاه معاصر هنرمند به وجود آمده. این تابلوهای گره بافت هر چند ظاهر‌شان شبیه قالیچه است اما خبر از باغ پرگل ایرانی ندارند، زیرا کارکرد متفاوتی برای آن‌ها تعریف شده است. در این آثار شاهد تلفیق هنر‌های قالیباقی و خوشنویسی با گرافیک هستیم. 

در این‌جا بوم هنرمند، دارقالی ‌است و به جای استفاده از رنگ و جوهر، به سراغ خامه‌های رنگین فرش رفته و چاقوی بافت را جایگزین قلم خود کرده است تا اثری متفاوت بیافریند. اثری که نه برای زیرپا، بلکه مناسب آویختن از دیوار است. خط نوشته‌های گره خورده بر تابلو‌ بافته‌های شاهی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: دسته اول شامل جملاتی از نیچه، وارهول و دیگران است و دسته دیگر نیز ترانه‌های فولکلور قالی‌بافان. البته در هر دو گروه شاهد طنز‌های زیرکانه و ظریف شاهی هستیم، که در ایجاد هویتی منسجم و مستقل اثر گذار بوده است، به طوری که حتی ارتباط مخاطب با اثر را تسریع می‌کند. 

ابوالفضل شاهی خود پرورش یافته شهر هنرپرور کاشان است؛ که در بافت فرش‌های نفیس شهره تاریخ بوده و هست. او در مقطع کارشناسی رشته گرافیک انتخاب کرد اما علاقه‌اش به هنر‌های سنتی سبب شد تا در مقطع ارشد به سراغ الهیات برود. آثار شاهی را باید در ادامه زیبایی شناسی مکتب سقاخانه دنبال کرد با این تفاوت که خود معتقد است نباید بخش محتوایی هنر سنتی را فدای جذابیت‌های فرمیک کرد. گفتنی‌ است تا به امروز چهار نمایشگاه از آثار متفاوت او در تهران و کاشان برگزار شده و پنج عنوان کتاب نیز از او منتشر شده است.

۰ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۱۴ آذر ۹۴ ، ۲۳:۱۷
زهرا اردکانی

زیارت عاشورا / کانون هنر شیعی

تاریخ نشر : شنبه / ۲۳ آبان ۱۳۹۴

شاید جایگاه و نقش دین در زندگی امروز برخی از ما به حاشیه رفته باشد اما یک اتفاق خوب هنری می‌تواند این ریسمان پاره را دوباره گره بزند تا دین پیوندی ناگسستنی با روزهای زندگی‌مان بخورد. اتفاقی که آن را با نام هنر‌های اسلامی می‌شناسیم و بیش‌ترین نمود آن را در معماری مساجد دیده‌ایم، و سایر هنرهای سنتی، همچون سفالگری، قالیبافی، نگارگری، کتاب آرایی و غیره را نیز شامل می‌شود. هرچند از دوران اوج هنرهای اسلامی عبور کرده‌ایم ولی همچنان آثاری با این مضمون تولید می‌شوند و البته عرصه‌های  هنری تازه‌تری برای بروز و ظهور آن ایجاد شده‌اند. گرافیک یکی از همین عرصه‌های نوپا است که می‌تواند هم به صورت مجزا و هم در قالب یکی از هنرهای سنتی، پیام آور مضامین و موضوعات مذهبی باشد. 

«مجموعه زیارت عاشورا»، تلاشی نو در عرصه تلفیق گرافیک با هنر سنتی کتاب آرایی است، که به همت کانون هنر شیعی و با سرپرستی مسعود نجابتی تدوین شده. در این کتاب سعی گردیده تا با حفظ هویت شناخته شده‌ی زیارت عاشورا، دیدگاه درستی از گرافیک و صفحه‌آرایی به نمایش گذاشته شود، به گونه‌ای که به لحاظ ترکیب خط و طراحی، قابلیت تبدیل شدن به یک اثر هنری را داشته باشد. از جمله نکات حائز اهمیت در این مجموعه، نوع رنگ‌بندی آن است؛ به طوری‌که رنگ‌های مورد استفاده در فراز‌های صلوات در جهت هماهنگ بودن با زیبایی شناسی الهی و بیان اثباتی آن است و رنگ‌های به کار رفته در فرازهای لعن، در جهت ابراز تنفر و دوری از دشمنانِ اولیا خدا است. 

