نشریه خط

از خصوصیت‌های بارز هنرها و صنایع‌دستی، درهم تنیدگی آن‌ها با زندگی و باورهای مردمان آن فرهنگ است. در این‌ بین فرش به‌ عنوان یکی از مصادیق ماندگار و تأثیرگذار، همواره نقش به‌سزایی در تداوم فرهنگ به عهده داشته است. با این حال در دوران ما فرش بسیاری از کارکردهای خود را از دست داده است و تولید کنندگان دغدغه تولید بر اساس جامعۀ هدف و دکوراسیون داخلی را به کلی از سر بیرون کرده‌اند.

از این‌رو «مسابقه عکس فرش دستبافت» مجال مناسبی است تا در آن با مطالعۀ تجسمی فرش در مقام یک اثر هنری، تعاملِ میان فرش و دکوراسیون داخلی از منظر رنگ، طرح و نقش، اندازهها و تناسبات و... به تصویر کشیده شود؛ همچنین با توجه به تنوع بی‌مانند فرش‌ها در گستره‌های جغرافیایی، این مسابقه فرصت مناسبی را پیش می‌آورد تا به امکان سنجی و تطبیق فرش‌های مناطق مختلف با سبک‌های دکوراسیون داخلی پرداخته شود. تا شاید از این ره‌آورد به مدد تصویر بتوان به اهمیت طراحی فرش و چیدمان داخلی معماری تاکید کرد و تولید کنندگان را به تولید هدفمند ترغیب نمود.

گفتنی است آخرین مهلت ارسال آثار تا ۳۱ تیرماه ۱۳۹۶ تمدید گردیده و علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر و حضور در مسابقه «عکس فرش دستباف در دکوراسیون داخلی» با محوریت فرش دستباف کرمان، می‌توانند به سایت دبیرخانه جشنواره به نشانی www.kccd.ir/contest مراجعه نمایند. 

سزه تسونگ لئونگ عکاس آمریکایی است که عکاسی مجموعه عکس افق‌ها را از سال ۲۰۰۱ آغاز کرده و اولین بار در سال ۲۰۰۸ م بخشی از آثارش را به نمایش گذاشت. او بیش از یک دهه روی این پروژه کار کرده است. او به نقاط مختلف دنیا سفر کرده و چشم‌اندازی از آن منطقه را در چهارچوب و منطق صوری مشخصی عکاسی کرده است، مناظر گسترده و وسیع با وجود خط افقی در میانه تصویر که محل آن در همه تصاویر به طور دقیقی یکسان عکاسی شده است.دقت عکاس با توجه به تغییرات جغرافیایی و عکاسی در فواصل زمانی زیاد ستودنی است. لئونگ خط افق و جایگاه آن در کادر را به عنوان چهارچوب لایتغیر مجموعه برگزیده است و همه چشم‌اندازهای کشورهای مختلف را با توجه به ارتفاع و پستی آن سرزمین با تغییر زاویه دید خود جبران کرده است. البته این تغییر زاویه که گاهی بسیار زیاد اصلا در تصاویر محسوس نیست زیرا عکاس با تدبیر فاصله گرفتن از چشم‌انداز بافت تصوری مشابهی را بوجود آورده است. این تصاویر با فضایی گسترده و افقی مشترک محدوده دید ما را چنان گسترش می‌دهد که چشم ما مرتعی سبز از انگلستان را به بیابانی از دبی متصل می‌کند. این گسترش افق دید بیانگر مفهومی از بی‌مرزی است. مرزهایی که مارا از هم جدا می‌کنند در افق دید هنرمند جهانی بی مرز ساخته است که همه را درکنار هم می‌بیند. نگاه صلح طلب عکاس فارغ از همه‌ی مرزهای جغرافیایی می‌تواند الگوی خوبی برای عکاسان داخلی و نحوه برخورد هنرمندان با موضوعات ارزشی باشد. او مدال یادبود «جان سیمون» و بورسیه‌ی گوگنهایم را برای مجموعه عکس‌هایش دریافت کرده است.

