نشریه خط

چهارمین جشنواره بین‌المللی کاریکاتور رسانه‌های دیجیتال از ۱۵ الی ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ توسط انجمن کارتونیست‌های تبریز با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال در تبریز برگزار میگردد. موضوعات این دوره از جشنواره عبارتند از: اینترنت، شبکه‌های اجتماعی، بازی و سرگرمی دیجیتال، تلفن همراه، رایانه(سخت افزار، نرم افزار)، سبک زندگی دیجیتال، اشتراک‌گذاری محتوا، کودکان و نوجوانان آنلاین و حریم خصوصی.

شرکت در این مسابقه برای همه هنرمندان از سراسر جهان آزاد است و هر فرد می‌تواند حداکثر ۵ اثر ارسال نماید. علاقه‌مندان جهت شرکت در این مسابقه تا ۲۰ فروردین ۱۳۹۷ مهلت دارند تا آثار خود را از طریق ایمیل به آدرس info@tabrizcartoons.com و یا توسط پست به صندوق پستی ۵۱۳۸۵-۴۵۶۳ به دبیرخانۀ جشنواره ارسال نمایند. گفتنی است آثار در دو بخش بالای ۱۸ سال و زیر ۱۸ سال، دریافت می‌گردد. هم‌چنین آثار دیجیتال باید به امضای هنرمند رسیده باشند و در پشت آثار نیز مشخصات خالق اثر از جمله نام، کشور، ایمیل و شماره تماس حتماً قید گردیده باشد. 

اختتامیه چهارمین جشنواره بین‌المللی کاریکاتور رسانه‌های دیجیتال ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ در خانه فرهنگ تبریز برگزار می‌گردد.

حال این روزهای جهان اصلاً خوب نیست، و حال مسلمانان داغ دیده از همه بدتر است؛ چرا که هر روز در گوشه‌ای از این زمین پهناور عده‌ای از برادران و خواهرانشان را به جرم نکرده می‌کشند و عذاب می‌دهند. از فلسطین تا یمن، از یمن تا بحرین، از بحرین تا سوریه، از سوریه تا عراق و از عراق تا میانمار، این‌ها فقط گوشه‌ای از ظلمی است که این روزها در حق مسلمانان این کشورها روا داشته می‌شود، اما چشم و گوش سازمان ملل و دیگر سازمان‌های مدعی حقوق بشر گویی بر روی همۀ این فجایع بسته است.

حال چند وقتی است که دوباره آتش خشم ارتش و افراطیون بودایى در میانمار نسبت به مسلمانان روهینگیا بالاگرفته، تا بدین‌گونه یکى از تلخ‌ترین وقایع تاریخ معاصر جهان رقم بخورد. آتش زدن منازل، سر بریدن کودکان، زنده به آتش افکندن و نسل‌کُشى مردم ستم‌دیده و سانسور رسانه‌اى فجایع صورت‌گرفته توسط رسانه‌هاى جهانى، تنها بخشی از مظلومیت و بى‌پناهى آوارگان روهینگیایى است، که این روزها در شرایط سختی به سر می‌برند.  

با این حال ایرانیان از هیچ کمکی دریغ نکرده‌اند و حتی هنرمندان نیز با قلم‌های خود پا به میدان جنگ نرم گذاشته‌اند تا صدای مسلمانان میانمار باشند. در این بین هنرمندان عرصۀ تجسمی نیز آثاری را با مضامین مختلفی هم‌چون شرم نوبل، نابودیسم و یا بازی با کلمۀ میان‌مار و انتشار هشتگ SaveRohingya# تصویر نموده‌ و در فضای مجازی منتشر کرده‌اند، تا بدین طریق مردم دنیا از آن‌چه در زیر پوست این جهان به ظاهر آرام جریان دارد مطلع گردند.