توجه بر حفظ جنبه‌های هنری این مجموعه تا حدی است که وجه کاربردی آن تحت الشعاع قرار نگیرد، همچنین برآورد هزینه‌های تولید هم به گونه‌ای رعایت شده تا برای عموم مردم قابل تهیه باشد. در پروژه مجموعه زیارت عاشورا، سعی شده تا با طراحی مجدد و خوشنویسی اختصاصی «محمد‌تقی اسدی» کتابی نفیس و هدیه‌ای ارزشمند برای علاقه‌مندان تولید شود.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۳ آبان ۹۴ ، ۱۱:۲۷
زهرا اردکانی

کالیگرافی / سید حسن موسی زاده

تاریخ نشر : چهارشنبه / ۱۳ آبان ۱۳۹۴

سید حسن موسی زاده، متولد 1351 و فارغ التحصیل رشته ی گرافیک از دانشکده ی هنرهای زیبا است. وی در زمینه ی پوستر، لوگو، لی آوت و کالیگرافی آثار ارزشمندی خلق کرده و یکی از طراحان گرافیک به نام و با تجربه محسوب می شود.

آنچه باعث زیبایی بصری در آثار کالیگرافی این هنرمند شده قواعد خوشنویسی نیست، بلکه نوع طراحی و ترکیب بندی حروف است. هنرمند با شکستن قواعد خوشنویسی و طراحی و ترکیب جدید حروف، به نوعی حروف را در خدمت تصویر سازی و گرافیک درآورده است. در واقع حروف در این آثار نقش همیشگی خود یعنی یک حرف از حروف الفبا بودن را از دست داده و از بند قواعد خوشنویسی نیز بیرون آمده اند.
استفاده از ترکیب رنگی خاص و استفاده از رنگ های گرم و درخشان روی زمینه ی تیره در بیشتر کارها و ایجاد کنتراست شدید نیز باعث جذابیت آثار شده است.
با توصیف های بالا، این مجموعه که دارای مفاهیم معنوی است، با زبان تصویری حروف توانسته بیانی نو و متمایز داشته باشد.
۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۳ آبان ۹۴ ، ۱۶:۳۴
فاطمه سادات تهامی

حروف در هم تنیده / محمد سعید نقاشیان

تاریخ نشر : دوشنبه / ۳۰ شهریور ۱۳۹۴

هر هنرمند سلوک فردی ای دارد که خواه ناخواه در اثرش نمایان می شود و این سلوک همیشه توسط مخاطب دیده یا فهمیده نمی شود.

نقاشی خط یکی از آن هنرهایی است که شاید تکلیف مخاطب عادی با آن روشن نباشد، هنری که هم نقاشی است و هم خط. در این گونه آثار هنرمند از خوشنویسی، به شیوه ی مرسوم آن و برای نگارش شعر یا مطلبی استفاده نمی کند؛ بلکه حروف یا کلمات را عناصر بصری ای می داند که به واسطه ی آن ها مفهوم مورد نظر خود را به نمایش می گذارد. در واقع در نقاشی خط خوانش کلمات آنقدر ها موضوعیت ندارد، بلکه کارکرد آن ها در چیدمان کلی اثر است که مهم می شود.