کوین کارادو عکاس جوانی است که در سال ۱۹۹۲.م  در آمریکا متولد شده است. تکنیک او برای خلق عکس‌های سورئال اغلب تلفیق چند عکس است که در نرم افزار صورت می‌گیرد. اما او در مجموعه انتقال موفق به تلفیق حس‌ها و مدیاهای گوناگون بدون نرم‌افزار شده است. مجموعه انتقال شامل سه عکس از چشم‌انداز دریا، زمین و آسمان است. عکاس باآغشته کردن دست خود به یکی از سه رنگ غالب منظره و قرار دادن آن در پیش‌زمینه، این عکس‌ها را خلق کرده است. او با ترکیب حس لامسه و بینایی به درک چندجانبه از طبیعت می‌رسد.
تفاوت دریافت حسی ما از طریق حس لامسه و بینایی امری بدیهی است و درک چندجانبه و انتقال چنین حسی در هنرهای وابسته به سطح مانند نقاشی و عکاسی در حوزه بینایی صورت می‌گیرد. آنچه که در اثر کارادو قابل دریافت است تنها درک طبیعت از طریق چشم نیست بلکه هنرمند با آغشته کردن دست خود با رنگ غالب منظره احساس لامسه مخاطب را نیز برمی‌انگیزد.  لمس رنگ سبز زمین و رنگ آبی آسمان با حسی که از دیدن آن داریم تلفیق شده، این دست‌ها که تا مچ رنگ شده و از مچ تا آرنج آن در آسمان است دقیقاً در مرز میان زمین و دریا و ابرها به رنگ غالب فضا آغشته شده است.
از سوی دیگر، اثر کارادو  نقاشی معروف آفرینش آدم اثر میکل‌آنژ بر روی سقف کلیسای سیستین در واتیکان را یادآوری می‌کند. حرکت دست از بالای کادر به درون آن، حسی از لحظه خلق این منظره بواسطه خداوند را تداعی می‌کند گویی دستی از آسمان می آید و رنگ و نقشی به پهنه هستی می‌زند.

عکاسیِ فیلم، یکی از مشاغل مهمِ مرتبط با سینما است که متأسفانه کمتر در معرض توجه مردم و مسئولین قرار دارد. در این میان، جشنواره‌های مهم داخلی هم‌چون جشنواره فیلم فجر و یا جشنواره فیلم مقاومت، نقش مؤثری در دیده شدن عکاسان فیلم و عکس‌های‌شان دارند. اما با توجه به این که در فرهنگ سینمایی ما همواره اختتامیه‌ها مهم‌تر از افتتاحیه‌ها است و داوری عکس فیلم‌ها نیز در بخش اقلام تبلیغاتی صورت می‌گیرد و جوایز آن در افتتاحیه اعطا می گردد، باز هم در این صحنه ی مهم فرصت حضور و دیده شدن از عکاسان فیلم دریغ می‌شود.

امسال نیز در افتتاحیه‌ی «چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت» از میان مجموعه عکسِ‌ فیلم‌های حاضر در بخش اقلام تبلیغاتی، سه مجموعه عکس فیلم «مزار شریف» محمدمهدی دل خواسته، «ایستاده در غبار» سحاب زری‌باف و «ساکن خانه‌ی چوبی» احمدرضا شجاعی، به عنوان نامزدهای اصلی این بخش معرفی شدند. در نهایت تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به همراه جایزه نقدی این بخش، به محمدمهدی دلخواسته برای مجموعه عکسِ فیلم «مزارشریف» تعلق گرفت.

هرچند عکاسانِ فیلم نقش به سزایی در روند تولید تا نمایش یک یک اثر سینمایی دارند، اما به قول معروف کوزه‌گر، از کوزه‌ی شکسته آب می‌خورد! شاید کسی این عکاسان را نبیند یا نشناسد اما همه‌ی سینما دوستان باعکس‌های‌شان یک عمر خاطره دارند.

درک فضاها و اتفاقات دنیای بزرگترها برای کودکان متفاوت است. آن چیزی که در کودکی از اتفاقات غم انگیز یا شاد تجربه می کنیم حسی عمیق در نهادمان باقی می گذارد که سرمایه ی حسی و عقلی ما در آینده خواهد بود .

محرم و عزای سید الشهدا از آن دست خاطراتی است که در کودکی هر کدام از ما به گونه ای رقم خورده است و حال شاهد حب و ارادت خود به آیین عزای اباعبدالله هستیم.

هیئت محبین اهل بیت، متشکل از دانشجویان و دانش آموختگان هنر، چند سالی است که تجربه ی حضور در هیئت را برای کودکان ثبت می کند. 

عکاسخانه کودک از سال ۱۳۸۹ به همت جمعی از دانشجویان رشته های عکاسی و گرافیک برپا شد. در طول ده شب مراسم عزاداری هیئت، در دکوری براساس محتوایی برگرفته از روایات و قصه های کربلا، عکاسی از کودکان انجام شده و پس از ادیت و چاپ در شبهای پایانی، عکس ها توزیع می شود. از ابتدای کار عکاسخانه تا به محرم امسال، بیش از ۵۰۰ فریم عکس به عزاداران کوچک هدیه شده است. 

به امید اینکه این تصاویر در کنار دیگر عکسهای آتلیه ای کودکان قرار گرفته و یادآور خاطره شیرینی باشد که در بزرگسالی ذخیره حب به اهل بیت علیه السلام شود.

«برای تهیه متن و در راستای به دست‌آوردن اطلاعاتی مانند تاریخ جریان‌های عکاسی، نام عکاسان و همچنین موارد فنی، از دو کتاب مرجع بسیار مهم  دانشنامه عکاسی در قرن نوزدهم و دانشنامه عکاسی در قرن بیستم از انتشارات روتلج انگلستان از معتبرترین منابع تاریخ عکاسی، استفاده شده است».
ملکیان علاوه بر پرداختن به اصطلاح زمین‌نگاری جدید New Topographics، « واژه‌ی مکان‌نگاری را نیز نه در اشاره به جریان و رویدادی خاص، بلکه به معنی فعل عکاسی کردن از یک مکان در این کتاب مورد استفاده قرار داده است. در تعریف اخیر، یک اثر مکان‌نگاری دارای ویژگی‌های مشخصی است: وسیع است مانند چشم‌انداز یا محدود است مانند یک کوچه؛ ماهیت شخصی را نمایان می‌کند مانند یک کوه و یا یک ساختمان و یا مکان بی‌مرزی را به تصویر می‌کشد، مانند یک دشت؛ و در ‌‌نهایت به شیوه‌ی سیاه و سفید تهیه شده‌است و یا به شیوه‌ی رنگی».
مؤلف شرح و صورت بندی رویکردهای پیشتاز مکان‌نگاری را بر اساس سیر تاریخی اتفاقات و جریان‌های رسانه‌ی عکاسی نگاشته است. او مکان‌نگاری را از اولین عکس ثبت ‌شده تاریخ (نمایی از پنجره‌ای واقع در لاسگراس ۱۹۲۶.م) توسط ژوزف نیسفور نی‌پس در قرن نوزدهم آغاز و با مکتب دوسلدورف و آندریاس گورسکی در قرن بیستم به پایان می‌برد.
کتاب مکان‌نگاری عکاسانه؛ خاستگاه‌ها و رویکرد‌ها به ترجمه و نگارش علیرضا ملکیان از سوی مؤسسه‌ی فرهنگی-پژوهشی چاپ و نشر نَظَر منتشر شد. این کتاب در ۱۲۰ صفحه گلاسه و رنگی چاپ شده و در پیوست آن، اطلاعاتی تکمیلی درباره عکاسانی که در متن بر نام آن‌ها تاکید شده در اختیار خوانندگان قرار داده شده است. در این پیوست منابع با نگاه بازتر و فارغ از موضوع کتاب انتخاب شده‌اند تا وجوه نسبتاً متفاوتی از فعالیت عکاسانِ مکان‌نگار را نمایندگی کنند. خواندن این کتاب برای بدست آوردن نگاهِ کلی به یک جریان و شکل مهم از بدنه عکاسی از گذشته تا به امروز دارای اهمیت است و به علاقه مندان به عکاسی توصیه می‌شود.

انجمن اهدای عضو این سال‌ها تلاش‌های زیادی برای فرهنگ‌سازی جهت اهدای عضو به بیماران نیازمند و در انتظار پیوند انجام داده است، از جمله ساخت فیلم و رسانه‌ای کردن خبر اهدای اعضا هم‌وطنانی که مرگ مغزی شده‌اند اما در کنار تمام این تبلیغات اعلام کرده است: طبق آمار جهانی، نیمی از موارد مرگ مغزی می توانند اهدای عضو نمایند در حالیکه سالانه فقط یک چهارم موارد به اهدای عضو می رسند.
لذا در جهت فرهنگ‌سازی برای اهدای زندگی،  این‌بار زبان هنر به عنوان زبان لطیف و گویا در اولین جشنواره هنرهای تجسمی نفس به بیان زیبایی های این کار خداپسندانه و زندگی‌بخش پرداخته است. در این جشنواره کلیه هنرمندان رشته‌های تجسمی از جمله عکاسی شرکت داشته‌اند و آثار برگزیده مرداد ماه سال جاری در خانه هنرمندان به نمایش گذاشته شد. در بخش عکس، اثر نگار لطیفیان، دانشجوی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران برگزیده اول جشنواره شد. نگار لطیفیان در این اثر به معضل فروش کلیه و کبد پرداخته است. عکس‌های او دیوارنگاره‌هایی هستند که از کوچه شهید حسینی واقع در خیابان ولیعصر برداشته شده‌اند. دیوارهای این کوچه پر از آگهی‌های غیرمجاز و غیرقانونی فروش اعضا هستند، کاری که با اهدای عضو مصدوم مرگ مغزی کمتر شاهد آن خواهیم بود و چه بسا بیشتر نیاز پیوند از طریق اهدای عضو این عزیزان مرتفع شود.
لطیفیان سرتاسر کوچه به طول هفت متر را بصورت متوالی عکاسی کرده است. و با کنار هم قرار دادن عکس‌ها، طوماری از آگهی‌های غیرمجاز را در صفحات کتابی آکاردئونی کنار هم آورده است. کتاب عکس‌های او طومار زندگی است. طومارزندگی کسانی که برای زنده ماندن در آن خود را خریده یا فروخته‌اند. همان‌طور که هنرمند با نحوه ارائه اثرش به ما یادآوری می‌کند کتاب کوچه شهید حسینی نیازبه نگاهی ذره‌بینانه و با توجه و دقت بیشتری به معضلات اجتماعی دارد.