نشریه خط

"لاستر بیش از۸۰۰ سال پیش به وجود آمد. ابوالقاسم، سفال گر و تاریخ دان در مورد لاستر می گوید: (( لاستر چیزی است که به آرامی آتش دیده، مثل طلای سرخ نور را منعکس کرده و مثل نور خورشید می درخشد.)) ظروف لاستر با سطوح درخشان از تغییر شکل نقره و مس به طلای درخشان به  دست آمده است که در طول قرن ها این دانش ناپدید شده بود."(۱)
عباس اکبری  دانش آموخته دکترای پژوهش هنراز دانشگاه تهران و مدرس دانشکده معماری و هنر دانشگاه کاشان، با پژوهشی عمیق بر روی این تکنیک قدیمی و احیای آن توانسته است، این تکنیک کهن کاشان را در آثاری مدرن زنده کند. ایشان مجموعه آثار خود با لعاب زرین فام را در نمایشگاه گروهی "سفالینه های زرین فام از دیروز تا امروز" در سال۱۳۹۲ به نمایش گذاشته و به صورت مکتوب نیز کتابی از این آثار تحت عنوان ظرف ها منتشر کرده اند که  استادانی چون آلن کایگر، گرگ دیلی و فرانک هلمس  از بزرگان هنرسرامیک جهان بر آن مقدمه نوشته اند.
لاستر که ما آن را با نام لعاب زرین فام می شناسیم بین قرن های ۵تا۸ هجری قمری که دوره دوم سفالگری ایران و اوج این هنر بوده است، ابداع و متداول شد. این لعاب، تشکیل لایه بسیار نازکی از نانو ذرات مس و نقره با جلای فلزی در طیف های رنگی گوناگون است که بر روی لعاب در سومین مرحله پخت در شرایط احیاء کوره ایجاد می گردد. در ساخت لعاب این سفالینه که از گونه‌های نفیس و بسیار با ارزش در میان ظروف سفالین دوره اسلامی است، از تکنیک خاصی استفاده می‌شود. دست‌یابی به این تکنیک آنقدر سخت است که گاه هنرمندان و صنعتگران عدم توفیق خود را به نایافتنی بودن و غیرقابل پیش‌بینی بودن آن نسبت می‌دهند. اما هنرمندانی چون عباس اکبری با کاوش های علمی و بررسی منابع به جای مانده از دوران اسلامی به خوبی آن را باز آفرینی کرده است.علاوه بر تکنیک منحصر به فرد این ظروف، کنتراست داخل و بیرون آنها و استفاده ی هنرمندانه از خط فارسی و رنگ های درخشان این تکنیک، مجموعه ظرف ها را متفاوت و جذاب کرده است.

۱. گرگ دیلی، مدیرگروه سرامیک دانشکده هنر دانشگاه دولتی استرالیا، برگرفته  از کتاب ظرف ها، نوشته عباس اکبری.۱۳۹۲.نشرپیکره

«این کتاب برای افراد پژوهشگری تدوین شده که اعتقاد به اهمیت روزافزون هنر و دیزاین در زندگی روزمره دارند؛ اما نیازمند آشنایی مختصر و جامع با این مقوله هستند.

کتاب زیبایی شناسی بصری می‌کوشد، بین شیوه‌ی رسمیِ آموزشِ درکِ هنر، که اساساً تاریخی است و شیوه‌ی جدید در نظریه دیزاین که اساساً بصری است، پلی ایجاد نماید. کتابی با مطالبی ملموس و گفتاری واضح که جنبش‌های هنر‌های بصری را با حوزه‌های دیگر هنر، از جمله تئاتر و موسیقی ارتباط می‌دهد و با زبانی ساده به بیان مفاهیم روان‌شناختی و فلسفی می‌پردازد.

کتاب حاضر تحلیلی منطقی از جنبش هنر و دیزاین را ارائه می‌دهد و اصول زیربنایی آن‌ها را آشکار می‌سازد. اجزای ترکیبی را مشخص می‌کند و معلوم می‌دارد که چگونه در شیوه و بیان هنر و دیزاین به کار گرفته می‌شوند.»

گزیده‌ای از کتاب «زیبایی شناسی بصری»، تألیف لوسیو مه‌یر، مترجم عربعلی شروه. این کتاب نخستین بار در سال ۱۳۹۲ توسط نشر شباهنگ به بازار کتاب ایران عرضه گردید.

چند روزی ندیدن تبلیغات تجاری در شهر تهران حال و هوای خاصی دارد؛ تبلیغات خسته کننده ای که ده روزی است جای خود را متواضعانه به آثار هنری داده اند تا شهرمان به نگارخانه ای بزرگ بدل شود. نگارخانه ای که عبور از خیابان های تهران را به ورق زدن تاریخ هنر بدل کرده است. پرتره کمال الملک، طبیعت بی جان پل سزان، چینی خانه کاخ عالی قاپو در کنار مجسمه های ژازه طباطبایی و فرش تبریز تنها یک سطر از این تاریخ هنر هستند. هرچند که این همه تنوع در شاخه و سبک آثار هنری کمی آشفته به نظر می رسد و سیر منطقی به مخاطب عام نمی دهد با این حال حضور ۷۰۰ اثر هنری به جای ۱۵۰۰ بیلبورد تجاری اتفاق میمونی است که حضور آن را باید مرهون تلاش شهرداری تهران دانست. 