تبعا هنرمندی که وارد این حوزه می شود هم باید به اصول خوشنویسی آشنایی داشته باشد و هم درک دستی از چیدمان عناصر(کمپوزوسیون)؛ محمد سعید نقاشیان از جمله هنرمندانی است که به این دو مسلط است، گواه این ادعا ۲۵ سال فعالیت حرفه ای او در زمینه ی خوشنویسی سنتی و ۱۸ سال تجربه ی وی در خوشنویسی خط معلی است. نقاشیان در دانشگاه نیز به تحصیل رشته ی گرافیک پرداخته که در شناخت درست او از ترکیب بندی نقش مهمی دارد. وی نقاشی خط را با صورتی مدرن و با استفاده از حروف فارسی، هم بر مبنای خوشنویسی سنتی و هم خوشنویسی نو تر(خط معلی) به مخاطب ارائه می دهد.

در آثار نقاشیان میان موضوع و نقاشی خط ترسیم شده ارتباط وجود دارد، مثلا در یکی از آثار او با نام موج، به کمک رنگ و چیدمان، این مفهوم در ذهن مخاطب زنده می شود، یا در اثر دیگری به نام میترا(خورشید) با چیدمان درست حروف، تصویر خورشید به ذهن متبادر می گردد. وی در سایت شخصی خود می نویسد: "من در آثارم بیشتر سعی کردم به فلسفه ی وجود خط بپردازم و با شناخت درست نسبت به حروف و شان نزول حروف و باطن حروف و فلسفه وحدت وجود از نگاه بزرگان و عرفای شیعه، دست به خلق آثاری با این تفکر و اندیشه بزنم."

به نظر می رسد که در پس این حروف در هم تنیده، چیزهایی هست که به درست یا غلط، شاید برای هیچ کس جز خود هنرمند فهم شدنی نیست.

۲ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۰ شهریور ۹۴ ، ۲۲:۵۶
زهرا ذوعلم

خوشنویسی در طراحی / محمد محمدی

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۱۲ شهریور ۱۳۹۴

در گذشته بارها و بارها همه شاهد اعتراض دانش‌جویان گرافیک نسبت به سختی کار با خط فارسی بوده‌ایم. گاه این ابراز سختی با بیان نا‌زیبایی آن نیز همراه بوده است. اما امروز با فعالیت جوانان عرصه گرافیک در هنر طراحی لوگوتایپ شاهد پیشرفت‌های خوبی در این حوزه هستیم.

طراح و خوشنویس ایرانی آقای محمدی با نام مستعار "بی‌کفن" از جمله جوانانی‌ست که با تسلط و شناخت خوشنویسی ایرانی پا به عرصه طراحی لوگوتایپ گذاشته است. کلنجار او از زوایای مختلف با خط فارسی نشان از خلاقیتی‌ دارد که کارهای او را از افتادن به دام تکرار رها کرده است. ترکیب‌بندی و هماهنگی میان فضای مثبت و منفی حروف از موارد مهم در لگوتایپ است که باید علاوه بر حفظ اصول زیبایی‌شناسی، در راستای مفهوم نوشتار قدم بردارد و این همان ویژگی است که در اکثر کارهای این هنرمند جلوه پیدا می‌کند. بازی او با حروف و تسلطش بر طراحی، زمانی بر مخاطب عیان می‌شود که نگاهی به اتودهای دستی او بیندازد تا ببیند هر یک از کارها سرانجام تلاش‌های او برای رسیدن به یک اثر هنری و در عین حال کاربردی‌ست از این بابت که قابلیت چاپ و مهر شدن را داشته باشد.

به طور کلی می توان مجموعه کارهای ایشان را به دو دسته سفارشی و غیرسفارشی تقسیم کرد. مجموعه‌ای از کارها که طراحی نام ائمه و کلمات مذهبی هستند و همواره مخاطبان بسیاری را نیز به خود جلب کرده و مجموعه کارهای سفارشی که باز هم ردپایی از سبک و سیاق طراح را در کالبد خود دارند.

۲ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۲ شهریور ۹۴ ، ۱۱:۲۶
زهرا کشاورز
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود