نشریه خط

خانه طراحان انقلاب اسلامی در تازه‌ترین پوستر محیطی خود، به مناسبت نزدیک شدن به ایام اربعین، همۀ عاشقان ابا عبدالله الحسین را در یک قاب بزرگ قرار داده است. تفاوتی ندارد ایرانی یا عراقی، سفید یا سیاه، فارس یا انگلیسی زبان، وقتی در راه حسین گام برداری، ناخودآگاه با همه یکی می‌شوی.

این روزها بزرگترین دیوارنگارۀ کشور با ابعاد یک کیلومتر مربع، واقع در میدان ولی‌عصر (عج) رنگ و بوی پیاده‌روی اربعین را به خود گرفته است. طرح این دیوارنگارۀ عظیم یادآور یک عکس خانوادگی بزرگ است، خانواده‌ای به بزرگی یک تفکر، یک مذهب و یک جهان! در واقع به واسطۀ یک حس مشترک و یک هدف واحد که همانا گره‌ زدن روزهای سرخ عاشورا به روزهای سبز ظهور است، طعم این نزدیکی و برادری بی‌نظیر را تنها می‌توان یک بار در سال و در یک مسیر چشید.

گفتنی است دیوارنگارۀ بزرگ میدان ولی‌عصر (عج) با موضوع حضور جهانی مسلمانان در پیاده روی اربعین، با شعار «انی احامی ابداً عن دینی»، (من حامی دین هستم) که به عنوان شعار مراسم اربعین امسال نیز انتخاب گردیده، توسط استاد محمدرضا دوست محمدی تصویرسازی شده و از سوی خانه طراحان انقلاب اسلامی اکران گردیده است.

کشور ما در مقایسه با کشورهای توسعه‌ یافته‌ی صنعتی دنیا به کم‌کاری متهم است که البته اتهام بی‌دلیلی نیست. تعطیلات فراوان و بازدهی پایین کارهای اداری در کنار فرهنگ مشکل‌داری که همیشه برای ورود به بازار کار دنبال لقمه‌ی آماده می‌گردد، از مواردی هستند که ما را شایسته‌ی این اتهام می‌کنند.

شهرداری تهران که به تازگی راه جالبی را برای تبلیغات فرهنگی‌اش پیدا کرده است، این بار به سراغ آفت تنبلی، تکدی‌گری و  موضوع رزق حلال رفته است، موضوعاتی که همه‌گی تحت عنوان «شهروند کوشا» معرفی شده‌اند. شهرداری همانند مجموعه‌ی «شهروند سالم»‌ش، برای مدتی مشخص بیل‌بوردهای شهری‌ را یک‌سویه کرد و در اقدامی کمپین‌مانند تبلیغات محیطی شهر را به یک صدا درآورد. ادبیات ساده، مینی‌مال و نیمه طنز این بیل‌بوردها پذیرش آن‌ها را راحت‌تر کرده و با این خودمانی‌تر شدن تبلیغات محیطی، می‌توان آن‌ها را نسل پیش‌رفته‌ و رسمی شده‌ی دیوارنویسی‌ها نیز به حساب آورد. نوشته‌هایی که به چشم یک شعار بالادستی دیده نمی‌شوند و غالبا آن‌ها را حرف‌هایی از مردم به مردم احساس می‌کنیم. 

پوسترهای این مجموعه در کارگاهی سه روزه و زیر نظر اساتید شناخته شده‌ی گرافیک طراحی شده‌اند. از میان ۵۰۰ طرح ارائه شده در این کارگاه، تعداد ۷۰ طرح برگزیده شد و در بیل‌بوردهای سرتاسر تهران به نمایش گذاشته شده است. 

دیوارنگاره های شهری مانند گالری های غول پیکری هستند که به واسطه ابعاد و وسعتشان در هر حال دیده خواهند شد. به همین دلیل است که این آثار در چهره نهایی یک شهر و حتی مسائل فرهنگی آن اثرگذارند. سازمان زیباسازی شهر تهران به واسطه همین تاثیرات، دوسالانه ای ترتیب داده تا به ارتقای هر چه بیشتر هنر دیوارنگاری کمک کند. این دوسالانه با عنوان دوسالانه ملی دیوارنگاری شهری، امسال برای سومین بار برگزار شد؛ دوسالانه ای که این بار با نام و شعار شاهدان شهر پا به عرصه گذاشت. علت این نام گذاری را می توان در هدف عمده سومین دوسالانه که نوسازی، ساماندهی و بازطراحی آثار هنری با موضوع شهدا و فرهنگ ایثار و شهادت است، جستجو کرد. 

فراخوان از سه بخش اصلی، پیشنهادی و مروری بر آثار تشکیل شده بود که نهایتا پس از داوری هیئت داوران در موسسه فرهنگی هنری صبا به نمایش گذاشته شد. در مجموع داوران کیفیت آثار ارسال شده را مناسب ارزیابی کرده و معتقدند این آثار توانایی تغییر چهره شهر را دارند؛ هرچند به نظر می رسد آثار ارائه شده در قیاس با گذشته از ارائه مفهوم فاصله گرفته و اغلب تزئینی به نظر می رسند. ایراد عمده دیگری که در آثار ملاحظه می شوند و داوران نیز به آن اذعان داشته اند، غلبه نگاه گرافیکی بر نگاه نقاشانه است که در واقع یک خطر جدی برای هنر دیوارنگاری محسوب می شود؛ این ایراد نشان از ضعف نگاه جدی واساسی به این هنر است که البته حضور چنین دوسالانه هایی دراصلاح این نقیصه بسیار موثر خواهند بود.

نمایشگاه آثار برگزیده تا پانزدهم اسفند ماه سال جاری در نگارخانه صبا برپاست.