نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۲۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سنتی» ثبت شده است

هفت پیکر / هما دلورای

تاریخ نشر : جمعه / ۱۸ اسفند ۱۳۹۶

هما دلورای، متولد ۱۳۵۹ در شهر کرج، دارای مدرک کارشناسی ارتباطات تصویری از دانشکدۀ هنرهای زیبا دانشگاه تهران و از جمله طراحان نسل پنجم گرافیک ایران است. وی از سال ۱۳۸۴ تاکنون در تعداد بسیاری از نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های داخلی و خارجی شرکت داشته و جوایزی را نیز کسب نموده است؛ که از آن میان می‌توان به کسب مقام اول در بخش طراحی جشنوارۀ دانشجویی هنرهای تجسمی در کرمانشاه (۱۳۷۸)، مقام ممتاز بخش تایپوگرافی جشنواره تجسمی مقاومت در تهران (۱۳۸۵)، جایزۀ ویژۀ منتخب طراحان مستقل ایران در سومین نمایشگاه سالانۀ تایپوگرافی اسماء الحسنی در تهران (۱۳۸۶) و بسیاری دیگر اشاره کرد.  

دلورای اگر چه بیشتر در حوزه‌های طراحی حروف و طراحی پوستر فعالیت دارد، اما امسال با اثری متفاوت در گالری پروژه‌های آران حضور یافت. «هفت‌پیکر» عنوان تازه‌ترین نمایشگاه هما دلاوری است، که در آن چیدمان هنری اعداد بستری را برای  بیان حرف‌های هنرمند فراهم آورده است. این نمایشگاه هم‌چنان که از نامش پیدا است، با سنت‌ها، عقاید و رسوم ایرانی‌ گره خورده، به‌طوری‌که حتی عدد هفت نیز در وجه نمادین خود مطرح شده و تأکیدی مضاعف بر نقش اعداد دارد. 

دلورای هفت پیکر را بر پایه باورهای عامی، اعتقادات سنتی و آموزه‌های مذهبی و آیینی شکل داده و در این راه مطالعاتی نیز در حوزۀ علوم غریبه داشته است؛ چرا که اعداد و حروف نقش‌گسترده‌ای در شکل‌گیری این علم دارند و از این‌رو بستر مناسبی را برای پرداخت او محسو می‌شوند. از آن‌جا که در علوم غریبه، اذکار، ادعیه و تکرار اهمیت زیادی دارد و با تکثیر یک کلمه و عدد، به قدرت و کارآیی آن افزوده می‌شود، بر این اساس اعداد خاصی معنی پیدا می‌کنند. در این میان دلورای اعدادی را که دارای بیشترین کاربرد در باورها و اسطوره‌های ایرانی بودند، انتخاب نموده و با توجه به تقدس و تمامیت عدد هفت در فرهنگ عامه، ۷ عدد را از میان آنها برگزیده است. در واقع دلورای ۷ پیکر را در هیبت ۷ عَلَم ساخته که هرکدام راوی حکایتی از فرهنگ بومی و سنت‌های مذهبی گذشته‌گانمان می‌باشد. 

گفتنی است بخشی از این نمایشگاه نیز به کتاب «کلثوم ننه» اختصاص داشت. این کتاب در واقع برداشت هنرمند از کتاب معروفی به همین نام می‌باشد که سیصد سال پیش به قلم روحانی مترقی آقا جمال خوانساری، در تقابل با خرافات و بدآموزی برخی از روحانیون نوشته شده بود. دلورای این کتاب را در سال ۱۳۹۱ طراحی کرده و از میان ۱۶ باب آن که از زبان  ۵ زن مُسن روایت می‌شود، ۷ باب را انتخاب نموده، که از جملۀ آنها باب چهارم در بیان حمام رفتن، باب پنجم در بیان معاشرت زنان با شوهران و باب ششم در بیان اقسام محرم و نامحرم است. 

هما دلورای در ساخت پروژه «هفت پیکر» از مجموعه‌ای از هنرهای ایرانی-اسلامی هم‌چون خوشنویسی، کتاب‌سازی و کتاب‌آرایی، پرده‌نویسی، گلدوزی و رودوزی‌های سنتی ایرانی هم‌چون چهل‌تکه‌دوزی و آجیده دوزی استفاده نموده و هم‌چنین از  قاب‌ها، فرم‌ها و عناصر تزئینی به کار رفته در هنرهای طلسمی و سایر سنت‌های تصویری ایرانی - اسلامی نیز بهره گرفته است. در حقیقت دلورای با به ‌کارگیری پیشینۀ غنی فرهنگ و هنر ایرانی و ارائۀ آن در قالبی جدید، این میراث گران‌بها را از شکل موزه‌ای خود خارج کرده و با رویکردی معاصر، نگاه جدیدی را به مخاطبان خویش عرضه داشته، که هم در امتداد تاریخ و هم در تماس با جهان امروز می‌باشد.

۴ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ اسفند ۹۶ ، ۲۲:۲۴
زهرا اردکانی

توجه به فرم سنتی در طراحی/ فرصت ها و تهدیدها

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۱۱ آبان ۱۳۹۶

توجه به فرم‌های سنتی ایرانی (اسلیمی و ختایی و بسیاری از فرم‌ها و گرایشات دیگر) در بین طراحان با نگاه‌های متفاوتی همراه است. گاه طراحان با دیدی خلاقانه به این فرم‌ها، محصولاتی بدیع و با هویت ایرانی خلق کرده‌اند و گاه استفاده از این فرم‌ها در بعضی محصولات بدون دقت کافی بوده و محصول نهایی چندان دل‌نشین از کار درنیامده است. بعضی مواقع نیز بادید انتقادی و یک‌سونگرانه استفاده از این فرم‌ها و توجه به داشته‌های هویتی و فرهنگی با توجیهاتی مانند تغییر ذائقه مخاطب و مینیمالیستی یا مدرن شدن دنیای امروز کاملاً رد می‌شود. درهرصورت استفاده از فرم‌های سنتی فرصت‌های بی‌شماری را برای طراحان ایجاد می‌کنند تا محصولاتی خلاق و ایرانی طراحی کنند در عین آن‌که می‌تواند باعث شکست یک محصول نیز شود. در سال‌های اخیر استفاده‌ی طراحان از این منبع الهام غنی، رنگ و بوی خلاقانه‌تری به خود گرفته؛ بخصوص آن‌که بسیاری از طراحان با استفاده از این رویکرد در مسابقات جهانی درخشیده‌اند. نمونه‌ی آن رخت‌آویز اسلیمی طراحی مهدی مجتبوی است که برنده‌ی مسابقه جهانی red dot شد.
مسابقه‌ی طراحی صنعتی آیدیران نیز در سال ۹۵که دومین دوره‌ی برگزاری خود را تجربه می‌کرد شاخه‌ای را با نام طراحی فرهنگی و صنایع‌دستی به دسته‌های مسابقه‌ی ایده‌های نو افزود تا اهمیت توجه به هویت و فرهنگ بومی را در دنیای امروز نشان دهد. منتخبین این دسته محصولات جذاب و متفاوتی عرضه کردند که به‌عنوان یک رویکرد نو، در نوع خود جالب و موردتوجه بود بخصوص منتخب طلایی این دسته که مجموعه ظروف سرو عرقیجات را علاوه بر نگاه به فرم‌های سنتی، با توجه به سابقه‌ی بومی ایرانیان در استفاده از عرقیجات طبیعی ارائه داده است. این مجموعه که طراحی شیما جهانی، سینا حسنلو، ضحی خانیکی و زهرا شهامت نیا است، زیبایی، ظرافت، کاربرد و اصالت را یکجا در خود دارد. منتخب نقره‌ای این مسابقه، یوسف حاجی محمدزاده نیز با طراحی جذاب دستگیره گل و مرغ، دیگر قابلیت‌های این رویکرد را به‌خوبی نشان داد. علاوه بر این دو شرکت‌کننده، روشنایی کپوران طراحی مهنام منفرد، مجموعه کارد قاشق چنگال با طراحی محمدرضا شاه‌محمدی و مجموعه جالب ست ختایی و اسلیمی نریمان موسوی نشان از تنوع بی‌نظیر این سبک از طراحی است.
علاوه بر نمونه‌های یادشده، نمونه‌های فراوانی بخصوص در حوزه بسته‌بندی، مبلمان خانگی و منسوجات با این رویکرد، در بازار می‌توان یافت که با توجه به استقبال مخاطبان در حال گسترش است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ آبان ۹۶ ، ۱۹:۱۴
مینا مختارزاده

تغییر سبک معماری مساجد ایران

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۲۷ مهر ۱۳۹۶

مفاهیمی همچون نیایشگاه و پرستشگاه از دیرباز در ادوار و ادیان مختلف وجود داشته است که با ظهور اسلام رنگ و بویی تازه گرفت و این مفاهیم در کالبدی جدید به نام مسجد جانی دوباره گرفت.این مساجد در ابتدا بسیار ساده و بدون تکلف ساخته می شدند به گونه ای که نخستین مسجد (مسجد پیامبر در مدینه) با سنگ لاشه و ابتدایی ترین مصالح و به شیوه شبستانی بنا شد.این شیوه ساخت (شبستانی) تا مدت ها ادامه داشت تا اینکه در قرن چهارم هجری با کناررفتن ستون ها، معماری مساجد از شبستانی به ایوانی تبدیل شد. با گذر زمان هرچند که عناصر و شاکله اصلی همچون گنبد، مناره، محراب و... حفظ شد اما سبک معماری مساجد سمت و سویی دیگر گرفت و تلاش معماران برای نمایش ابهت، شکوه و زرق و برق در آنها بیشتر شد. زیاد شدن ارتفاع مناره ها، بیشتر شدن تزیینات و استفاده از رنگهای مختلف در تزییتات وهمچنین به کاربردن تکنولوژی های جدید همچون گچ بری، کاشی معرق وهفت رنگ و... در دوره های مختلف تاریخی برای رسیدن به این هدف به کاربرده شد.اما مشکل اصلی از آنجایی شروع شد که این روند ادامه یافت تا اینکه نمایش شکوه و عظمت  به هدفی اصلی و مهم در طراحی مساجد مبدل گشت که این امر منجر به افول معماری مساجد در دوره قاجار و پس از آن شد.

ایران با وجود معماری غنی خود و به عنوان کشوری اسلامی از هزار تا ۱۵۰ سال پیش بهترین نمونه های مساجد را دارا بوده است اما متأسفانه معماران و طراحان امروز اسیر زرق وبرق و مسائل حاشیه ای شده اند.چرا که برای ساخت مساجد مدرن سعی می کنند تا دقیقاً همان عناصر سنتی همچون گنبد و مناره را با مصالح و مفاهیم جدید پیوند بزنند که این امر نتیجه ای جز ناهمخوانی عناصر و معماری بی هویت در مساجد نداشته است.مساجدی که در ۱۵۰ سال اخیر ساخته شده اند دارای هویتی واحد و یکپارچه نیستند و نمی توان الگویی منطقی برای آنها یافت.هرچند که در این میان نمونه های موفقی هم وجود دارد اما نادیده گرفتن یک اصل مهم برای طراحی مکانی مقدس همچون مسجد؛ یعنی القای حس آرامش و معنویت و ترکیب هنرمندانه آن با مدرنیته منجر به پیدایش چنین آشفتگی و بی نظمی ای در معماری مساجد شده است و مساجدی که روزی به عنوان مفاخر معماری ایران به شمار می رفتند و چشم نواز بودند به عناصری ناموزون و نامتناسب با بدنه شهر تبدیل شده اند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ مهر ۹۶ ، ۲۳:۲۴
زهره حاضری