«ترامپیسم» همچنان که از نام آن پیداست مسابقۀ بین‌المللی کارتون و کاریکاتور با موضوع ترامپ و همۀ‌ کارهای خطرناک و عجیب او هم‌چون نژادپرستی و غیره است که همۀ افراد جامعۀ جهانی را تهدید می‌کند. این مسابقۀ بین‌المللی به همت بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس و با مشارکت انجمن هنرهای تجسمی انقلاب اسلامی شکل گرفت و فراخوان رسمی آن در ۲۸ اسفند ماه سال ۹۵ از طریق سایت‌های معتبر و تخصصی هنر منتشر گردید. 

طی این فراخوان یک هزار و ششصد و چهارده اثر از ۷۵ کشور به دبیرخانه ارسال شد، که بیشترین آثار از ایران با ۱۴۸ اثر، برزیل با ۵۹ اثر، اندونزی با ۳۴ و ترکیه با ۳۰ اثر بود. در ادامه هیأت داوران متشکل از آقایان دکترحبیب الله صادقی، محمدرضا دوست محمدی، محمود آزادنیا، لوک دسچیمیکر از بلژیک و سیلوانو ملو از برزیل کار قضاوت نهایی را در چهارم و پنجم خرداد ماه سال ۹۶ انجام دادند و در ۱۲ تیرماه نیز همزمان با سالگرد حملۀ موشکی ناو آمریکایی وینسنس به هواپیمای مسافربری ایران در خلیج فارس به سال ۱۳۶۷، اختتامیۀ نخستین «مسابقۀ بین‌المللی ترامپیسم» برگزار گردید و از برگزیدگان آن در دو بخش کارتون و کاریکاتور تقدیر به عمل آمد. 

گفتنی است «مسابقۀ بین‌المللی کارتون و کاریکاتور ترامپیسم» در رسانه‌های غربی - عبری همچون بی‌بی‌سی، نیوز 24 و آرتص شوا نیز بازتاب یافت و حتی با تحریفاتی رو به رو گردید، که نشانگر اهمیت مسابقات و جشنواره‌‌هایی از این قبیل در فضای رسانه‌ای جهان است، چرا که می‌توانند با زبان شیرین طنز، تلخی‌های بسیاری را پیش‌روی مخاطبان خود نمایان سازند.

این روزها بزرگ‌ترین دیوارنگاره کشور در میدان ولی‌عصر (عج)، به مناسب سالگرد فاجعه منا و کشتار حاجیان در سال ۶۶ رنگ بوی حزن انگیزی به خود گرفته است. کارگاه سه در چهار، در تازه‌ترین اثر خود سعی نموده تا به شکلی استعاری میان پرده سیاه کعبه با پَرپَر شدن مظلومانه حاجیان در سال ۱۳۶۶ و فاجعه سال گذشته در منا، ارتباطی مفهومی برقرار سازد تا رهگذران میدان شلوغ ولی‌عصر (عج) اگر نگاه‌شان به این اثر شاعرانه ‌افتاد، غربت کعبه و حج ناتمام حاجیان را به یاد آورند و برای ظهور حضرتش در دل دعا کنند. 

نصب بزرگترین دیوارنگاه کشور در میدان پرازدحام ولی‌عصر (عج) اتفاق مبارکی است؛ زیرا این سازه عظیم می‌تواند به عنوان یک رسانه‌ مهم، با اکران آثار هدفمند و خوش ساخت نقش موثری در جذب مردمان درگیر با روزمرگی‌ها داشته باشد و برای لحظه‌ای آنان را به تفکر و تأمل وادارد. 

پیش از این نیز به مناسبت ولادت حضرت رضا (ع) اثری با عنوان «کبوترانه دلم بی قرار گنبد توست» توسط کارگاه طراحی سه در چهار اجرا و بر دیوارنگاره میدان ولی‌عصر (عج) نصب گردیده بود.

پس از حاشیه‌های فراوان بر سر لباس تیم ملی فوتبال، حال نوبت لباس ملی پوشان حاضر در المپیک ریو است. هرچند طراحی لباس برای کاروان ورزشی ایران در المپیک مسئله‌ی تازه‌ای نیست، اما این‌بار شدتِ ضعف طراحی و قدرت شبکه‌های مجازی سبب شدند تا حرف مردم به گوش مسئولین امر برسد، تا شاید کمی به مقوله هنر و البته طراحی به طور جدی‌تری نگاه شود. با نگاهی به لباس‌های طراحی شده برای کاروان‌های ورزشی سایر کشورها، به خوبی می‌توان دریافت که هنرمند تمام سعی خود را نموده تا در عین سادگی بیشترین ارتباط را میان مردم و ورزشکاران برقرار نماید، تا در این ارتباط بصری بتواند گوشه‌ای از فرهنگ و هویت کشور خود را به مخاطب القا کند. 

در این میان هرقدر آثار طراح اولیه لباس‌های کاروان ورزشی ایران، ساده، نچسب و بی ارتباط با فرهنگ ایران امروز بود، نمونه طرح‌های طراح جدید نیز به عنوان یک لباس رسمی، بیش از حد تجمل‌گرا و شلوغ به نظر می‌رسد و هم‌چون ایده‌ی خامی است که راه زیادی تا پختگی دارد و استفاده شتاب‌زده از سه رنگ پرچم ایران نیز به تنهایی نتوانسته شاخصی فرهنگی و هویت ساز باشد.

جای تعجب است که با وجود رشته‌ای مجزا به نام‌ طراحی پارچه و لباس و راه‌اندازی جشنواره‌ی مد و لباس فجر، هنوز طراحان لباس در ایران نتوانسته‌اند به نوعی سبک یا ویژگی شاخص در آثارشان دست یابند. و البته مسئولان امر نیز هنوز فهم درستی نسبت به اهمیت مسئله دیزاین یا طراحی و بعد رسانه‌ای آن ندارند تا انتظارعمل به آن را از آنان داشته باشیم. همه‌ی این عوامل موجب شده تا محصولات ارائه شده برای آوردگاه‌های مهم و رسمی هم‌چون المپیک، بازی‌های آسیایی یا جام جهانی هنوز در مرحله آزمون و خطا باشد و ما هم‌چنان نسبت به طراحی لباس ملی‌پوشان با دیده‌ی تردید بنگریم.

برنامه خنداونه در سری سوم خود باز هم به سراغ دکوری تازه رفته است. البته این تازگی صرفاً در طرح خلاصه نمی‌شود و بخش مهمی از آن به نحوه اجرا دکور باز می‌گردد. دکوری برگرفته از مواد پلاستیکی بازیافتی که زیبایی متفاوتی را به ارمغان آورده‌اند. هنوز یک هفته‌ای از آغاز پخش سری سوم خندوانه نگذشته بود که رامبد جوان با دعوت از مهراد جوانبخت از چرایی شکل‌گیری این دکور متفاوت پرده برداشت.

به گفته رامبد جوان، این اولین دکور بازیافتی دنیا است؛ که البته با طرح و ایده‌ای از بهراد جوانبخت، مدیر هنری خندوانه پس از تحقیقات زیاد بر روی مواد بازیافتی و کاربری آن‌ها شکل گرفته. تصور حجم بالایی از بشقاب‌های یکبار مصرف، بطری‌ها، قاشق و چنگال‌های پلاستیکی و درهای بطری در دکور محیطی استودیوی خندوانه، در عین تحسین برانگیز بودن، ترسناک نیز می‌نمایند. هدف از اجرای چنین طرحی به چشم آوردن آسیبی است که این مواد به محیط زیست‌مان وارد می‌آورند.

در روزهایی که دکور‌ها و ایده‌های برنامه‌‌های تلویزیونی متهم به کپی برداری از آثار غربی و شرقی هستند، دکور خلاق و کم هزینه خندوانه بیش از پیش اهمیت می‌یابد و می‌تواند الگوی مناسبی برای سایر هنرمندان و برنامه‌سازان باشد.