به نظر می رسد در اجرای این ایده برنامه ریزی دقیق و مطالعه کافی صورت نگرفته. نمونه اش هم وجود ایرادات دم دستی است؛ ضعف چیدمان و به عبارتی گرافیک تابلوها، جایگیری نامناسب، ریز بودن و ناقص بودن شناسنامه آثار و کیفیت نامناسب چاپ بنرها از جمله ی این مشکلات و ایرادات است که از بدیهی ترین شرایط ارائه ی هر اثر هنری ای محسوب می شود. عدم دقت در انتخاب هنرمندان نیز جای گله دارد. چرا که جای عده ای خالی و حضور برخی تعجب برانگیز است.

حضور این آثار چند روزی حال و هوای تهران را بهتر کرده است و شاید هم مردم را به هنر و فرهنگ علاقه مندتر، با این وجود برای بیشتر آشنا کردن مردم با مقوله هنر و ترغیب ایشان به موزه ها و مراکز هنری اقدامات زیر ساختی و بیشتری نیاز است که امیداوریم سر این رشته رها نشود وچنین اقداماتی تا حصول به نتیجه ی قابل تأمل ادامه یابد.

نقاش می تواند نقاشی کند بدون آن که ملزم به نمایش دادن یک پیام یا به تصویر کشیدن موضوعی خاص باشد. شاید این عمده تفاوت میان نقاشی و گرافیک و تصویرسازی است. اثر گرافیست در تعامل با مخاطب تعریف می شود و باید پیامی را به مخاطب منتقل کند، خواه تبلیغاتی، خواه فرهنگی؛ تصویر ساز هم ملزم به روایت یک داستان در غالب تصاویر است، اما نقاش این الزامات را ندارد.

در واقع نقاش می تواند از مفاهیم و موضوعات رئالیستی(واقعی) برداشتی انتزاعی داشته باشد و مفهوم را ساده شده و تنها با رنگ و فرم به تصویر بکشد؛ کاری که مرتضی اسدی در آخرین نمایشگاهش با عنوان "من و پاییز" استادانه انجام داده. 

نقاشی های وی علارغم وحدت موضوعی بسیار متفاوت اند. در برخی از آثار رنگ ها و نقش ها پاییزی است ولی در بعضی دیگر نه. رنگ های گرم پاییزی، مربع های آبی کاربنی و رنگ های گرم در مرکز آن و... تصویری است که نقاش از پاییزِ اطرافش برای مخاطب به تصویر می کشد. آثار اسدی از منظر به کار بردن رنگ و ترکیب بندی عناصر، استادانه و زیباست

در بخشی از معرفی نامه ی این نمایشگاه می خوانیم: "من چیزی به جز پاییز در پیرامون خود نیافتم. پاییزی که باید آن را چون جان شیرین دوست داشت و در انتظار زمستانی سخت و در انتظار بهاری دیگر ماند."

مرتضی اسدی لیسانس نقاشی اش را از دانشگاه تهران دریافت کرد و فوق لیسانس را در همین دانشگاه، در رشته تصویرسازی ادامه داد. وی دارای دکترای پژوهش هنر از دانشگاه شاهد و نیز دکترای تاریخ هنر از دانشگاه سوربن پاریس است. در کارنامه ی اسدی علاوه بر تدریس در دانشگاه های مختلف هنر و عضویت در هیئت علمی دانشگاه شاهد، برگزاری ده ها نمایشگاه فردی و گروهی نیز دیده می شود

او تولد هنری خود را مدیون انقلاب می دانست و معتقد بود در این فضای جدید می شود به هنری برگرفته از ارزش های ناب اسلامی رسید. حوزه ی اصلی فعالیتش گرافیک بود، به ویژه پوستر؛ زیرا از این طریق می توانست حرف هایش را با زبان تصویر بگوید و به راحتی با بیننده ارتباط برقرار کند.

 بی جهت نیست که مرحوم ابوالفضل عالی را به عنوان پرچم دار گرافیک انقلاب اسلامی می شناسند.

 وی در طول حدود بیست سال فعالیت هنری اش کوشید تا با حفظ ارزش های فرهنگی، پیوندی میان هنر گرافیک ایران با جهان برقرار سازد و آن را تقویت نماید. تلاش مداوم و صادقانه مرحوم عالی، برای پیشبرد هنر گرافیک منطبق با دیدگاه های اسلامی-ایرانی را هیچ گاه نمی توان از تاریخ هنر ایران پاک کرد؛ زیرا به گواه تاریخ هنر گرافیک، این اولین بار بود که از گرافیک در سطحی وسیع، برای ترویج ارزش های اخلاقی و دینی، استفاده شد.