ایده های هنری من و دوستم / پوشاک ایرانی کاردستی

تاریخ نشر : چهارشنبه / ۸ شهریور ۱۳۹۶

"ایده های هنری من و دوستم" شروع مسیر تولیدات پوشاک ایرانی "کاردستی" بوده است. شعار ساده ای که حاصل آن تولیدی با کیفیت و مورد پسند جوانان است.
از ویژگی های پوشاک زنانه ی کاردستی می توان به طراحی بسیار هنرمندانه و در عین حال هماهنگ با فرهنگ و سنت ایرانی اشاره کرد. مانتو های کاردستی در عین زیبایی و کیفیت، بلند و پوشیده طراحی شده اند و بسیار مورد پسند جوانان واقع شده است. پارچه های مورد استفاده در آنها علاوه بر جنس های بادوام و با کیفیت، ظاهر زیبایی را دارا هستند و در دوخت لباس ها و کنار هم قرار دادن پارچه ها نیز هارمونی های چشم نوازی رعایت شده است.
پوشاک کاردستی علاوه بر اینکه یک تولید با کیفیت و ملی را ارائه داده است گامی را در تولید پوشاک متناسب با ارزش های سنتی و مذهبی ایرانی و جذب جوانان به این نوع پوشش برداشته است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ شهریور ۹۶ ، ۰۱:۱۲
فاطمه سادات تهامی

نگارخانه‌ی فام سومین نمایشگاه نقش‌مایه‌های ایرانی در زیورآلات دست‌ساز را با هدف معرفی هنرمندان خوش‌ذوق ایرانی، ترویج فرهنگ و هنر ایرانی و حمایت از هنرمندان از طریق ایجاد بازاری جدید برگزار می‌کند. این نمایشگاه در نیمه دوم سال ۲۰۱۷ در Posk Gallery لندن برگزار خواهد‌شد. موضوع کار این نمایشگاه آزاد است. این دوره از نمایشگاه، پذیرای هنرمندان خوش‌ذوق و باسلیقه‌ی طراح پارچه و لباس نیز می‌باشد. آثار راه ‌یافته به این نمایشگاه توسط صاحب اثر قیمت‌گزاری شده و در لندن به شکل درخوری به نمایش و فروش گذاشته می‌شود. هنرمندان می‌توانند فرم ثبت نام و اطلاعات شرکت در نمایشگاه را با درخواست از طریق ایمیل faamgallery@gmail.com دریافت نموده و پس از تکمیل فرم به همراه تصاویر آثارشان، حداکثر تا ۳۰ مرداد ۱۳۹۶ به آدرس ایمیل فوق ارسال نمایند. فایل‌های ارسالی توسط هیات داوران در لندن بررسی شده و از طریق ایمیل به اطلاع هنرمندان خواهد رسید. برگزار کنندگان نمایشگاه در این دوره، یک هنرمند را به‌عنوان منتخب نمایشگاه در بخش نقش‌مایه‌های ایرانی معرفی نموده و مورد حمایت قرار خواهندداد. هنرمندان می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد شرایط شرکت در نمایشگاه و آثار ارسالی، به آدرس تلگرام https://t.me/faamgallerypmj و یا آدرس اینستاگرام Instagram.com/faamgallery مراجعه نمایند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ مرداد ۹۶ ، ۰۱:۰۰
نرگس کیان مهر

تکنیک لاستر/عباس اکبری

تاریخ نشر : چهارشنبه / ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۶

"لاستر بیش از۸۰۰ سال پیش به وجود آمد. ابوالقاسم، سفال گر و تاریخ دان در مورد لاستر می گوید: (( لاستر چیزی است که به آرامی آتش دیده، مثل طلای سرخ نور را منعکس کرده و مثل نور خورشید می درخشد.)) ظروف لاستر با سطوح درخشان از تغییر شکل نقره و مس به طلای درخشان به  دست آمده است که در طول قرن ها این دانش ناپدید شده بود."(۱)
عباس اکبری  دانش آموخته دکترای پژوهش هنراز دانشگاه تهران و مدرس دانشکده معماری و هنر دانشگاه کاشان، با پژوهشی عمیق بر روی این تکنیک قدیمی و احیای آن توانسته است، این تکنیک کهن کاشان را در آثاری مدرن زنده کند. ایشان مجموعه آثار خود با لعاب زرین فام را در نمایشگاه گروهی "سفالینه های زرین فام از دیروز تا امروز" در سال۱۳۹۲ به نمایش گذاشته و به صورت مکتوب نیز کتابی از این آثار تحت عنوان ظرف ها منتشر کرده اند که  استادانی چون آلن کایگر، گرگ دیلی و فرانک هلمس  از بزرگان هنرسرامیک جهان بر آن مقدمه نوشته اند.
لاستر که ما آن را با نام لعاب زرین فام می شناسیم بین قرن های ۵تا۸ هجری قمری که دوره دوم سفالگری ایران و اوج این هنر بوده است، ابداع و متداول شد. این لعاب، تشکیل لایه بسیار نازکی از نانو ذرات مس و نقره با جلای فلزی در طیف های رنگی گوناگون است که بر روی لعاب در سومین مرحله پخت در شرایط احیاء کوره ایجاد می گردد. در ساخت لعاب این سفالینه که از گونه‌های نفیس و بسیار با ارزش در میان ظروف سفالین دوره اسلامی است، از تکنیک خاصی استفاده می‌شود. دست‌یابی به این تکنیک آنقدر سخت است که گاه هنرمندان و صنعتگران عدم توفیق خود را به نایافتنی بودن و غیرقابل پیش‌بینی بودن آن نسبت می‌دهند. اما هنرمندانی چون عباس اکبری با کاوش های علمی و بررسی منابع به جای مانده از دوران اسلامی به خوبی آن را باز آفرینی کرده است.علاوه بر تکنیک منحصر به فرد این ظروف، کنتراست داخل و بیرون آنها و استفاده ی هنرمندانه از خط فارسی و رنگ های درخشان این تکنیک، مجموعه ظرف ها را متفاوت و جذاب کرده است.

۱. گرگ دیلی، مدیرگروه سرامیک دانشکده هنر دانشگاه دولتی استرالیا، برگرفته  از کتاب ظرف ها، نوشته عباس اکبری.۱۳۹۲.نشرپیکره

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۳ ارديبهشت ۹۶ ، ۲۱:۵۸
مینا مختارزاده

ارسی خانه/ سینا و نیما کیوانی

تاریخ نشر : سه شنبه / ۲۶ بهمن ۱۳۹۵

همانطور که از عنوان این طرح پیداست، جلوه ای مدرن از هنر اصیل ایرانی است که با احیای پنجره های ارسی و با نمایی متفاوت در میان ساختمان های اطراف خودنمایی می کند. طراح این بنا با الهام از اصول معماری گذشته به خصوص خانه های کاشان، سعی در القای حس مکان معماری ایرانی با رویکردی مدرن داشته است و در همین جهت به کارگیری پنجره های ارسی با فرمی مدرن در جداره نما، به عنوان نقطه عطفی برای القای این حس تلقی می شود.

توجه به اصل دعوت کنندگی در طراحی ورودی بنا با استفاده از عناصری همچون آب و گیاه، القای حس آرامش در فضا با کمک گرفتن از طراحی داخلی مبتنی بر به کارگیری رنگها و المان های خاص نظیر پرنده و در نهایت طراحی تراسهایی با قاب بندی اختصاصی برای هر واحد به منظور دید به مناظری متفاوت، از جمله نکاتی است که در طراحی بنا مدنظر قرار گرفته است. آنچه که این طرح را از نمونه های مشابه اش متمایز کرده توجه صرف به این نکات نیست، بلکه تلاشی است موثر در جهت برقراری پیوندی نوآورانه و البته کاربردی میان فضا، رفتار و نشان های امروزی و سنتی آن؛ تا شاید موجبات علاقه مندی و آشتی دوباره مردم با فرهنگ و معماری غنی ایرانی را بیش از پیش فراهم نماید.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ بهمن ۹۵ ، ۱۲:۳۹
زهره حاضری
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود