نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «حیاط» ثبت شده است

کیفیت فضا در طبقه همکف

تاریخ نشر : يكشنبه / ۲۶ دی ۱۳۹۵

اساس طراحی طبقه همکف در خانه های امروزی، به قرارگیری هرچه بیشتر ماشین ها در این فضا تنزل یافته که با توجه به بالا بودن هزینه و محدودیت هایی که در ساخت پارکینگ وجود دارد، این اتفاق تا حدودی قابل توجیه است. اما این مهم سبب شده حیاط و فضای سبز طبقه همکف ساختمان برخلاف گذشته، کمترین ارتباط و تأثیرپذیری را از یکدیگر داشته باشند؛ گویی که این طبقه به فضایی اختصاصی برای پارک ماشین ها مبدل شده است.

البته گاهی شاهد بروز خلاقیت در طراحی فضاهایی از این دست هستیم که جای شکرش باقی است! خلاقیتی که پویا تر شدن فضای حیاط و ایجاد ترکیبی زیبا از فضای سبز، پارکینگ و راه پله را سبب می شود. مهم ترین ویژگی چنین طرح هایی، استفاده از مصالح و ایجاد ارتباط مستقیم بین پارکینگ و حیاط است؛ ارتباطی که برای انتقال نور طبیعی به درون فضای عموما تاریک و دلگیر پارکینگ در نظر گرفته می شود. در راستای تحقق این ایده، می بایست توجه داشت که می توان با استفاده از ایجاد فیلتر، مقدار و چگونگی ورود نور را کنترل کرد، تا از ورود یک‌باره و بیش از حد آن جلوگیری نمود؛ ضمن این‌که با تلطیف فضا، ترکیبی چشم نواز از نور و سایه را به وجود آورد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ دی ۹۵ ، ۰۰:۳۹
زهره حاضری

حیات الهیه / دفتر طراحی بوژگان

تاریخ نشر : دوشنبه / ۱۳ دی ۱۳۹۵

در کشور ما پروسه‌ی ساخت، خیلی وقت‌ها اشتباه یا ناقص طی می‌شود و معمولا سرمایه‌گذاران پروژه‌های ساخت‌مانی، درک درستی از ملزومات فازبندی و حرفه‌ای ساخت‌مان ندارند. پروژه‌ی حیات الهیه هم شاید به همین دلایل بوده که پس از بالا رفتن اسکلت ساخت‌مان و مشخص شدن محدوده‌های حجمی بنا، تازه به دفتر بوژگان برای طراحی رسیده است ! با این همه، حامد بدری احمدی که طراحی را بر عهده داشته، خوب از عهده‌ی چالش‌های پیش رو برآمده و شرایط به ظاهر نامناسب پروژه را تا حدودی به فرصت‌هایی جدید، تبدیل کرده است. 

ساختار هرمی بنا، که احتمالا به دلیل قانون معروف پله‌کانی شهرداری ایجاد شده است، از مهم‌ترین مواردی بود که باید در طرح معماری، تصمیم مناسبی برای آن گرفته می‌شد. طراح تصمیم می‌گیرد که این تراس‌های بالقوه را با عقب بردن دیواره‌های هر واحد، بالفعل کرده و به قول خودش «آپارت‌مان‌» را به «خانه» نزدیک کند. تصمیم جالب دیگر او بالاتر آوردنِ حیاط است. هم‌تراز بودن ورودی اتوموبیل‌ها با حیاط و لابی ورودی در عمل، فضایی به عنوان حیاط برای مجموعه باقی نگذاشته بود و با تصمیم طراح، سطح حیاط بالاتر آمده و سقفی برای پارکینگ و ورودی اتوموبیل در نظر گرفته می‌شود. این ایده‌ای‌ست که به خصوص در آپارت‌مان‌‌سازی‌ این روزهای شهر تهران، که سهم زیادی را به اتوموبیل اختصاص می‌دهد، می‌تواند کیفیت از دست‌رفته‌ی حیاط را در زندگی ما، به ما بازگرداند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ دی ۹۵ ، ۰۱:۱۴
فرزین خاکی

مهمان نوازی ایرانی در مهمانخانۀ ایرانی

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۹ ارديبهشت ۱۳۹۵

ویژگی فضای خانۀ ایرانی بدون شک از روحیه و طبع زندگی ایرانی سرچشمه گرفته و در این میان، مهمانخانۀ ایرانی بیانگر همین طبع در پذیرایی از مهمان است. در این میان فضایی که از کیفیت لازم برای مهمان نوازی برخوردار بوده به اتاق پنج دری معروف است.

در این اتاق می توان اجزای گوناگونی را مشاهده کرد، اما آنچه که از همه مهم تر به نظر می رسد و وجه اشتراک آنهاست، همین پنچ در است که سبب نام گذاری آن نیز بوده است. پنج دری، چه در خانۀ اغنیاء با تزیینات پر طمطراقش و چه در خانۀ عامۀ مردم، با طاقچه های ساده اش، سخن از اهمیت ارتباط با فضای بیرون و اغلب حیاط خانه دارد. شاید به این طریق خانۀ ایرانی حضور طبیعت در خانه را به مهمانش پیش کش می کند و سعی در آوردن زیبایی آن به داخل خانه دارد. 

این درها در برخی از خانه ها به صورت پنج در مجزا و در برخی دیگر به صورت پنج پنجرۀ به هم پیوسته است که با ارسی پوشانده شده. پنجره های ارسی نیز مهمان نوازی را به حد اعلای خود رسانده اند. ارسی با رنگ زیبای شیشه ها و نقوش در هم  فرورفتۀ گره هایش جلوۀ زیباتری از نور و منظر بیرونی را به داخل می آورد و قابلیت تطبیق بهتر با شرایط محیطی را نیز فراهم می کند.

گاهی در مقابل اتاق پنج دری ایوان بزرگی قرار دارد و در برخی مناطق نیز یک ایوان بزرگ جایگزین اتاق شده است. این ایوان ها، هم محلی برای گذران اوقات ساکنان خانه است و هم پذیرایی از مهمان در آن صورت می گیرد که حد اعلای ارتباط با فضای باز را می توان در آنجا مشاهده کرد. 

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۹ ارديبهشت ۹۵ ، ۱۰:۳۴
مرضیه اصلانی

خانه-موزه‌ی مقدم تهران

تاریخ نشر : جمعه / ۹ بهمن ۱۳۹۴

از میان خانه‌های اعیان قاجاری خانه‌ی مقدم سرنوشتی متفاوت پیدا کرد. خانه‌ای متعلق به عصر مظفری که نسل به نسل منتقل شد و آخرین میراث‌دارش، این خانه‌ی آجری را متحول کرد. محسن مقدم از نخستین باستان‌شناسان ایرانی و جزو موسسان دانش‌کده‌ی هنرهای زیباست. او از شخصیت‌های مطرح در تاریخ‌شناسی هنر و مجموعه‌داری به شمار می‌رود. آخرین نسل از مقدم‌ها، بعد از بازگشت به ایران و سکونت در خانه‌ی اجدادی‌ش، سعی کرد تمام دیده‌ها و داشته‌های‌ش را در بنای خانه به کار گیرد و آن را به موزه‌ی امروزی بدل کرد.
او قطعات تاریخی و کم‌یاب کاشی و سنگ و هم‌چنین اشیاء تزئینی و کاربردی دیگر را از طرق گوناگون و به سختی جمع کرد و برای حفظ و تماشای همیشه‌گی آن‌ها، جداره‌های خانه را تماما با آن‌ها پوشاند. اما مقدم علاقه‌ی خود به آثار تاریخی را به همین‌جا محدود نکرد. او بنای دو هزار متری خود را با ترکیبی از سبک‌های معماری ساخت. استفاده از سبک‌های باغ‌سازی ایرانی، ژاپنی و اسپانیایی، یا معماری قلعه‌های قرون وسطا و تقلید از چهل‌ستون اصفهان، نمونه‌هایی از ساخت و ساز موزه‌ای اوست که سعی داشت در این فضای کوچک آن‌ها را گرد هم آورد.
معماری اصلی مجموعه اما به همان سبک اندرونی – بیرونی ۱۵۰ سال پیش باقی مانده و با سه حیاط مجزا امکان تنوع سبکی مورد نظر مقدم را فراهم کرده است. مقدم و هم‌سرش با همان دید باستان‌شانی‌ای که داشتند به نمایش آثار تاریخی و نصب آن‌ها در جای جای مجموعه بسنده کردند و شاید تنها تغییر معمارانه‌ی بنا، طراحی دیواره‌ی تجدد  توسط هوشنگ سیحون باشد. به طور کلی خانه-موزه‌ی مقدم به دلیل تعدد و تنوع ریزفضاها و جزئیات و تزئینات پرکارش، هم‌چنین فضای سبز متنوع و انبوهی که دارد، محیطی دوست‌داشتنی را در میان منطقه‌ای شلوغ و صنعتی از شهر ایجاد کرده است.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۹ بهمن ۹۴ ، ۱۰:۲۵
فرزین خاکی

حفاظ‌های دیواری در شهر

تاریخ نشر : يكشنبه / ۲۷ دی ۱۳۹۴

فرض کنید وارد شهری شده‌اید که همه جایش پلیس ایستاده. احتمالا  یک نوع احساس ناامنی به شما دست خواهد داد و به سرعت از فضا دور می‌شوید. این فضای امنیتی همان چیزی است که در بدنه‌های شهری با حفاظ‌های بلند و نوک‌تیز روی دیوارها ایجاد می‌شود. وقتی ساخت‌مان‌های شهر با هر ظاهری سعی در صیانت از اموال داخل‌شان دارند، انگار در این شهر دزدی و ناامنی بی‌داد می‌کند. بسیاری از بناهایی که حیاطی سمت خیابان دارند برای جلوگیری از بالار فتن سارقین از این حفاظ‌ها استفاده می‌کنند. سوای از این‌که این کار چه‌قدر ضرورت دارد و واقعا چه‌قدر از سرقت‌ها می‌کاهد دو موضوع را می‌توان مطرح کرد؛ اول حس و حالی که این عناصر تهاجمی به فضای شهر می‌دهند و دیگری نوع طراحی آن‌ها. درمورد اول اگر مقایسه‌ای کنیم میان بناهایی که از حفاظ استفاده می‌کنند و آن‌هایی که به دیوار بسنده کرده‌اند تفاوت به وضوح حس خواهد شد. در مورد دوم نیز در وهله‌ی اول به سراغ کارگاه‌های تولیدی باید رفت که طراحی و ساخت این عناصر را به عهده دارند. کارگاه‌هایی که تلاش‌ این چند ساله‌شان حفاظ‌های سرنیزه‌ای قدیم را به حفاظ‌های شاخ بزی و بوته‌ای و حتی آب‌شاری! ام‌روز تبدیل کرده است. نباید فراموش کرد که یک بنای معماری به طور هم‌زمان دیده شده و عمل‌ می‌کند، اتفاقی که میان چندین بنا در مقیاس شهر می‌افتد. پس چه به‌تر است که هنگام طراحی بنا این نیاز آتی کاربران را مدنظر قرار داد تا با الصاق یک عنصر بی‌ربط و نازیبا جلوه‌ی شهر به هم نخورده و از این خشونت پنهان بکاهیم.

۰ نظر موافقین ۳ مخالفین ۰ ۲۷ دی ۹۴ ، ۱۸:۰۳
فرزین خاکی

خانه‌ی بهار / دفتر آینه

تاریخ نشر : دوشنبه / ۲۱ دی ۱۳۹۴

خانه‌ی خیابان بهارِ دفتر آینه، اثر جدید آن‌ها در نجف آباد اصفهان است که شباهت‌هایی به آثار پیشین‌شان دارد. معماری دو رنگ و مینی‌مال «آینه» در بافت‌ شهرهای معمولی و گاه سنتی ایران، کمی عجیب به نظر می‌رسد. آن‌ها اگرچه مدعی هم‌خوانی با محیط هستند اما در دل این هم‌خوانی، تضادی واضح در آثارشان مشهود است. 

طرح «خانه‌ی بهار»  را چند ایده‌ی اصلی شکل داده است. هم‌باد شدن سطوح نما با ساخت‌مان‌های مجاور، ایجاد حیاط خصوصی در جبهه‌ی شمالی و جدا کردن فضای خصوصی و عمومی از مهم‌ترین آن‌هاست. با این ایده‌‌ی اولیه آن‌ها حجم بنا را به دو قسمت تقسیم کرده‌‌ و با پله‌کان و شکاف مرکزی، اتصال عمل‌کردی و بصری آن را به شکل مناسبی فراهم کرده‌اند. سطوح منحنی گوشه‌ی احجام در داخل و خارج بنا تکرار شده است. استفاده از بتن قالب‌بندی‌شده در داخل بنا، امکان ایجاد شکاف‌ها و اشکال متنوعی را در جداره‌ها ایجاد کرده، اما در بدنه‌‌ی خارجی عامل مهمی در تمایز میان ساخت‌مان و سایت طراحی شده است. 

ظاهر تک رنگ و سرد این ساخت‌مان دو طبقه، در تماس بلاواسطه با بدنه‌های گرم آجری و سنگی مجاور، عامل دیگری در تمایز آن از بافت است. این ویژگی‌ها را بیش‌تر در ویلاسازی‌های مدرنی می‌بینیم که به وفور در سایت‌های دیزاین دنیا منتشر می‌شود. با همه‌ی این اوصاف، می‌توان دید که بعضی مسائل مربوط به محرمیت و تداخل عمل‌کردها در طرح دفتر آینه به خوبی حل شده است.

۰ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۲۱ دی ۹۴ ، ۱۵:۵۹
فرزین خاکی

خانه تاریخی ننه کوکب / هتل نقشینه کویر

تاریخ نشر : دوشنبه / ۵ مرداد ۱۳۹۴

همیشه قدیمی بودن عیب نیست بلکه گاهی چیزهای قدیمی با ارزش‌تر از نمونه‌های جدیدشان هستند. معماری هم از این قضیه مستثنا نیست و می‌توان با فرهنگ سازی و تعریف کاربری‌های جدید، سرمایه‌های بخش خصوصی را برای حفظ و بازسازی بناهای تاریخی جذب کرد.
 شبیه این اقدام برای خانۀ تاریخی ننه کوکب، که به اسم خانه نوریان زواره نیز شناخته می‌شود، اتفاق افتاده است. این خانه با الگوی سنتی چهار صفه در منطقه «پای قلعۀ سنگ بست» قرار دارد که از قدیمی‌ترین قسمت‌های شهر زواره است. معماری این بنا از الگوی چهار صفه‌ تبعیت می‌کند که آن را برآمده از اعتقادات مردم زواره می‌دانند و چاره اندیشی‌هایی که برای مهار گرمای طاقت فرسا در آن وجود دارد، در خور توجه است. برای اینکه بتوانید شکل کلی این خانه را تصور کنید، دو شبه استوانه‌ی عمود بر هم را در نظر بگیرید که در محل تقاطع آنها برآمدگی‌ای به شکل نیم گنبد قرار گرفته است که به هوای آزاد راه دارد. استوانه‌ها نیز از سه جهت بسته هستند و از یک جهت به سمت حیاط باز می‌شوند. اما این خانه، زیرزمین، بادگیر و اتاق‌هایی دارد که این اتاق‌ها در هر چهار کنج بین استوانه‌ها و در دو طبقه قرار گرفته‌اند. هوایی که از بادگیرها و حیاط وارد چهارصفه می‌شود، به دلیل ارتفاع زیاد مرکز چهار صفه، هوای گرم را از قسمت نیم گنبدی مرکز خارج می‌کند و به خنک شدن فضای داخل منجر می‌شود. جالب است بدانید که چهارصفه به عنوان فضایی عمومی نقشی شبیه حیاط را داشته و مردم در ساعت‌های گرم روز، آن را آب و جارو می کردند و در هوای خنک آن می‌خوابیدند.
حدود سه سال است که این خانه برای کاربری موزه و مهمان سرا بازسازی شده و امکان اقامت مسافران در آن فراهم است. مالک جدید این خانه یعنی آقای صادقی فرد به کمک دو تن از استادکاران قدیمی زواره این خانه را بازسازی کرده که در مرمت انجام شده از روش‌های سنتی با مصالح جدیدی چون سیمان استفاده شده است؛ اما به نقل از مالک جدید خانه، شکل فضایی خانه با تغییرات اندکی، حفظ شده است. البته در این اقدام جای نظارت‌های میراث فرهنگی خالی بوده، و برای نظارت بر اصول مرمتی مرتبط با بناهای تاریخی اقدامی صورت نگرفته است.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۵ مرداد ۹۴ ، ۱۰:۴۵
مرضیه اصلانی
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود